(روزنامه همدلي - 1394/08/04 - شماره 168 - صفحه 11)
گروه بين‌الملل: نشست كشورهاي روسيه، آمريكا، تركيه و عربستان با هدف بررسي بحران سوريه در وين در حالي برگزار شد كه اختلاف‌نظر اين كشورها درباره آينده اسد در سوريه كاملا مشهود بود. هر چند طرفين اين گفتگوها تلاش كردند در كنفرانس مطبوعاتي، راه را براي رسيدن به توافق درباره بحران سوريه هموارتر كنند اما اظهارنظرهاي ضد و نقيض آنها حامي از چالشي طولاني و سخت در راه رسيدن به اجماع در مورد اين كشور بحران زده است. به نظر مي‌رسد دخالت نظامي روسيه در سوريه، آمريكا را براي پشتيباني از متحدانش در منطقه عليه اقدامات روس‌ها در سوريه مصمم ساخته است. آمريكا و متحدان منطقه‌اي‌اش كه تا ديروز مي‌كوشيدند با تسليح تروريست‌ها موازنه قوا را به نفع مخالفان اسد بر هم بزنند، پس از يك ناكامي تلخ، با اعتراف تلويحي به اشتباهات گذشته سعي دارند با فشارهاي سياسي، اسد را از آينده سياسي سوريه حذف كنند و بدين منظور دست مي‌كوشند تا با هجمه رسانه‌اي عليه دولت مشروع سوريه، مبارزه جدي با تروريسم را گسترده‌تر شده آتش جنگ در منطقه جلوه دهند.
به اذعان بسياري از تحليلگران سياسي، برگزاري و ادامه اين نشست‌ها بدون حضور ايران به عنوان يكي از وزنه‌هاي تاثيرگذار در سوريه سرنوشتي جز شكست نخواهد داشت. به گزارش شبكه خبري اسكاي نيوز، وزيران خارجه چهار كشور آمريكا، روسيه، تركيه و عربستان در اين نشست در سايه اختلافات غربي و منطقه‌اي درباره نقش بشار اسد، رئيس‌جمهور سوريه در آينده اين كشور و نيز چگونگي آغاز مرحله انتقالي گفت‌و‌گو كردند. جان كري، وزير خارجه آمريكا نيز پيش از نشست چهارجانبه به تنهايي با لاوروف ديدار كرد كه خبري از اين ديدار منتشر نشده است. گزارشات حاكي از آن است كه احمد داوود اوغلو، نخست‌وزير تركيه پيش از نشست بر مخالفت آنكارا با هرگونه مرحله انتقالي براي حل بحران سوريه كه به ابقاي اسد در قدرت منجر شود تاكيد كرده است.
راديو «سوا» آمريكا نيز با اعلام خبر آغاز برگزاري نشست وزراي خارجه 4 كشور درباره بحران سوريه گزارش داد: اين، اولين نشست بين‌المللي در اين سطح است كه بدون نظارت سازمان ملل و با اقدام مستقيم كشورهاي مرتبط با بحران برگزار مي‌شود. صبح روز جمعه نشست سه جانبه جاي كري، عادل الجبير و فريدون سينرلي اوغلو وزيران امور خارجه آمريكا، عربستان سعودي و تركيه به منظور بررسي شرايط سوريه در هتل امپريال وين پايتخت اتريش آغاز شد. بعد از ورود وزير خارجه روسيه به هتل محل برگزاري مذاكرات در وين، جاي كري وزير امور خارجه آمريكا با سرگي لاوروف همتاي روسي خود ملاقات كرد. نشست فوق‌العاده با موضوع سوريه و با حضور وزراي خارجه تركيه، عربستان، روسيه و آرميكا براي حل بحران سوريه در وين به درخواست سرگئي لاوروف وزير خارجه روسيه انجام گرفت.
فريدون سينيرلي اوغلو وزير خارجه تركيه، جان كري وزير امور خارجه آمريكا، سرگئي لاوروف وزير خارجه روسيه و عادل الجبير وزير امور خارجه عربستان در اين نشست حضور داشتند. حضور نظاميان روسيه در خاك سوريه و همچنين حملات هوايي روس‌ها در داخل اين كشور باعث نگراني بسياري از كشورها از جمله تركيه شده است. رجب طيب اردوغان رئيس‌جمهور تركيه در يك گفتگوي تلفني با پوتين درباره حملات جديد در خاك سوريه هشدار داد. نيروهاي سوريه حامي دولت بشار اسد با حمايت روسيه حملات جديدي را در شهر حلب آغاز كرده‌اند. خبرها حاكي از آن است كه سرويس‌هاي مخفي روسيه در حال شنود مكالمات تلفني اعضاي داعش و جبهه النصره كه با القاعده متحد است، هستند كه بعد از رهگيري آنها، بتوانند تمامي آنها را نابود كنند.
مسكو اين خبر را به عنوان اطلاعات طبقه‌بندي شده از گروه‌هاي تروريستي تاييد كرده است. حملات هوا روسيه چندين هفته است كه با هماهنگي دولت بشار اسد به مواضع گروه‌هاي تروريستي آغاز شده است. آمريكا بمباران روسيه در خاك سوريه را به شدت محكوم كرده و گفته هدف از اين حملات از بين بردن گروه‌هايي است كه به گفته اين كشور تحت حمايت آنها در حال مبارزه با دولت مركزي سوريه هستند.
