گروه سياسي/ حوادث پر التهاب ماه‌هاي ابتدايي شکل‌گيري انقلاب اسلامي، ضرورت بسيج همگاني ملت براي دفاع از امنيت کشور در برابر ناآرامي‌هاي ايجاد شده توسط دشمنان انقلاب را ايجاب کرده بود. در اين ميان ماجراي تسخير لانه جاسوسي توسط دانشجويان پيرو خط امام و آشکار شدن تبديل اين سفارتخانه به پايگاهي براي جاسوسي و توطئه‌افکني عليه نظام جمهوري اسلامي، انقلاب اسلامي را در شرايط ويژه "رويارويي مستقيم با امريکا" قرار داد. تهديد آمريکايي‌ها براي حمله نظامي به ايران به قصد آزادي جاسوسان، موضوعي بود که ضرورت وجود نيروي منسجم، آموزش ديده، نظامي، انقلابي و مردمي براي دفاع همه جانبه از انقلاب اسلامي را بيش از گذشته فراهم آورد.
در چنين شرايطي بسيج مستضعفين به فرمان حضرت امام خميني(ره) در 5 آذر 1358 تشکيل گرديد. حضرت امام(ره) در همان ايام در ديدار با جمعي از پاسداران درباره ضرورت دفاع از کشور فرمودند: «مملكت اسلامي بايد همهاش نظامي باشد. تعليمات نظامي داشته باشد... يك مملكت بعد از يك چند سالي بشود يك كشوري با 20 ميليون جوان كه دارد بيست ميليون تفنگدار داشته باشد. بيست ميليون ارتش داشته باشد. و اين يك همچه مملكتي آسيب بردار نيست.»
همين سخنان کافي بود تا نهالي نوپا در درون انقلاب اسلامي شکل گفته و در راس نهادهاي انقلابي حافظ نظام اسلامي قرار گيرد و آنچنان در مسير تکاملي حرکت نمايد که بعدها به شجره‌اي طيبه و درخت تناوري تبديل شود که به فرموده حضرت روح الله(ره) امروز ديگر «شكوفههاي آن بوي بهار وصل و طراوت يقين و حديث عشق ميدهد.»
فرمان حضرت امام(ره) براي تشکيل بسيج بيست ميليوني تنها در همان جملات ابتدايي فوق خلاصه نشد، بلکه ايشان در هر فرصتي به تبيين اين مساله پرداخت تا تشکيل آن به مطالبه‌اي فراگير تبديل شود.
در ادامه برخي از مهمترين تعابير حضرت امام(ره) با هدف بازخواني گفتمان بنيانگذار نظام اسلامي به همه بسيجيان عاشق حضرت روح الله(ره) تقديم مي‌گردد.
حفظ و حراست اسلام و كشور اسلامي در صدر طاعات و عبادات
شما عزيزان و جوانان بزرگوار بايد بدانيد كه حفظ و حراست اسلام و كشور اسلامي و دين حق از بزرگترين طاعاتي است كه از صدر عالم تا كنون انبياي معظّم و اولياي بزرگ- صلوات اللَّه عليهم اجمعين- در راه آن كوشش جانفرسا نموده و از هيچ فداكاري دريغ ننمودهاند و تربيت و تعليم و تعلم فنون نظامي در راه اين هدف ارزنده ترين ارزشهاست، و تا شما جوانان بيدار و ساير قشرهاي ملت بزرگ با اين شور و شعور در صحنه حاضريد به كشور و جمهوري اسلامي آسيبي نخواهد رسيد. (صحيفه امام، ج15، ص: 387، 4/9/60)
ضرورت آمادگي ملت براي دفاع
اميدوارم با جديت شما و كساني كه در اين مراكز هستند، اين امر به پيش رود، و ايران كشوري شود كه در عين حال كه هركس مشغول كار خودش ميباشد، مستعد براي اين باشد كه هر روزي اعلام شد، همه براي دفاع حاضر بشوند، و يك چنين كشوري آسيب نخواهد ديد. (صحيفه امام، ج19، ص: 221، 25/1/64)
