موسیقی همواره موضوعی پر از چالش بوده است و جشنواره موسیقی فجر هم محلی برای تجمع این چالش ها، اما امسال حکایت دیگری است، اگر در سال های گذشته حاشیه های موسیقی محدود به نحوه توزیع بلیط ها و اجراها بود امسال اما حاشیه ها رنگ و بوی دیگری دارد و خیلی پیش تر از آغاز جشنواره کلید خورده است.
به گزارش گروه فرهنگی بصیرت به نقل از جام جم آنلاین، آغاز حواشی مربوط به جشنواره سی ودوم موسیقی فجر از حدود یک ماه پیش بود وقتی خبر آمد گروهی از اهالی موسیقی با توجه به استمرار سیاست‌ها و روند مدیریتی که در چند سال اخیر بر جشنواره موسیقی فجر حاکم بوده است، این جشنواره را در قالب کمپینی با نام «گواهی دست چپ» تحریم کردند؛ چالشی که نخستین بار توسط علی قمصری موزیسین و نوازنده کشورمان مطرح شد. این کمپین خالی از چهره های معروف حوزه موسیقی نبود. یکی از آنها کیوان ساکت بود. این نوازنده و آهنگساز در این رابطه می گوید در سی‌و‌دومین جشنواره موسیقی فجر حضور نخواهد داشت مگر این که حقوق ضایع شده همه هنرمندان در جشنواره سال گذشته جبران شود. بسیاری سوی این اعتراض ها را رو به علی مرادخانی گرفته اند . معاونت هنری وزارت ارشاد که بسیاری از حواشی وزارت فرهنگ در اطراف او شکل می گیرد از موضوع انتقال آثار موزه هنرهای معاصر گرفته تا موضوع تحریم جشنواره موسیقی فجر توسط هنرمندان. حاشیه ها آنقدر بالا گرفت که علی رهبری رهبر ارکستر سمفونیک تهران در نامه ای تند به رئیس جمهور از وجود باندبازی و مافیای معاونت هنری در جریان موسیقی ایران پرده برداشت.
از دستمزدها تا سکه های باربد
اعتبارات همواره محل اختلاف بوده است. این نه محدود به موسیقی که در بسیاری از حوزه های مدیریتی دیگر هم به همین شکل بوده است. میزان اعتبارهای تخصیص یافته به گروه ها دوباره محل اختلاف بسیاری از اهالی موسیقی است. کیوان ساکت در مورد آنچه در این رویداد هنری براو و گروهش گذشت، توضیح داده : «ارکستر وزیری از جمله ارکسترهایی بود که در جشنواره سی‌و‌یکم حقوقش پایمال شد. اعضای این ارکستر از بهترین پیشکسوت‌های موسیقی کلاسیک، ارکستر سمفونیک و موسیقی ایرانی بودند. با این حال دستمزدی که به بعضی‌ها داده شد بسیار بیش از آنچه بود که به ارکستر بزرگی مانند وزیری دادند. به یک نفر از آقایان 83میلیون تومان و به گروه وزیری با حضور 50 نوازنده، بسیاری از بزرگان موسیقی معاصر ایران و خانم ژاله صادقیان به عنوان گوینده نامدار صدا و سیما، حدود 26میلیون تومان داده شد. با این که قرارداد 25میلیون تومانی با اصرار من به 30میلیون تومان تبدیل شد اما در نهایت 4میلیون تومان آن به عنوان مالیات و بیمه کسر شد و به 26میلیون و 100هزار تومان کاهش یافت.»
از سال گذشته که جایزه «بابرد» به جشنواره موسیقی فجر اضافه شد نه تنها حاشیه ها را کم رنگ تر نکرد بلکه بادی بود که به آتش اختلاف ها وزید. این جایزه برای اولین بار به ساختار در هر سال تولیدات موسیقایی را در طول بازه زمانی یک ساله از مهر تا مهر مورد بررسی قرار می‌دهد. سال گذشته 80 داور در بخش‌های مختلف، آلبوم‌های منتشره در سبک‌های گوناگون موسیقایی را مورد بررسی قرار دادند. اما بعد از اهدای جوایز باربد در سی‌ویکمین دوره جشنواره موسیقی فجر، انتقادهای زیادی به نحوه داوری و تقسیم سکه‌های این جایزه شد. پس از بیان این انتقادات حمیدرضا نوربخش رییس جشنواره با پذیرفتن اشکلات داوری جایزه «باربد»، خبر از اصلاح رویه داوری های جشنواره موسیقی فجر داد.
