سال 1401 با همه کش و قوس های سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی که از سال گذشته و در نتیجه سیاست های درست و نادرست دولت های گذشته همراه داشت یک دستاورد مهم به همراه داشت و آن افزایش تولید نفت خام، افزایش صادرات و درآمدهای ارزی حاصل از آن بود. تا جاییکه به گفته مسئولان وزارت نفت این رقم بی سابقه بوده به قبل از تحریم ها و به بیش از 3.8 میلیون بشکه در روز رسیده است. ظرفیت تولید نفت ایران پیش از تحریم‌ها، روزانه حدود 3.838 میلیون بشکه در روز بود که در سال‌های گذشته این عدد به نقل از مسئولان وزارت نفت به دلیل بی‌برنامگی و کاهش سرمایه‌گذاری، کاهش یافته بود. حالا مدیرعامل شرکت ملی نفت وعده افزایش ظرفیت تولید نفت به 4 میلیون بشکه در روز تا پایان سال 1401 را داده و وزیر نفت نیز بر لزوم افزایش ظرفیت تولید به 5.7 میلیون بشکه تاکید کرده است.
نقش افزایش تولید کجای اقتصاد است؟
افزایش ظرفیت تولید و صادرات نفت یک سر مسئله است و مسئله مهم تر آنکه درآمد حاصل از این صادرات و فروش سرمایه ملی کشور چطور، چگونه و کجا صرف چه مواردی شود و به عبارتی هزینه کرد درآمدهای نفتی کجای اقتصاد بهترین بازدهی را داشته و نقش مهمی در زندگی و معیشت مردم خواهد داشت؟ امری که پیش از واکاوی چند مسئله مهم و اساسی را به مسئولان کشور گوشزد می کند و آن اینکه درست است که تولید و عرضه نفت و مشتقات آن افزایش یافته و رقمی که پیش بینی می شد و در بودجه برای هزینه ها در نظر گرفته شده بود خیلی بالاتر رفته است اما همانطور که رهبری هم در سخنان خود عنوان کردند نباید این درآمدها صرف مصارف بیهوده شود.
از اقتصاد بدون نفت تا زیرساخت های نیازمند مساعدت
مقام معظم رهبری در 23 فروردین ماه سال جاری به این مهم اشاره داشته و گفته اند: « درآمدها صرف واردات بی‌رویه نشود و به مسائل زیربنایی از جمله حمل و نقل جاده‌ای و ریلی، شرکت‌های دانش‌بنیان، نوسازی صنایع، راههای ارتباطی با کشورهای همسایه و حل مشکل مهم آب اختصاص یابد که خوشبختانه دولت در مسئله آب کارهای خوبی آغاز کرده اما حل این مشکل به پول نیاز دارد.» سخنان رهبری همچون چراغ راهی است که یادآوری می کند نباید پول درآمدهای ملی کشور را به وارداتی اختصاص دهیم که نقشی در آینده کشور ندارند بلکه باید صرف افزایش کار و تولید و صرف زیرساخت های زیربنایی برای افزایش این دو شود. تا با افزایش تولید و کاهش تورم شاهد اتفاقات خوبی در اقتصاد و بعد هم در معیشت و زندگی عموم مردم و نه عده ای قلیل باشیم.
از سوی دیگر اقتصاد مستقل از نفت مهمترین دورنمایی است که از ابتدای انقلاب تاکنون همواره قرار بوده محقق شود، امری که هنوز همچون کلافی سردرگم در پستوی آرزوهای فراموش شده، خاک می خورد.
مقام معظم رهبری هم در سخنان خود براقتصادِ بدون نفت به عنوان هدفی بلندمدت تاکید و فرمودند: « حداقل دو دولت در مسئولیت‌های هشت ساله باید همت کنند تا این مشکل به سامان برسد البته اگر همان روزی که اقتصاد بدون نفت را مطرح کردیم اجرای آن شروع می‌شد امروز کشور وضع متفاوتی داشت.» اقتصادی که بر مبنای تولید غیر نفت و خدمات باشد مانند بسیاری از کشورهایی که درصد بالایی از رفاه عمومی دارند اما نفت ندارند! ایران هم کم ندارد تولیدات و خدماتی که می تواند با صدور آنها درآمدهای ارزی بالایی کسب کند از تولیدات قالی و قالیچه های دست باف مشهور ایرانی تا زعفران قائن و هل و گلاب کاشان و هزاران تولید و خدمت دیگری که جهان نیازمند آن است؛ تنها باید با نیازسنجی در مسیر ارتقای تولیدات غیر نفتی حرکت کنیم تا کشور را به سرمنزل مقصود برسانیم.