ضرورت احساس جوانان براي حضور در صحنه دفاع از کشور
آن چيزي كه براي ما بسيار مهم است اينكه جوانهاي ما در سراسر كشور احساس كردهاند كه خودشان بايد از هر خطري كه پيش ميآيد جلوگيري كنند و دنبال اين نباشند كه از خارج يا جاي ديگر به آنها خدمت شود. (صحيفه امام، ج19، ص: 220، 25/1/64)
در حال دفاع، بسيج بايد عمومي باشد
ما الآن كه با قدرتهاي بزرگ دنيا مواجه هستيم، حال دفاعي داريم. يعني ما مدافع از آن چيزهايي كه نهضت ما، قيام ما براي ما هديه آورده است، و از اهداف اسلامي و از كشور اسلامي خودمان و از تمام چيزهايي كه مربوط به اسلام و مربوط به كشور است در حال دفاع هستيم، و در حال دفاع، بسيج بايد عمومي باشد. يعني قضيه جهاد يك قضيه است، قضيه دفاع قضيه ديگر. قضيه جهاد يك شرايطي دارد. براي اشخاص خاصي هست. براي گروه معيني هست با شرايطي. لكن قضيه دفاع، عمومي است. مرد، زن، بزرگ، كوچك، پير، جوان همان طوري كه عقل انسان هم آن حكم ميكند كه اگر كسي هجوم آورد براي منزل يك كسي، اهالي آن منزل، هريك كه هست دفاع ميكنند از خودشان. چنانچه هجوم آورد كسي به شهر يك كسي، اهالي شهر براي حفظ جهات خودشان دفاع ميكنند. ديگر اينجا هيچ شرطي نيست. همه دفاع بايد بكنند. و اگر به كشور ما، كشور اسلامي ما هجوم بكنند و بخواهند تعدي بكنند، تجاوز بكنند، بر همه افراد مملكت، بر همه افراد كشور، چه زن، چه مرد، كوچك، بزرگ اينجا ديگر شرطي نيست، بر همه واجب است كه دفاع كنند. و لهذا حال دفاع فرق دارد با حال جهاد. حال جهاد شرايط دارد، حال دفاع شرطي ندارد. بايد دفاع بكنند. حتي يك پيرمردي هم كه خيلي كار از او نميآيد بايد شركت كند در دفاع. آنقدر كه ميتواند دفاع كند. و ما امروز كه مواجه هستيم با قدرتهاي بزرگ و شيطنتهاي بزرگ بايد مهيا بشويم براي دفاع. (صحيفه امام، ج12، ص: 240، 28/1/59)
بسيج عمومي دفاع از اسلام و كشور اسلامي
اينجانب از ملت شريف ايران و از جوانان برومند كه از بسيج عمومي استقبال نمودند تشكر ميكنم. دفاع از اسلام و كشور اسلامي، امري است كه در مواقع خطر، تكليف شرعي، الهي و ملي است؛ و بر تمام قشرها و گروهها واجب است در اين موقع حساس كه ملت با دشمنان سرسخت و ابرقدرتها خصوصاً امريكا كه با مداخله جنايتكارانه خودش در طول سلطنت غاصبانه محمدرضا پهلوي، ملت ما را از رشد سياسي و فرهنگي و اقتصادي بازداشت، و ذخاير اين ملت فقير را به يغما برد، مواجه است، اگر غفلت شود و با قدرت و پشتكار در مقابل دشمنان بشريت خود را مهيا نكند، و با بسيج عمومي كه به خواست خداوند متعال هيچ قدرتي نميتواند با آن مقابله كند مهياي دفاع از كشور اسلام نشود، خود را و كشور خود را با دست خود به تباهي كشانده است. (صحيفه امام، ج12، ص: 160، 1/12/58)
ارتش بيست ميليوني
