بیشترین مقصد گردشگران عراقی ابتدا استان خوزستان و منطقه اروند است. دلیل اصلی آن تبدیل شدن اروند به منطقه آزاد تجاری است که با لغو ویزا روزانه بین چهار تا شش هزار عراقی وارد اروند می شوند. سفر اتباع عراقی به اروند بیشتر یک روزه است و هدف گردشگران عراقی نیز خرید اجناس و کالا از ایران به دلیل مقرون به صرفه بودن و کاهش پول ملی ایران است. برخی از عراقی ها حتی نان خود را از این منطقه می‌خرند و همه این‌ها به خاطر تفاوت قیمتی است که بین دو کشور وجود دارد.
عراقی ها به دلیل همسایگی با ایران و همچنین سهل الوصول بودن شرایط موجود در ایران سفرهایشان روندی صعودی به خود گرفته است. مقصد بیشتر توریست های عراقی استان های شمالی کشور و استان های مذهبی همچون قم و مشهد است. در کنار مسایل موجود، پرداختن به یک سری مسایل دیگر همچون توریسم درمانی و استفاده از خدمات پزشکی برای عراقی ها نیز مطرح است.
چنانچه بخواهیم در رابطه با اهداف و مقاصد سفر عراقی ها به ایران و شبهات پیرامون آن به طور مفصل صحبت کنیم، باید به موارد ذیل به عنوان مهم ترین اهداف و مقاصد سفر عراقی ها به ایران اشاره کرد:
1.سفرهای زیارتیمقصد بعدی گردشگران عراقی استان های مذهبی کشور همچون قم و مشهد است. سفر گردشگران عراقی به شهرهای زیارتی ایران چندان غریب به نظر نمی رسد و دلیل آن قرابت ایدئولوژی و فرهنگی بین دو کشور است.
هر گردشگر خارجی که به ایران وارد می‌شود، به‌طور میانگین ۶۸۰ دلار ارزآوری مستقیم دارد. این 680 دلار به طور متوسط است و شامل هزینه های کلی یک فرد می شود. اما افرادی که به قصد زیارت می آیند روزانه چیزی حدود 300 تا 500 دلار هزینه می کنند. چنانچه تعداد گردشگران عراقی به ایران را در طول یک سال حدود دو میلیون نفر بدانیم، چیزی نزدیک به 600 میلیون دلار ارزآوری عاید کشور خواهد شد.
در کنار این مساله باید به سودآوری اصناف و کاسبان شهرهای مذهبی هم اشاره کرد. این خود عاملی در جهت ایجاد شغل و فروش محصولات ایرانی در جهت تبلیغ و حمایت از کالاهای ایرانی است. اشتغال ایجاد شده هرچند به صورت فصلی عامل مهمی در تولید شغل و ایجاد اشتغال برای کشور خواهد بود.
2. توریسم درمانیبراساس آمار سازمان گردشگری و میراث فرهنگی بیشترین آمار گردشگری در کشور مربوط به کشورهایی مثل عراق، آذربایجان و افغانستان است. مقاصد گروهای هدف به انگیزه کار، تجارت و درمان انجام می شود. بنا به آمار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، در سه ماه بهار امسال یک میلیون و ۴۴۰ هزار نفر به ایران سفر کردند که نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد رشد، تجربه شده است. در این میان عراقی‌ها ۷۵ درصد و اتباع جمهوری آذربایجان و افغانستان نیز به ترتیب ۳۰ و ۲۸ درصد و ترک‌ها هم۲۴ درصد نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، بیشتر به ایران سفر کردند.
قیمت ارزان خدمات پزشكی بالای ایران به نسبت دیگر كشورهای پیشرفته در
عرصه پزشکی، منطقه و جهان، از جمله دیگر مزایای ایران برای فعالیت در
حوزه توریسم‌درمانی محسوب می‌شود. از رقبای ایران در امر توریسم‌درمانی در
منطقه می‌توان به کشورهای هند، سنگاپور، دبی و اردن اشاره كرد كه برای جذب
بیماران كشورهای آسیایی مشغول برنامه‌ریزی هستند. سنگاپور یكی از مقاصدی
است كه بسیاری از بیماران برای انجام جراحی‌های مهم به آن می‌اندیشند و هر
سال حدود یك میلیون و ۵۰۰ هزار نفر با اهداف درمانی به این كشور سفر
می‌كنند. برای نمونه جراحی قلب در سنگاپور هزینه‌ای بیش از ۱۶ هزار دلار
دارد كه همین عمل را در هند می‌توان با نصف این قیمت انجام داد و پیش‌بینی
می‌شود در آینده‌ای نزدیك دبی نیز تبدیل به تهدید بزرگی برای این كشور
باشد. ایران در مقایسه با این کشورها و نوع سرویسی که به بیماران می‌دهد،
هزینه کمی دریافت می‌کند و برای حفظ مزیت نسبی نباید قیمت‌ها را افزایش دهد
تا بازار از دست ایران خارج نشود.
