عرصه دریایی یکی از مهم‌ترین آوردگاههای قدرت برای کشورهاست و داشتن ساحل آب‌های آزاد جهان برای بسیاری از کشورها زمینه‌ساز رونق اقتصاد و افزایش قدرت آنهاست. تاریخ زندگی بشر هم نشان داده یکی از دلایل قدرت‌گیری و ایجاد امپراتوریهای جهانی در طول تاریخ دسترسی آنها به آب‌های آزاد بوده است که با همین ظرفیت و ایجاد قوای دریایی، بزرگ قلمرو حکمرانی ابرقدرت‌های طول تاریخ بشر شکل گرفته‌اند. در واقع این قاعده مهم و جاری در تاریخ بشر است که قدرت‌گیری تا سر حد ایجاد یک قدرت جهانی نیاز به دسترسی به آب‌های آزاد دارد.
دریا اصلی‌ترین مسیر تجارت
در این حوزه در عصر حاضر اصلی‌ترین دلیل دسترسی به آب‌های آزاد جهان سهولت مبادلات تجاری بزرگ در قالب شناورهای عظیم است. در واقع عمده تجارت جهانی به خاطر سهولت بیشتر و هزینه کمتر از طریق همین شناورهای عظیم‌الجثه انجام میشود. اما این همه ماجرا نیست. هرجا که منفعتی وجود دارد دشمنی هم هست و دشمن در مسیر این منفعت ایجاد نا امنی خواهد کرد. بر این اساس دسترسی به آب‌های آزاد برای قدرت‌های بزرگ همراه با ایجاد یگان‌های دریایی مقتدر در مسیر آبراهه‌های جهانی هم است.
نیروهای دریایی راهبردی
رهبر معظم انقلاب همواره نیروی دریایی را یک نیروی راهبردی در نیروهای مسلح میدانند. راز این راهبردی بودن را میتوان در دسترسی این نیرو به همه آب‌های آزاد دنیا و امنیت گذرگاههای تجاری دانست. ماجرای دزدان دریایی خلیج عدن، اعزام محمولههای بنزینی به ونزوئلا، مقابله با دزدی دریایی انگلستان در باب‌المندب، مقابله تعرض و عملیات تروریستی علیه برخی کشتی‌های تجاری کشور در آب‌های آزاد جهان و... همه و همه خبر از یک نیاز اساسی در حوزه دفاعی برای کشور میدهند و آن ایجاد و گسترش نیروهای دریایی راهبردی در کشور است.
بر این اساس دیر زمانی نیست که نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به این عرصه وارد شده و تا کنون توانسته با بازآماد تجهیزات گذشته و مجهز شدن به ادوات و تسلیحات بومی جدید بیش از 70 مورد اعزام ناوگروه به مأموریتهای مختلف در آب‌های آزاد داشته باشد.
مأموریت سپاه در آب‌های آزاد
سردار دریادار علیرضا تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه سال گذشته در گفتوگو با صبح صادق خبر از ورود تجهیزات جدید و سرعت‌بخشی تجهیز نیروی دریایی سپاه برای انجام مأموریتهای راهبردی در آب‌های آزاد به ویژه اقیانوس هند را داد، وی با بیان این که قرار است نیروی دریایی سپاه در کنار برادران خود در نیروی دریایی ارتش در آب‌های آزاد حضور داشته باشد، تلویحا شروع یک تحول عظیم در نیروی دریایی سپاه را خبر داد. تحولی که حجم مأموریت این نیرو را به میزان زیادی افزایش خواهد داد.
بسیج دریایی در گام دوم انقلاب
نیروی دریایی سپاه در سالهای اخیر با ایجاد بسیج دریایی اولین گام مهم خود را برداشت. در گام‌های بعدی نیز علاوه بر عملیاتهای موفق دفاعی و مقابله با تعرضات یگان‌های دریایی فرامنطقهای بارها برای شناورهای دشمن در آب‌های کشور شاخ و شانه کشید و به همه دنیا فهماند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی لحظه به لحظه آنها را رصد میکند و باید پاسخگوی هرگونه اقدامی در تنگه هرمز و خلیج‌فارس باشند. به طور حتم یکی از صحنه‌های تهدید جدی دشمن برای حمله به کشور از آب‌های جنوبی بوده است.
شناور شهید ناظری آغاز راه
اولین تحرکات مهم در نیروی دریایی سپاه در حوزه تغییر راهبرد و تجهیزات با رونمایی از شناور شهید ناظری شروع شد. شناورهای بزرگ و تندرو با قابلیت نشست و برخاست بالگرد و تداوم عملیاتی بالا در آب‌های آزاد. اما اولین سال گام دوم انقلاب با تشکیل بسیج دریایی گام جدید این نیرو رونمایی شد و بسیج دریایی توانست با مردمی‌سازی امنیت در آب‌های ساحلی و فراساحلی و نیز فعالیت در مردم یاری و محرومیت‌زدایی، فعالیتهایی در خور تقدیر ارائه دهد.
رونمایی رگباری
اما سال 1399 آغاز رگباری رونمایی و الحاق تجهیزات جدید رزم دریایی به این نیرو بود. در این میان در حالی که روزهای آخر حیات سیاسی دونالد ترامپ در کاخ سفید رقم میخورد بخش عظیمی از تجهیزات مختلف از جمله شناورهای تندرو، ناوها، ناوچه‌ها، زیر دریاییهای بدون سرنشین، موشکها و شهرهای موشکی ساحلی و دریایی و شناورهای عظیم‌الجثه، پهپادها، تجهیزات نوین جنگ الکترونیک و... رونمایی شد و خبر از تحویل به مرور تجهیزات جدید به این نیرو داده شد. انواع جدیدی از شناورهای بزرگ و تندرو و با بدنه خاص در دو کلاس به نامهای شهید سلیمانی و شهید ابوالمهدی المهندس که مختص عملیات در آب‌های آزاد است به همراه شناورهای بزرگ پشتیبانی به منزله پایگاههای عملیات و پشتیبانی دریایی موسوم به شناورهای شهید رودکی، گستره عملیاتی نیروی دریایی سپاه را به تمامی آب‌های آزاد جهان خواهد رساند.
بازدارندگی دریایی
بر این اساس دکترین بازدارندگی پس از استحکام در عرصههای هوایی و زمینی و مأیوس‌سازی دشمن از این دو حوزه در دهه سوم و چهارم انقلاب، در آغاز گام دوم و در دهه پنجم با حفظ و تقویت دو عرصه زمینی و هوایی بر عرصه دریایی متمرکز شده است و محصولات این بازدارندگی به خوبی در مقابله با تحریمها و تبادلات تجاری دریایی ایران با سایر کشورها به خوبی دیده شده است.