در راستای تغییرات و اصلاح روند داوری این جایزه، تعداد داوران کاهش یافته و امسال چهل داور، برترین‌های موسیقی ایران را معرفی می‌کنند.
یک اعتراض هفتصد نفری
در میانه این هیاهوها بود که نامه ای به امضای هفتصد نفر از اهالی موسیقی منتشر شد. نامه ای که هر چند کمتر چهره شناخته شده ای در آن وجود داشت اما واکنش های بسیاری را به همراه داشت.
در این نامه که به دفتر وزیر ارشاد ارائه شده، مشکلاتی از جمله نبود آئین نامه، برخورد سلیقه ای، ساختار محفلی، تبعیض، عدم شفافیت مالی، بی نظمی و ... درجشنواره فجر سال گذشته و حضور دوباره چهره‌هایی که با حضورشان در تیم برگزاری، اعتراض جامعه موسیقی را برانگیخته بودند، به عنوان بی احترامی به جامعه موسیقی عنوان کرده اند.
هوشنگ کامکار یکی از افرادی بود که به این نامه واکنش تندی داشت. او به جام جم می گوید: من اگرچه به شکل عنوانی با خانه موسیقی در ارتباط هستم اما واقعا بدون جانبداری باید بگویم هدف این افراد موسیقی نیست و دنبال چیز دیگری هستند. هیچ کدام شان دل شان برای موسیقی ایران نسوخته است و دائم به آقای نوربخش تهمت می زنند و بیهوده انتقاد می کنند.» هر چند اظهارات کامکار هم واکنش هایی داشت و مهم ترینش از آن مختاباد بود.
اعتراض با هشتگ
تازه ترین حاشیه اما انتقادی است که مدت هاست به جشنواره موسیق فجر وارد می شود. اینکه در گردهمایی سالانه موسیقی چرا جایی برای سرودهای انقلابی نیست .
حامد زمانی خواننده انقلابی که چندی پیش در سالروز نهم دی ماه از سوی مسابقه جایزه بزرگ «مرگ بر آمریکا» به عنوان هنرمند استکبارستیز سال معرفی شده بود، به خلأ آثار ارزشی در جشنواره موسیقی فجر واکنش نشان داده است و با گذاشتن هشتک «#کسوف_انقلاب_در_فجر» اعتراض خود را در صفحه شخصی‌اش به اشتراک گذاشته است. هشتک‌هایی که تا کنون بیش از 200 بار بازنشر شده است.
این در حالی است که همواره بهانه برگزاری جشنواره فجر در حوزه‌های مختلف هنری، پاسداشت دهه فجر انقلاب اسلامی یاد می‌شود غافل از اینکه جایگاهی برای ورود هنرمندان ارزشی به این جشنواره ترسیم نشده و سیاست‌ها خلاف جریان انقلابی و توده مردم بوده است.
سال گذشته هم در جشنواره فیلم فجر، آثار ارزشمند، جریان ساز و روشنگرانه‌ای چون سیانور و یتیم‌خانه ایران با بی‌مهری داوران مواجه شد و به بخش مسابقه فیلم فجر راه پیدا نکرد.
گروه های بی انگیزه در جشنواره
در حالیکه ستاد خبری سی و دومین جشنواره موسیقی فجر طبق سنت حسنه سال گذشته مبنی بر برگزاری نشست‌های خبری تعدادی از گروه های شرکت کننده در جشنواره، برنامه از قبل تنظیم شده ای را در بخش تلفیقی امسال هم تدارک دیده است، اما حضور نمایندگان سه گروه از چهار گروه اعلام شده در روز اول نشست ها نشان داد که آنها نه حرف تازه ای برای گفتن دارند و نه از انگیزه لازم برای حضور در یک نشست رسانه ای برخوردارند. در روز اول گروه کماکان به نشست خبری نیامد و در روز دوم هم گروه «کاکوبند» ترجیح داد نشستی نداشته باشد.
این نشست ها در حالی برگزار شد که به نظر می آمد نمایندگان گروه ها نه انگیزه چندانی برای شرکت در نشست داشتند و نه سعی داشتند پیرامون رپرتوار کنسرت هایشان در ایام جشنواره توضیحات کاملی را در اختیار اهالی رسانه که به احترام آنها در نشست حضور داشتند، ارائه دهند. همچنین معدود خبرنگارانی که درباره فضای موجود کنسرت ها سوالاتی را با نمایندگان این گروه ها در میان گذاشتند آنها با بی میلی به سوالات آنها پاسخ دادند.