با این حال بیشترین آمار مربوط به خدمات درمانی برای مراجعه به ایران ، از اتباع عراق هستند. به گونه ای که در استان خوزستان به دلیل مراجعه زیاد افراد عراقی، برخی بیمارستان های خصوصی در این استان احداث شده و به غیر از بیماران عراقی هیچ فرد دیگری را پذیرش نمی کنند. دلیل اصلی این کار از سوی بیمارستان ها، سودآوری زیاد از چنین صنعتی است. اتباع عراقی به این بیمارستان ها پول براساس دلار داده و همین عاملی برای جذب هرچه بیشتر این اتباع شده است. از سوی دیگر به دلیل محدودیت پذیرش بیمار از سوی چنین بیمارستان هایی، خدمات آنها مختص به اتباع خاص است.
اما کردهای عراقی نیز از غائله توریسم درمانی عقب نمانده اند و مقصدکردها بیشتر استان های کرمانشاه، کردستان، تهران و اصفهان بوده است. کردهای عراقی در بحث توریسم درمانی به چهار دلیل بیشترین مراجعه را به ایران دارند:
الف) کم هزینه بودن خدمات درمانی در ایران به نسبت سایر کشورها همچون ترکیه یا کشورهای اروپایی. این کم هزینه بودن به دلیل ارزش پایین ریال نسبت به دلار است که در سایر کشورهای همسایه روندی معکوسی وجود دارد.
ب) نزدیکی به ایران و در دسترس بودن امکانات آن
ج) قرابت های فرهنگی و نسبی(وجود اقوام و فامیل های مختلف در ایران)
د) وجود کادر حاذق و پزشک های متخصص در ایران.
در قانون برنامه چهارم توسعه ذکر شده است که
وزارت بهداشت موظف است تا پایان برنامه، ۳۰ درصد از نیازهای ارزی خود را از
طریق صادرات خدمات و تولیدات این بخش تأمین کند. ایران در حال حاضر
با پتانسیل کنونی که دارد توانایی پذیرش سالانه 5/1 میلیون توریسم سلامت را
دارد و برآورد می‌شود تا سال 1404 بتوانیم سالیانه 20 میلیون گردشگر سلامت
را در کشورمان پذیرا باشیم که درآمدی بالغ بر 18 میلیارد دلار می‌شود که
این مقوله می‌تواند در دیپلماسی عمومی کشورمان نیز تأثیر بسزایی داشته
باشد.
رونق اقتصادی در برخی شهرها و حتی صنعت پزشکی کشور، رویکرد مثبت دیگری از ورود مسافران خارجی خواهد بود. صنعت پزشکی کشور اکنون در منطقه در رتبه اول و در دنیا رتبه پانزدهم را داراست.
سوابق كشورهايي كه در زمينه توريسم سلامت موفق بوده‌اند، حكايت از آن
دارد كه اين كشورها در زمينه ايجاد زيرساخت‌هاي نرم‌افزاري و سخت‌افزاري
لازم براي جذب توريست از موفقيت‌هاي قابل توجهي برخوردار بوده‌اند.
اطلاع‌رساني و تبليغات مناسب، ايجاد خدمات لازم براي سهولت در دریافت ويزا،
فرهنگ‌سازي لازم براي پذيرش توريست سلامت و همچنين تدوين قوانين و مقررات
لازم در اين خصوص از مهم‌ترين پيش‌فرض‌هاي نرم‌افزاري لازم براي جذب توريست
محسوب مي‌شود. در بخش سخت‌افزاري ايجاد هتل‌ها، آسايشگاه‌ها و
بيمارستان‌هاي خاص براي جذب بيماران خارجي و همچنين تعيين حوزه‌هاي تخصصي
داراي مزيت به‌منظور توسعه زيرساخت‌هاي فيزيكي براي جذب توريست از مهم‌ترين
عوامل موفقيت در اين عرصه محسوب مي‌شوند. با پی بردن به دلایل موفقیت این
کشورها ما باید بلافاصله اقدامات لازم را انجام دهیم.
3- سفرهای سیاحتییکی از مهمترین دلایل سفر اتباع عراقی به ایران مربوط به بحث گردشگری است. سخنگوی اتحادیه سرمایه گذاران اقلیم کردستان عراق در گزارشی اعلام کرد که سفر شهروندان کرد عراقی به ایران در حال رکورد زدن می باشد به نحوی که در ماه گذشته(مردادماه1397) تنها از یک دروازه مرزی(باشماق مریوان) 150 هزار نفر به ایران سفر کردند.
بیشترین مقصد گردشگران عراقی ابتدا استان خوزستان و منطقه اروند است. دلیل اصلی آن تبدیل شدن اروند به منطقه آزاد تجاری است که با لغو ویزا روزانه بین چهار تا شش هزار عراقی وارد اروند می شوند. سفر اتباع عراقی به اروند بیشتر یک روزه است و هدف گردشگران عراقی نیز خرید اجناس و کالا از ایران به دلیل مقرون به صرفه بودن و کاهش پول ملی ایران است. برخی از عراقی ها حتی نان خود را از این منطقه می‌خرند و همه این‌ها به خاطر تفاوت قیمتی است که بین دو کشور وجود دارد.
