جزئیات تازه از قرارداد مبهم ایران خودرو و پژو

پایگاه بصیرت / نرگس نیک ضمیر

رفت و آمد مدیران ایران خودرو و پژو طی روزهای اخیر آنقدر زیاد شده که گاهی مدت این سفرها به کمتر از 48 ساعت می‌رسد و نمایندگان دو شرکت مرتب در حال دید و بازدید یکدیگر هستند.

با فرا رسیدن موعد سفر رئیس جمهور ایران به فرانسه، سرعت این رفت و آمدها زیادتر شده و در جدیدترین سفرها، شب گذشته دو نفر از مدیران ارشد ایران خودرو برای فراهم کردن مقدمات امضای قرارداد بازگشت پژو به ایران به فرانسه رفته‌اند و قرار است امشب نیز هاشم یکه زارع، مدیرعامل ایران خودرو به این کشور غربی سفر کند.

طرف ایرانی در حالی برای بازگرداندن شریک بدقول خود تلاش می‌کند که برخلاف وعده قبلی یکه زارع، تاکنون خبری از جبران خسارت ایجاد شده از سوی پژو برای ایران نشده و فرانسوی‌ها با خیال راحت و به دور از هر سختی، بازار پر سود خودرو ایران را در اختیار می‌گیرند.

در این شرایط و با وجود خسارت 800 میلیون یورویی (3.2 تریلیون تومانی) وارد شده از سوی پژو به ایران، مدیرعامل ایران خودرو از سرمایه‌گذاری 250 میلیون یورویی پژو در ایران خبر داده است. این در حالی است که در متن پیش نویس قرارداد هیچ اشاره‌ای به این رقم نشده و عددی به عنوان سرمایه‌گذاری مشترک دو شرکت اعلام نشده است.

حتی اگر این عدد هم در مراحل نهایی در متن قرارداد گنجانده شود باز هم نشان از زیرکی فرانسوی‌ها دارد چرا که پژو با خروج یک شبه خود از ایران معادل 800 میلیون یورو خسارت به ایران وارد کرد و حالا قصد دارد این خسارت را با یک سوم آن یعنی 250 میلیون یورو جبران کند!

در عین حال، مشخص نیست این رقم در چه بخشی سرمایه‌گذاری خواهد شد، در طراحی محصول، عرضه پلت فرم، صادرات، داخلی‌سازی یا بخش‌های دیگر؟

برخی منابع عنوان می‌کنند که اگر پژو حاضر به سرمایه‌گذاری شود، این رقم در زمینه توسعه محصول روی پلت‌فرم پژو 307 هزینه خواهد شد که مربوط به 10 سال پیش است.

هرچند صنعت خودرو ایران نیازمند در اختیار داشتن یک پلت‌فرم و توسعه آن است اما در متن پیش‌نویس قرارداد ایران خودرو و پژو مشخص نشده که سرمایه‌گذاری پژو به چه اندازه و در چه بخشی خواهد بود.

تجربه نشان داده که پژو حاضر به امضای قرارداد شفاف نیست و حتی اگر در قرارداد جدید با این شرکت، بدون ذکر عدد، به لزوم سرمایه‌گذاری پژو در ایران اشاره شود هیچ ضمانتی برای عملی شدن آن نخواهد بود و فرانسوی‌ها زیر بار نخواهند رفت.

یکی دیگر از مسائلی که پژو در طول 23 سال حضور خود در ایران همواره مقابل آن سنگ‌اندازی می‌کرد داخلی سازی قطعات محصولاتش در ایران بود.

از آنجا که طبق بخشنامه وزارت صنعت، در همکاری مشترک با خودروسازان خارجی باید حداقل 40 درصد داخلی سازی در شروع تولید صورت گیرد، در پیش‌نویس قرارداد جدید با پژو تنها به همین نکته بسنده شده که هر محصول تولیدی باید به حداکثر ساخت داخل برسد!

