برای مدیران ما عادت شده است که مدیران قبلی را ملزم به پاسخگویی کنند ،اما خود نسبت به مدیریت فعلی خود پاسخگو نباشند. در واقع بسیاری از مدیران که عملکرد مناسبی هم ممکن است نداشته باشند برای سرپوش گذاشتن بر مطالبات افکارعمومی، معمولا جهت فلش سوالات را به قبل از خود می کشانند.
پاسخگویی یکی از مولفه های مهم مدیریت و از ویژگی های اساسی مدیر کارآمد است. پاسخ گویی، عبارت است از ارائه عملکردهای واقعی در قبال تعهدات و مسئولیت ها، و داشتن توجیه و دلیل کافی در برابر آنچه انجام شده و آنچه انجام نشده است.
ارائه این عملکرد برای چه کسی است ؟ این کار در حقیقت باید پاسخ به خود، خدا و مردم باشد؛ یعنی از یک طرف، کارگزاران نظام اسلامی در قبال وجدان خود مسئول اند و برای اینکه دچار عذاب وجدان نشوند، باید در انجام وظایف خود بکوشند. از طرف دیگر، چون از طرف مردم به این کار برگزیده شده اند، از باب حقّ الناس باید در حدودی که عهده دار مسئولیت آن شده اند، به مردم پاسخ دهند. از همه اینها مهمتر، باید به خداوند پاسخگو باشند که تمام این امکانات و پست ها و مسئولیت ها، امانتی از طرف خداوند بوده است تا اموری را به انجام برسانند. اگر در این امر کوتاهی کرده باشند، در درگاه پروردگار عالم مورد مواخذه قرار می گیرند.
متاسفانه یکی از مشکلات کلان مدیریتی در کشور ما مشکل عدم پاسخگویی است که این مسئله ناشی از دو علت است . علت اول عدم آشنایی مدیران با فرهنگ پاسخگویی و از سوی دیگر استفاده ابزاری از پاسخگویی .
اما آنچه که آفت اصلی در فرهنگ پاسخگویی است همین استفاده ابزاری از این بحث است. برای مدیران ما عادت شده است که مدیران قبلی را ملزم به پاسخگویی کنند ،اما خود نسبت به مدیریت فعلی خود پاسخگو نباشند. در واقع بسیاری از مدیران که عملکرد مناسبی هم ممکن است نداشته باشند برای سرپوش گذاشتن بر مطالبات افکارعمومی، معمولا جهت فلش سوالات را به قبل از خود می کشانند. گرچه مسئولان و مدیران قبل هم باید پاسخگو باشند اما این به معنای عدم پاسخگویی مدیران وقت نیست بلکه هرکدام به جای خود باید بررسی شود. اما سوال از مدیر قبلی وظیفه مدیر در قدرت نیست بلکه اینجا باید نهاد های نظارتی نقش خود را ایفا نموده و حقوق احیانا تضیع شده مردم را پیگیری نماید.
یکی از مصداق هایی که تکمیل کننده گزارش ما خواهد بود و شاهد مثالی است برای این موضوع ،اظهار نظر شهربانو امانی عضو شورای شهر تهران در خصوص شورای شهر و شهردار سابق تهران است.
روزنامه آرمان نوشت؛ شهربانو امانی اظهار کرد: شهرداری تهران در زمان محمود احمدی‌نژاد و محمدباقر قالیباف تبدیل شد به کانون قدرتی که بتوانند از بهشت به پاستور بروند. لذا از آن هدف اصلی و وظایف ذاتی شهرداری بسیار فاصله گرفتند. وی با تاکید بر اینکه هدف‌گذاری در ارتباط با نیازهای شهروندان تهرانی نبوده است، عنوان کرد: با وجود نهادهای نظارتی در شهرداری، متاسفانه رانت‌خواری‌ها، ویژه‌خواری‌ها و ایجاد بستر برای رانت افراد و نهادهای خاص باعث شد بخش مهمی از بدنه شهرداری تهران به کانون‌های رانتی تبدیل شود. امانی با بیان اینکه افراد به منظور قانونمندکردن مسائل هم از شورای شهر مجوز گرفتند و هم در بودجه‌های سنواتی آن را تبیین کردند، تصریح کرد: به نظر من طولانی‌بودن مدیریت فرد در رأس هرم، انحراف از معیار، انحراف از فرآیندها، نادیده‌گرفتن منافع عمومی و نظارت نداشتن مردم سبب شد تا فساد در بدنه شهرداری نهادینه شود.
گرچه نباید این انتظار را داشت که کسی در خصوص مدیران قبلی (به طور کلی ،نه زمان کنونی در مقایسه با گذشته) سخنی به میان نیاید. منظور ما اتفاقا آن جایی است که باید مدیر کنونی پاسخگو باشد و می بایست اظهار نظر ها به گونه ای باشد که فعالیت های کنونی خود را نبیند.
و نکته دیگر اینکه نباید تصور شود که مدیران قبلی باید در حاشیه امن قرار گیرند . که این هم خود نوعی انحراف است. در حقیقت مدیران قبل در هر دوران باید برای تصمیمات و عملکرد خود پاسخگو باشند ولی این کار یعنی سوال مربوط به مدیران کنونی مانند امانی نیست چرا که مردم منتظرند تا ایشان و سایر مدیران از تصمیمات خود دفاع نماید و دستگاههای نظارتی به قضاوت هر دو بنشینند.
امانی باید اینک پاسخگوی عملکرد شورای شهر برای توسعه شبکه حمل و نقل، فضاهای سبز، برنامه های اجتماعی و فرهنگی، تلاش برای نوسازی بافت فرسوده و انجام انواع و اقسام پروژه های عمرانی در کلان شهر تهران باشد.
یکی از سوالاتی که امروز باید هم شورای شهر و هم شهردار پاسخگوی آن باشد لایحه بودجه سال 97 است. لایحه ای که با بندها و ردیف هایی عجیب و غریب حاشیه ساز شده است. ردیف هایی مثل «پاداش اتفاقی»، با رقمی برابر 45 میلیارد تومان.
اینکه شهردار شهری چون تهران قطعا باید ردیفی برای اعطای پاداش اتفاقی داشته باشد، جای تردید و سوال ندارد اما اینکه شهردار پایتخت برای اعطای پاداش آن هم به صورت اتفاقی، رقمی تقریبا 4 برابر بودجه اجرای طرح «شهر دسترس پذیر» در نظر گرفته جای شبهه دارد. طرحی که در نهایت به کاهش آلودگی هوای تهران منجر می شود.
این موضوع مورد انتقاد برخی اعضای شورای شهر هم قرار گرفته است؛ محمود میرلوحی، یکی از اعضای کمیته برنامه و بودجه شورای شهر تهران در این رابطه گفته است: «هنوز به این بخش‌ها نرسیده‌ایم اما اگر برسیم شهرداری باید روشن کند که منظور از این ردیف‌ها چیست و اگر در رابطه با وظایف شهرداری و در نهایت به نفع شهر نبود به راحتی از کنار آنها عبور نمی‌کنیم.»