اگر يك ملت كه همه جوانهايش مجهز باشند به همين جهازي علاوه بر جهاز ديني و ايماني كه دارند، مجهز به جهازهاي مادي هم باشند، سلاحي هم باشند و ياد گرفته باشند، همچي نباشند كه يك تفنگي دستشان آمدند ندانند با آن چه بكنندش. بايد ياد بگيريد و ياد بدهيد رفقايتان را. جوانها را يادشان بدهيد. و همه جا بايد اينطور بشود كه يك مملكت بعد از يك چند سالي بشود يك كشوري با 20 ميليون جوان كه دارد بيست ميليون تفنگدار داشته باشد. بيست ميليون ارتش داشته باشد. و اين يك همچه مملكتي آسيب بردار نيست. و الآن هم الحمدللَّه آسيب بردار نيست. الآن هم ما پشتيبانمان خداست. و ما براي او نهضت كرديم. براي پياده كردن دين او نهضت كرديم. و خدا با ماست. و من اميدوارم كه شكست براي شما نباشد ان شاء اللَّه. خداوند همهتان را حفظ كند. و اين معنايي را كه عرض كردم توجه بهش داشته باشيد. به رفقايي كه داريد، به دستجاتي كه هستند آنجا، هر جا كه هستند، توجه بدهيد، كه امروز روزي است كه همه با هم يك مطلب بايد بگوييم. و آن اينكه الآن شعار مردم شده همه. الآن محرّم است، و همه دستجات بيرون ميآيند. و دستجات بايد عزاداري بكنند. عزاداري مهم است. در ضمن عزاداري همان شعارهايي هم كه ميدهند بدهند. ولي عزاداريشان هم بايد باشد. خداوند همه شما را ان شاء اللَّه حفظ كند. من دعاگوي همه شما هستم. من ديگر حالم مقتضي نيست (صحيفه امام، ج11، ص: 123، 5/9/58)
ضرورت تشکيل ارتش بيست ميليوني
اگر يك ملت كه همه جوانهايش مجهز باشند به همين جهازي علاوه بر جهاز ديني و ايماني كه دارند، مجهز به جهازهاي مادي هم باشند، سلاحي هم باشند و ياد گرفته باشند، همچي نباشند كه يك تفنگي دستشان آمدند ندانند با آن چه بكنندش. بايد ياد بگيريد و ياد بدهيد رفقايتان را. جوانها را يادشان بدهيد. و همه جا بايد اينطور بشود كه يك مملكت بعد از يك چند سالي بشود يك كشوري با 20 ميليون جوان كه دارد بيست ميليون تفنگدار داشته باشد. بيست ميليون ارتش داشته باشد. و اين يك همچه مملكتي آسيب بردار نيست. و الآن هم الحمدللَّه آسيب بردار نيست. الآن هم ما پشتيبانمان خداست. و ما براي او نهضت كرديم. براي پياده كردن دين او نهضت كرديم. و خدا با ماست . (صحيفه امام، ج11، ص: 122، 4/9/58)
ضرورت تشکيل ارتش بيست ميليوني با محوريت جوانان
البته اين احتمال بسيار كم است كه ما يكوقت محتاج به دفاع نظامي بشويم. كم است احتمال. براي اينكه قدرتهاي بزرگ هم ميدانند كه نبايد حالا هجوم كنند. لكن هرچه هم احتمال كم است لكن از باب اينكه دفاع از يك مملكتي است، دفاع از اسلام است، اين محتمل بزرگ است. از اين جهت، ما بايد مهيا بشويم. مهيا شدن يكي اين است كه با قوه، چه قوه افرادي و چه قواي ديگر، بايد مهيا بشود. چنانچه قرآن كريم دستور داده. و مهيا شدنمان هم به طوري باشد كه با اين مهيا شدن بترسند آنهايي كه بناي، خيال هجمه دارند. دشمنانتان بترسند از قوه