برای جامعه ای که در مسیر رشد و پیشرفت حرکت می کند و مصمم است مراحل مختلف پویایی و کمال یابی را طی نماید و به قلل رفیع دانش و بینش صعود کند شناسایی شخصیت های عظیم علمی که تاثیرگذار و تحول زا بوده اند یک ضرورت قطعی و حیاتی است .
این ضرورت وقتی بیشتر و عمیق تر احساس می شود که شخصیت های مزبور از مشخصه هایی چون جامع نگری آزاداندیشی احاطه علمی قدرت تحقیق توانایی نقادی نوآوری و تحرک آفرینی برخوردار باشند.
به این مجموعه اگر مشخصه مهم « جریان شناسی فکری » در ابعاد خارجی ـ همچون مکتب های فکری و فلسفی وابسته به دنیای غرب و بلوک شرق ـ و در ابعاد داخلی ـ همانند نحله های فکری متعددی که برخی از آنها وابستگان به غرب و شرق و بعضی دیگر برخاسته از مسلک های اعتقادی مغشوش خارجیگری جبری گری اخباری گری و آفات و آسیب های ناشی از آنها می باشند ـ اضافه شود نقش اساسی این شخصیت های علمی بیشتر نمایانده می شود.
متفکر شهید آیت الله مرتضی مطهری یکی از این شخصیت های علمی کم نظیر می باشد که با مشخصه های یادشده در جامعه و کشور ما تحولی عظیم به وجود آورد و منشا خدمات بزرگی گردید که هنوز تداوم دارد و از این پس نیز استمرار و امتداد خواهد داشت .
نسل جوان امروز ما ـ که شناخت کافی از این اسلام شناس بزرگ ندارد ـ باتوجه به آنچه به صورت یک وظیفه و مسئولیت در « دین پژوهی » و « اسلام شناسی » برعهده دارد و نیز باتوجه به تحرکات فکری گوناگون وابسته به مکتب های فکری و فلسفی غرب و شرق و وظیفه مندی برای « جریان شناسی حق و باطل » لازم است علامه شهید مطهری را بشناسد و با کسب این شناخت و بصیرت به آثار ارزشمند او مراجعه کند و خوشه چین خرمن علم و دانش او گردد.
آنچه از پیام های تاریخی و شورانگیز حضرت امام خمینی به صورت یک ذخیره ارزشمند باقی مانده است دستمایه ای است برای کسب شناخت های لازم نسبت به شخصیت شهید مطهری .
الف ـ « اینجانب به اسلام و اولیای عظیم الشان آن و به ملت اسلام و خصوص ملت مبارز ایران ضایعه اسف انگیز شهید بزرگوار و متفکر و فیلسوف و فقیه عالی مقام مرحوم آقای حاج شیخ مرتضی مطهری ـ قدس سره ـ را تسلیت و تبریک عرض می کنم » (1 )
به سه واژه و تعبیر و لقب « متفکر » و « فیلسوف » و « فقیه » دقت و توجه کافی مبذول دارید.
فرق است بین « علم آموخته محض » و « متفکر و اندیشمند » . علم آموز فقط دانش ها را خوانده و فراگرفته است و دارای ذخیره محفوظات و اندوخته علمی می باشد. متفکر کسی است که به مرحله اندیشه وری در علوم و تعمیق در دانش ها رسیده است و از همین جاست که « نوآوری » زمینه ظهور و بروز می یابد که این مهم در مرحله اول ـ که بنیادی و زیرساختی می باشد ـ با تلاش متفکر آزاداندیش نضج و مایه می گیرد و در مراحل بعد به اثردهی می رسد.
« فیلسوف » به مفهوم جامع خود با تجلی شناخت های وسیع از فلسفه های الهی و مادی و غربی و شرقی به کسی که فلسفه را به طور عمیق دریافته و قدرت تحلیل و بررسی مکتب های گوناگون فلسفی بیگانه و خودی را به دست آورده است اطلاق می شود.
« فقیه » با مطالعه همه جانبه و ژرف نگری در فقه جامع اسلامی ـ که شامل فقه عبادی فقه سیاسی فقه اقتصادی فقه قضایی و فقه خانواده می باشد ـ پرورش می یابد.
در نگاه حضرت امام خمینی علامه شهید مطهری هم متفکر بود و هم فیلسوف و هم فقیه .
علاوه بر این تعابیر که از حضرت امام خمینی نقل گردید این عبارت که « آقای مطهری جنبه های مختلف در او جمع شده بود » (2 ) به گونه ای دیگر به جامعیت علمی این اندیشمند توانا تصریح دارد . همچنین این تعبیر و سخن عمیق از حضرت امام خمینی که می فرماید : « مردی که در اسلام شناسی و فنون مختلفه اسلام و قرآن کریم کم نظیر بود » (3 ) به طور دقیق و نمایان به همین موضوع اشاره صریح دارد.