بعد از اروند، بیشترین مقصد گردشگران عراقی برای امور سیاحتی، استان های شمالی کشور است. عراقی ها در میان اتباع بیگانه، بیشترین آمار سفر به استان های شمالی را به کشور دارند. عراقی ها روزانه بین 100 تا 1000دلار در ایران هزینه می کنند و با توجه به وضعیت قیمت دلار در ایران، عراقی ها به نسبت گذشته که یک شب معمولا در ایران اقامت داشتند، اکنون اقامت آنها در ایران به سه شب رسیده است.
ایران از نظر آب و هوا رتبه پنج دنیا، از نظر منابع طبیعی رتبه چهار
دنیا و از نظر آثار باستانی رتبه ده جهان را دارد و این در حالی است که یکی
از کشورهای اروپایی که در بحث توریسم بسیار فعال بوده فقط دارای 800 محوطه
تاریخی است. در حالی که کشور ما دارای 200 هزار محوطه تاریخی است. چون در
بحث گردشگری سلامت همه افراد بیمار نیستند ولی برای ارتقای سلامت خود
می‌خواهند از یک اقلیم مناسب آب و هوایی بهره‌مند شوند و یا افرادی که پس
از اعمال جراحی درصددند برای بهبود بیشتر از چنین اقلیم‌هایی استفاده کنند
که ایران می‌تواند یکی از بهترین نقاط دنیا در این زمینه به حساب آید.
مسافرت گردشگران عراقی تابستان امسال نسبت به تابستان سال های گذشته، به استان های شمالی کشور به چند دلیل رشد چشم گیری داشته است:
الف) گرمای بی سابقه در عراق و کمبود آب و برق در این کشور در کنار آب و هوای خوش شمالی، منجر به مسافرت مقطعی عراقی ها به استان های شمالی ایران شد.
ب) کاهش ارزش پول ملی ایران در برابر دینار عراق
ج) نزدیکی استان های شمالی به مشهد مقدس و مسافرت عراقی ها بعد از استان های شمالی به مشهد مقدس
درآمدهای هتل داری نیز یکی از پدیده های اقتصادی ایران است؛ گفته می شود که هتل‌هایی در تهران، اتاق 300-400هزارتومانی را شبی تا یک و نیم میلیون
تومان به گردشگران عراقی فروخته‌اند. با وجود این، گردشگران عراقی تا 60 درصد هتل‌های خوزستان را
اشغال کرده‌اند و معاون گردشگری استان اعتقاد دارد با برنامه‌ریزی می‌توان
تا 85 درصد هتل‌های استان را به میزبانی گردشگران عراقی اختصاص داد. گردشگر عراقی 100 درصد هتل های ایلام را نیز پرکرده اند؛
گردشگران عراقی هتل‌های چارتری هم در مشهد دارند. به گفته نبهانی این
هتل‌ها مختص گردشگرانی است که کمتر خرج می‌کنند اما به معنای این نیست که
همه گردشگران عراقی در مشهد در هتل‌های چارتری اقامت دارند.
دلایل ایجاد شبهه علیه گردشگران عراقیبا توجه به عایدات فراوان گردشگری برای اقتصاد کشور و همچنین تاثیرات فرهنگی و مذهبی این سفرها دلایل مختلفی وجود دارد که برخی بدخواهان را به ایجاد بدبینی مردم عراق و ایران علیه همدیگر تحریک می کند: دلیل اول را باید در بحث ایجاد شکاف بین دو ملت مطرح کرد. بعد از اغتشاش های عراق و شعارهای برخی افراد بر ضد ایران، برخی ها به دنبال اقدام متقابل هستند که حساسیت هایی را در بین ایرانی ها در جهت ایجاد یک نوع ضدیت علیه مردم عراق به وجود آورند.
دلیل دوم را باید در نزدیکی ایام محرم و بالاخص اربعین حسینی تشریح کرد. انفکاک و گسست در بین ملت ایران و عراق و کاهش جمعیت میلیونی اربعین برنامه خارجی ها و برخی داخلی های کشور است. به گونه ای که برخی با اتخاذ مواضعی قبلا اعلام کرده بودند که اربعین حسینی باعث ایحاد حساسیت در بین کشورهای عربی علیه ایران شده است. در این مرحله دشمنان به دنبال ایجاد سناریویی شبیه ایران و عربستان با بحث تجاوز به دو پسر بچه ایرانی هستند که احساسات مردم را تحریک کردند.
در مجموع ورود گردشگران خارجی به کشور صرف نظر از هر ملیت یا کشوری از جهات اقتصادی بسیار کارآمد خواهد بود. ورود ارز به کشور با توجه به وضعیت ارزی و مسایل آن، ایجاد اشتغال برای جوانان و رونق مسایل گردشگری از مهم ترین نکات مثبت در این زمینه است.