انقلاب عظیم امام حسین(ع) و بنیادگذاری مکتب سرخ عاشورا اگرچه در نگاه ابتدایی یک حادثه است، اما در نگاه عمیق و بنیادی، یک حرکت اندیشه‌ساز و الگوی الهام‌بخش و تمدن ساز برای همه انسا‌ن‌ها فارغ از زبان، آئین، مذهب و نژاد در همه زمان‌هاست. البته اساس این قیام برای حفظ و ماندگاری اسلام و دفع انحرافات و تحریفات از آن برای همیشه تاریخ است؛ اما از آن‌چنان ظرفیتی برخوردار است که هم‌اکنون نیز پس از چهارده قرن، ملت‌ها و انسان‌های آزادی‌خواه و تحت ستم با پیروی از درس‌های قیام عاشورا، علیه ستم و استبداد مبارزه می‌کنند. مکتب و راه بزرگ امام حسین(ع) به‌گونه‌ای طراحی و اجرا شده است که محصول و ثمراتی جز آزادی و آزادگی، استقلال، عزت، ایثار و اقتدار نمی‌تواند به بار آورد. به‌راستی چه عامل و خصیصه‌ای در قیام عاشوراست که هم گاندی راه استقلال هند را از آن الهام می‌گیرد و هم برای نهضت‌های معاصر ازجمله انقلاب اسلامی ایران راهگشاست؟ در اینجا تلاش می‌شود به نکاتی مهم و ناب از کلام رهبری معظم انقلاب درباره قیام حسینی(ع) از کتاب «انسان 250 ساله»، نقل و مورد تأمل قرار گیرد.
نکات تحلیلی: 1- این نهضت در متن خود این درس‌آموزی بزرگ را دارد که «مرگ سرخ به از زندگی ننگین است». این آموزه جهانی است و کسانی که این راه آزمون شده را در راه کسب استقلال خود به کار بستند، موفق بودند. 2- جامعه باید در مدار سیر صحیح و درست قرار گیرد. هدف نهضت حسینی، بازگرداندن جامعه اسلامی به خط صحیح بود، آن‌هم زمانی که راه عوضی شده است و جهالت و ظلم و استبداد و خیانت کسانی، مسلمین را منحرف کرده و زمینه و شرایط هم آماده است. 3- امام حسینعلیه‌السلام برای انجام یک واجب، قیام کرد. این واجب، عبارت است از اینکه هر وقت دیدند که نظام جامعه اسلامی دچار یک فساد بنیانی شده و بیم آن است که به‌کلی احکام اسلامی تغییر یابد، هر مسلمانی باید قیام کند. البته در شرایط مناسب؛ آن وقتی که بداند این قیام منتج به نتیجه و اثر خواهد شد.
نکته راهبردی: درس بزرگ عاشورا آن است که تا قبل از آن خواص هم حاضر نبودند علیه انحراف و ظلم اموی قدمی بردارند؛ اما بعد از قیام امام حسینعلیه‌السلام این روحیه زنده شد. حسین‌بن‌علیعلیه‌السلام کاری کرد که وجدان مردم بیدار شد؛ بنابراین، اسلام زنده‌شده قیام امام حسین(ع) است. حسین‌بن‌علیعلیه‌السلام کاری کرد که در همه دوره‌های حکومت طواغیت، کسانی پیدا شدند که در مقابل آن‌ها بایستند.