ب ـ « تسلیت در شهادت شخصیتی که ... با کجروی ها و انحرافات مبارزه سرسختانه کرد . » (4 )
عبارت « کجروی ها و انحرافات » به وجود جریان های فکری باطل و تحرکات و فعالیت گروه های مخربی اشاره دارد که همواره سلامت اعتقادی و امنیت فکری افراد جامعه به ویژه نسل جوان را تهدید می کنند و هدف شیطانی به الحاد کشاندن انسان ها را دنبال می نمایند و تمام تیرهای زهرآگین را به سوی « توحید » نشانه می روند و « شرک جهانی » را سامان دهی و گسترش می دهند.
در یک نگرش سریع و کلی انحرافات و کجروی های اعتقادی و فکری را که متفکر شهید استاد مرتضی مطهری به مبارزه بی وقفه با آنها اهتمام ورزید در موارد پنجگانه ذیل خلاصه می کنیم :
1 ـ اسلام آمیخته با مفاهیم ماتریالیستی و مارکسیستی که با سیاست های شوم رهبران مکتب ما دیگری یعنی مارکس و لنین و به منظور خالی کردن مفاهیم اسلام و جایگزین کردن مفاهیم مادی به جای آن ـ و البته با حفظ پوشش مذهبی ـ در ایران ترویج می گردد.
2 ـ اسلام آمیخته با مفاهیم لیبرالیستی و سکولاریستی که توسط مکاتب فکری و فلسفی وابسته به غرب وبا میدان داری و فعالیت های مرموز و خطرناک جریان های روشنفکری غرب گرا در ایران تبلیغ می شود و در نهایت اسلامی را به جوانان و دانشجویان ناآگاه و بی اطلاع از معرفت های اصیل دینی ارائه می دهد که حافظ منافع قدرت های استعماری می باشد. این اسلام که امروز به اسلام غربی و آمریکایی معروف گردیده است شباهتی تام به « اسلام اموی » و « اسلام عباسی » دارد که شکل و ظاهری از دین و مذهب داشتند و از محتوای قوانین اسلام هیچ خبری و اثری نداشتند و از تحقق اصل « جهاد » که در متن قرآن در موارد گوناگون به صورت تکلیف واجب آمده است و مسلمانان را علیه ظلم و جور و فساد و استکبار در هر عصر و زمان به مبارزه فرمان می دهد ـ جلوگیری به عمل می آوردند و همه چیز را به نفع نظام های حکومتی باطل و ضداسلامی تمام می کردند و می کنند!
3 ـ اسلام اهل جهل که قوانین و ارزش های اسلامی همچون صبر زهد توکل توسل شفاعت انتظار دعا و سایر تعالیم و ارزش ها را نه آنگونه که هست و مبتنی بر حقیقت اسلام می باشد که براساس ذهن علیل و ناتوان و جهل برخاسته و ریشه گرفته از آن توجیه و تفسیر می کنند و برای خود ایمان و دیانتی خاص را بنیان می نهند و در دنیای بیگانه از اسلام آخرت و بهشت و زندگانی جاودان را از پیش برای خویش آماده و مهیا می نمایند!
4 ـ اسلام اهل جمود که از مشخصه های آن تصلب و تنگ نظری قشری گرایی و تحجر تعصب ورزی های کور و فاقد آگاهی عناد و دشمنی با آزاداندیشی مخالفت با نوآوری در علوم اسلامی بداخلاقی و هتاکی و پرده دری و تهاجم به شخصیت های متفکر و آزاده و جامع نگر و آزاداندیش و دشمنی با دوستان ! و دوستی با دشمنان ! می باشد.
5 ـ اسلام آمیخته به خرافه و موهوم که توسط بازیگران پشت پرده و با اهداف سیاسی در بین مردم جامعه منتشر می شود. این بازیگران که با مستندات قطعی و ثابت شده به استعمارگران غربی به ویژه آمریکا و انگلیس متصل می باشند(5 ) در محافل مذهبی و مراسمی که برای ائمه دین (ع ) برگزار می شود رخنه می نمایند و مفاهیم دینی را آمیخته به خرافه و موهوم می کنند و توسط مداحان و مرثیه سرایان ناآگاه و کم سواد و غیرمسئول و آلوده به مطامع نفسانی و مادی ـ که البته در نقطه مقابل مداحان و مرثیه سرایان آگاه و باسواد و پاک و مسئول قرار دارند و دست آنان را می بندند و مانع حضور و فعالیت سالمشان می شوند در سطح جامعه ترویج می نمایند!
کسانی که در گوش و کنار مملکت با ادعای امام زمان بودن و یا ارتباط باائمه اطهار و یا مرجع تقلید شیعیان بودن دستگیر شدند و هنوز هم خطر تحرک مخربشان منتفی نمی باشد به همین باتلاق عفن و آلوده متصل می باشند.
متفکر شهید آیت الله مرتضی مطهری در تمام موارد پنجگانه ای که ذکر شد با انحرافات و کجروی ها به مبارزه پرداخت و آثار گسترده او به وضوح این تقابل و مبارزه وقفه ناپذیر و دقیق و همه جانبه با جریان های فکری و اعتقادی باطل و ناسالم را آشکار می کند و برای نسل جوان « راه روشن دین » را می نمایاند.