شما. اگر بنا شد كه در يك كشور سي و چند ميليوني، بيست ميليون قيام كردند براي اينكه مهيا كنند خودشان را از براي دفاع، ولو آن تتمه هم در وقتي كه مقتضي شد و محتاج به دفاع شد آنها هم بايد بكنند. لكن حالا كه ميخواهيم ما مهيا بشويم، بايد اين بيست ميليون، يعني همه جوانها همه اشخاصي كه ازشان كاري برميآيد، بايد خودشان را مهيا كنند. آن روزي را ملاحظه كنند كه يكوقت دشمن رو آورد به طرفشان. هم بايد تجهيزات مهيا بشود به قدري كه بترساند دشمنها را، و هم بايد قواي افراد، قواي نظامي، قواي چريكي، قواي پارتيزاني بايد مهيا بشود، و هم قوه ايمان بايد زياد بشود. (صحيفه امام، ج12، ص: 240، 28/1/59)
تلاش همگاني براي تشکيل ارتش بيست ميليوني
و رحمت و بركات خداوند بزرگ بر بسيج مستضعفان كه بحق پشتوانه انقلاب اسلامي است و به كوشش ارزنده خود ادامه داده [اند] و بحمد اللَّه تعالي با همت جوانان برومند و داوطلبان، گروهِ ميليونيِ رزمنده تربيت [كردهاند]، و اميد آن است كه با شركت فعال قشرهاي معظم ملت و شور و شعفي كه در جوانان عزيز از بركت اسلام مشاهده ميشود «ارتش بيست ميليوني» كه نگهبان جمهوري اسلامي و كشور عزيز از شرّ جهانخواران متجاوز است، تحقق يابد. (صحيفه امام، ج15، ص: 387، 4/9/60)
تداوم تلاش براي تشکيل ارتش بيست ميليوني بعد از پايان جنگ
و حتي در شرايط بازسازي نيروهاي مسلح، بايد بزرگترين توجه ما به بازسازي نيروها و استعدادها و انتقال تجارب نظامي و دفاعي به كليه آحاد ملت و مدافعان انقلاب باشد، چرا كه در هنگامه نبرد مجال پرداختن به همه جهات قوّتها و ضعفها و طرحها و برنامهها، و در حقيقت ترسيم استراتژي دفاع همه جانبه، نبوده است. ولي در شرايط عادي بايد با سعه صدر و به دور از حب و بغضها به اين مسائل پرداخت؛ و از همه اندوختهها و تجربهها و استعدادها و طرحها استفاده نمود؛ و در جذب هر چه بيشتر نيروهاي مؤمن به انقلاب همت گماشت، و تجارب را به ديگران منتقل ساخت؛ و در تجهيز كليه آحاد و افراد اين كشور، بر اساس اصول و فرمول خاصِ دفاعِ همه جانبه، و تا رسيدن به تشكل واقعي و حقيقي بسيج و ارتش بيست ميليوني، كوشش نمود. (صحيفه امام، ج21، ص: 134، 26/6/67)
خطر غفلت از ايجاد ارتش بيست ميليوني
بار ديگر تأكيد ميكنم كه غفلت از ايجاد ارتش بيست ميليوني، سقوط در دام دو ابرقدرت جهاني را به دنبال خواهد داشت. (صحيفه امام، ج21، ص: 196، 2/9/67)
آموزش نظامي و عقيدتي و اخلاقي و فرهنگي در بسيج همه جانبه
من از آنچه تاكنون به همت مردان و زنان با شرف و رزمنده شده است، اميد آن دارم كه در بسيج همه جانبه آموزش نظامي و عقيدتي و اخلاقي و فرهنگي با تأييد خداوند متعال موفق شوند، و دوره تعليمات و تمرينهاي عملي نظامي و پارتيزاني و چريكي را شايسته، و به طوري كه سزاوار يك ملت اسلامي بپاخاسته است، به پايان رسانند. (صحيفه امام، ج12، ص: 160، 1/12/58)