دونالد ترامپ، در ادامه تغییرات جنجالی اخیر، این بار جان بولتون، سفیر اسبق آمریکا در سازمان ملل از نیروهای بسیار تندرو جمهوریخواه، را به سمت مشاور امنیت ملی خود منصوب کرد. بعد از این انتخاب واکنش های مختلف نسبت به آن آغاز شد. انگیزه های اصلی ترامپ از این انتصاب جنجالی را در پیگیری چند هدف باید برشمرد:
1- ایجاد خطای محاسباتی در داخل ایران
آنچه که بیش از همه در خصوص بولتون مطرح شد، جنبه ایران ستیزی اوست و تاثیری که بر خروج احتمالی امریکا از برجام خواهد داشت، بویژه آن که یکی از کسانی که بر خروج ترامپ از برجام اصرار دارد همین آقای بولتون است. در این جنگ روانی که جنبه های ایران ستیزی، مشاور جنگ دولت بوش و... را برجسته می سازد،به طور کلی القای این نکته مد نظر امریکایی هاست که جنگ امریکا علیه ایران قریب الوقوع خواهد بود تا از این طریق مقامات ایرانی را دچار اشتباه محاسباتی نمایند. توضیح این که بهمن ماه سال 96 نشستی در محل کنگره آمریکا با حضور برخی دیپلمات های کار کشته سابق ایالات متحده برای اعضای کمیته نیروهای مسلح مجلس سنای این کشور، با عنوان «چالش های جهانی و راهبرد امنیت ملی آمریکا» برگزار شد. کیسینجر یکی از اعضای این نشست، با اشاره به انطباق سیاست های ایران با رویه های بین المللی بر مقابله با سیاست های ایران در چارچوب راهبردهای دوران جنگ سرد تاکید کرد. در واقع امریکا در دوران جنگ سرد رفتار دوگانه ای را در پیش گرفت تا از یک طرف با ایجاد فضای امنیتی و ارعاب، زمینه تاثیرگذاری را برای تصمیم سازان و تصمیم گیران و تغییر محاسبات آنان را فراهم سازند و سپس در قالب مذاکرات و توافقات مختلف شوروی را روز به روز تضعیف نمایند.
انتخاب جان بولتون را باید در همین راستا تحلیل کرد، یعنی انتصابی که
برای ایجاد خطای محاسباتی در ایران انجام می گیرد تا با استفاده از سایه جنگ،
مقامات ایرانی را به پای میز مذاکره برای برجام های 2 و 3 بکشانند و محدودیت های
جدید از جمله در راستای موشکی را ایجاد کنند.
2- حفط فضای امنیتی در منطقه غرب آسیا
سیاستی که امریکا در غرب
آسیا دنبال می کند، امنیتی ماندن فضای این منطقه است. هرچه فضای منطقه امنیتی
باشد، امریکا سلاح بیشتری خواهد فروخت. به همین دلیل است که در منطقه کشورهای حاشیه
خلیج فارس و به خصوص عربستان جزء کشورهایی محسوب می شوند که بیشترین حجم سلاح را از
امریکا خریداری می کنند. در چنین حالتی حفظ فضای امنیتی برای امریکا بسیار مهم
است. ترجمان این داد و ستد در فضای مجازی به دوشیدن منطقه مشهور شده است. بنابراین
امریکا نمی خواهد با جنگ احتمالی این فضا را بر هم بزند، بلکه این انتصاب می تواند
فقط با ایجاد فضای روانی در جهت امنیتی ماندن فضای منطقه مؤثر باشد. از آنجایی که
بولتون به ایران ستیزی مشهور است، فضای ایران هراسی برای امریکا توسط تیم جدید
امریکا می تواند عواید بیشتری داشته باشد.
3- انتقال فضای نابسامان سیاسی امریکا به خارج از مرزها
اخراج پر سروصدای "اندرو مک کابی" معاون FBI تنها دو روز مانده به بازنشستگی اش و تحقیقات دامنه دار "رابرت مولر" دادستان ویژه بررسی دخالت های احتمالی روسیه در انتخابات اخیر ریاست جمهوری که روز به روز به مراحل حساس تر وارد می شود، سبب گردیده که تیم ترامپ به جهت برون رفت از این گرداب به سمت رادیکال تر شدن پیش رود ،هرچند نفراتی چون هربرت مک مستر در سمت پیشین مشاور امنیت ملی، رکس تیلرسون در سمت پیشین وزارت خارجه و جیمز متیس در سمت فعلی وزارت دفاع دارای سیاست های ضد ایرانی و اتخاذ مواضعی محکم در مناسبات بین المللی بودند، اما ترامپ برای رفع چالش های داخلی خود در آمریکا نیاز به تیمی بسیار تندرو دارد، از این روی بود که وی، مایک پمپئو را به سمت وزارت خارجه و جان بولتون را به سمت مشاور امنیت ملی برگزید تا با روی آوردن به سیاست های تندروانه در مناسبات و روابط بین الملل و ایجاد فضایی جدیدتر مسائل داخلی را تحت تاثیر قرار دهد. در این راستا احتمال برکناری جیمز متیس در سمت وزیر دفاع هم چندان دور از انتظار نخواهد بود!