اما در این مورد عددی ذکر نشده و همین مسئله راه فراری را پیش روی فرانسوی‌ها قرار می دهد تا باز هم به داخلی سازی محصولاتشان در ایران تن ندهند.

قرارداد همکاری مشترک ایران خودرو و پژو در شرایطی در مراحل پایانی خود قرار گرفته که قرار است حضور فرانسوی‌ها در بازار پرسود ایران با محصول قدیمی پژو 207 آغاز شود. پژو 207 آی در سال 88 یعنی 6 سال پیش در ایران آغاز شد و حال قرار است دوباره این خودرو در ایران تولید شود. جالب اینجاست که در زمان طراحی و تولید این خودرو برخی کارشناسان نسبت به معرفی آن به عنوان یک محصول جدید معترض بودند و عنوان می‌کردند که این خودرو همان پژو 206 است که بدنه آن کمی تغییر کرده است.

پژو 207 قرار است در تیر یا مرداد سال آینده یعنی حدود 6 ماه بعد از امضای قرارداد جدید به تولید برسد و قیمت نوع دستی آن 40 میلیون تومان و نوع اتوماتیک آن حدود 46 میلیون تومان پیش‌بینی می شود.

علاوه بر این خودرو، قرار است پژو 2008، 208 و 301 نیز در همکاری جدید ایران خودرو با پژو به تولید برسند که این خودروها نیز قدیمی هستند و جزء محصولات جدید پژو محسوب نمی شوند.

پژو 2008 حدود 5 سال پیش به تولید رسیده که پیش‌بینی می شود قیمت آن در ایران حدود 70 میلیون تومان باشد. پژو 208 نیز متعلق به حدود 8 سال پیش است که برآورد قیمتی ان بین 60 تا 65 میلیون تومان است.

در مورد پژو 301 هم باید گفت که این خودرو فقط مخصوص بازار چین تولید شده و هم اکنون فقط در این کشور تولید می شود. حدود 4 سال از تولید این محصول می‌گذرد و قیمت آن در ایران نزدیک به 50 میلیون تومان برآورد شده است.

با توجه به اینکه برای تولید این سه محصول باید خط تولید جدید در ایران ایجاد شود، پیش بینی می‌شود احداث خط تولید آنها حدود یک سال زمان ببرد و به همین دلیل تولید آنها از اواخر سال آینده امکان‌پذیر خواهد بود.

در مورد میزان داخلی سازی این خودروها نیز باید گفت با توجه به اینکه پژو 207 دارای قطعات مشترک با پژو 206 است دستیابی به داخلی سازی بالای 40 درصدی در این خودرو به راحتی امکان پذیر خواهد بود اما این کار در مورد سه خودروی دیگر با فراز و فرود بیشتری همراه خواهد بود.

از سویی، صادرات محصولات تولیدی مشترک یکی از دغدغه‌های صاحب نظران در صنعت خودرو بوده است که در طول 23 سال حضور پژو در ایران عملی نشد و تنها 30 هزار دستگاه پژو 206 صندوق‌دار در طی سال‌های 86، 87 و 88 از ایران صادر شد.

در حال حاضر نیز فرانسوی‌ها مقابل این مسئله مقاومت می‌کنند و باید دید آیا در قرارداد جدید عدد و رقمی در مورد صادرات محصولات پژو تولید شده در ایران ذکر خواهد شد یا خیر؟

در هر حال پرونده سیاه پژو در ایران جایی برای ارفاق دوباره به این شرکت فرانسوی باقی نمی گذارد و مسئولان و به ویژه رئیس جمهور در انعقاد قرارداد جدید با این شرکت نباید بدقولی‌، سنگ اندازی‌ و عهد شکنی پژو را از یاد ببرند تا مبادا قرارداد ترکمنچای دیگری به امضا برسد. آنها نماینده مردم و بیت المال هستند و از این بابت وظیفه سنگینی را بر دوش دارند ...