جوسازي رسانه‌اي وزير خارجه عربستان
عادل الجبير، وزير خارجه عربستان سعودي مي‌گويد درباره سرنوشت بشار اسد در مذاكرات وين توافقي به دست نيامده است. او اين مساله را پس از مذاكرات چهارجانبه وزراي خارجه آمريكا، روسيه، تركيه و عربستان درباره جنگ داخلي سوريه بيان كرد. جبير همچنين گفت كه كشورهاي روسيه، آمريكا، عربستان سعودي و تركيه موافقت كردند تا به مذاكراتشان در مورد اوضاع سوريه ادامه دهند. پيش از اين ديدار جان كري ديدارهايي جداگانه با وزير خارجه روسيه و وزراي خارجه عربستان و تركيه داشت. جبير در جمع خبرنگاران گفت: دخالت روسيه در سوريه بسيار خطرناك است و آتش درگيري‌ها را افزايش مي‌دهد و اين مساله را عربستان علنا به مقامات روسيه ابلاغ كرده است. وزير خارجه عربستان ادامه داد: به دخالت روسيه در سوريه اينگونه نگاه خواهد شد كه مسكو خود را درگير جنگي طايفه‌اي در خاورميانه كرده است. وي در پايان نسبت به اينكه دخالت روسيه در سوريه «احساسات جهان اسلام را شعله‌ور سازد و باعث افزايش ورود شبه‌نظاميان به سوريه شود» ابراز نگراني كرد.
كري: نشست چهارجانبه وين ثمربخش بود
وزير امور خارجه آمريكا نشست چهارجانبه وين درباره سوريه را سازنده و ثمربخش توصيف كرد. به گزارش شبكه تلويزيوني الميادين در خبري فوري گزارش داد: «جان كري»، وزير امور خارجه آمريكا نشست چهارجانبه وين درباره سوريه را سازنده و ثمربخش توصيف كرد. كري اعلام كرد وزراي امور خارجه آمريكا، روسيه، تركيه و عربستان سعودي اواخر اين ماه در چهارچوبي فراگيرتر درباره سوريه گفتگو خواهند كرد. وي گفت: امروز توافق كرديم با همه طرف‌ها رايزني داشته باشيم و تا جمعه آينده با حضور كشورهاي بيشتري تشكيل جلسه دهيم تا به نقطه‌نظرات مشتركي در مورد پيشبرد روند سياسي هدفمندي در سوريه دست يابيم.
واكنش لاوروف به خبر موافقت روسيه با كنار رفتن بشار اسد
شبكه تلويزيوني روسيااليوم گزارش داد: سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه پس از پايان نشست چهارجانبه وين، شايعه‌ها درباره موافقت مسكو با توافقي براي كنار رفتن بشار اسد رئيس‌جمهور سوريه از قدرت را تكذيب كرد. لاوروف افزود: همه شركت‌كنندگان در نشست وين بر لزوم حفظ سوريه متحد و با حاكميت كامل تاكيد كردند. شركت‌كنندگان در اين نشست درباره نوع حمايت خارجي از روند مذاكره در سوريه به توافق رسيدند. وي در نشست خبري در وين خاطرنشان كرد: بايد گفتگوها درباره سوريه گسترش يابد تا مصر و ايران هم در آن مشاركت كنند.
ما در نشست وين تاكيد كرديم ملت سوريه بايد درباره سرنوشت بشار اسد تصميم‌گيري كند. نقش طرف‌هاي خارجي در راضي كردن طرف‌هاي سوري به گفتگو با يكديگر است. سعودي‌ها و ترك‌ها بر پايبندي خود به اصول كنفرانس ژنو يك براي حل بحران سوريه تاكيد كردند. شركاي ما ملاحظاتي درباره سرنوشت بشار اسد دارند، اما ما مي‌گويم سرنوشت بشار اسد بايد براساس خواست ملت سوريه مشخص شود.
موگريني: بشار اسد جزيي از راه‌حل بحران سوريه است
مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا از ضرورت حضور اسد در راه‌حلي براي سوريه، دست‌كم در ابتداي كار سخن گفت. او تاكيد كرد كه اين حضور تنها براي گذار از يك دوره است؛ سخناني كه كاملا نقطه مقابل مواضع وزير خارجه آمريكا محسوب مي‌شود. به گزارش پايگاه خبري دويچه وله، فدريكا موگريني، مسئول سياست خارجي اروپا روز پنجشنبه در مورد رسيدن به راهكاري براي بحران سوريه، به حضور بشار اسد به عنوان بخشي از راه‌حل اشاره كرد و گفت: «واقعيت اين است كه براي رسيدن يك راه‌حل سياسي حضور اسد قطعي است.» خبرگزاري رويترز از قول موگريني نوشت كه اين حضور تنها در ابتداي امر خواهد بود. موگريني تاكيد كرد كه اين موضوع در نشست‌هايي نيز تاييد شده كه در ژنو پيرامون بحران سوريه انجام شد.
مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا هم چنين گفت كه نسبت به دخالت نظامي روسيه انتقاد دارد ولي اگر روسيه بتواند از نفوذ خود روي بشار اسد استفاده كند، اين اقدام مثبت است. به گفته او اروپا در مذاكرات صلح سوريه نقش مهمي بازي مي‌كند. سخنان موگريني درست نقطه مقابل مواضع جان كري، وزير خارجه آمريكاست. او پنجشنبه در ديدار با فرانك والتر اشتاين‌ماير، وزير خارجه آلمان در برلين از بشار اسد به عنوان مانع اصلي بر سر تلاش براي رسيدن به يك راه‌حل در سوريه نام برد.
ش.د9404193