یکی از ویژگی‌های مؤمن پیشگامی در دین و دینداری است؛ خداوند در دنیا و آخرت انسان‌ها را در سه درجه تقسیم می‌فرماید[...]
یکی از ویژگی‌های مؤمن پیشگامی در دین و دینداری است؛ خداوند در دنیا و آخرت انسان‌ها را در سه درجه تقسیم می‌فرماید: «اصحاب‌المیمنه، اصحاب‌المشئمه و السابقون» هستند. کسانی را که در زندگی دنیایی در دینداری و ایمان پیشگام بودند، در آخرت جزء جلوداران قرار می‌دهد که همان «السابقون» هستند. در آیات 10 و 11 سوره واقعه آمده است: «وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ، أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ» آنها که سبقت جسته بودند و اکنون پيش افتاده‌اند، اينان مقرّبانند. در آیه 100 سوره توبه نیز آمده است: «پیشگامان نخستین از مهاجرین و انصار و کسانی که به نیکی از آنها پیروی کردند، خداوند از آنها خشنود گشت و آنها (نیز) از او خشنود شدند و باغ‌هایی از بهشت برای آنان فراهم ساخته، که نهرها از زیر درختانش جاری است. جاودانه در آن خواهند ماند و این است پیروزی بزرگ.»
این طریقه رتبه‌بندی نشان از عدالت خداوند در درجه دادن به بندگانش دارد که ملاک را ایمان افراد قرار می‌دهد. هر کسی را که در عمل به دستورات خداوند و قُرب به او بیشتر تلاش کند و جلوتر قرار بگیرد، در جایگاه بالاتری قرار می‌دهد. در آیه فوق از مهاجرین و انصار نام برده شده است؛ ولی منظور فقط مسلمانان صدر اسلام نیستند که در کنار پیامبر(ص) حضور پیدا کردند، بلکه همه کسانی را که به هر شکل و صورتی مانند آنها تابع دستورات پیامبر(ص) اسلام بودند، شامل می‌شود؛ زیرا بیشتر مسلمانان در کنار رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) نبودند که این نزدیکی زمانی و مکانی بتواند به تقوای آنان کمک کند. پس باید ملاک را چیزی ورای زمان و مکان قرار داد که همان ایمان و عمل صالح است.
بنابراین همه کسانی که به دلیل تبعیت از فرمان خدا و رسولش از کفر به سمت ایمان هجرت کردند و پیامبر(ص) را با ایمان و تقوای‌شان یاری کرده و نصرت داده‌اند، جزء متقدمان و السابقون هستند، حتی اگر چندین هزار سال پس از ایشان به دنیا آمده باشند. پیشگامی در دینداری به همه لحظات تاریخ برمی‌گردد و به زندگی همه انسان‌ها توسعه یافته است و شامل همه آنهایی می‌شود که معطل استدلال‌ها و استنباط‌های بی‌جهت و سؤال و جواب‌های وقت‌گیر نشدند. آنهایی که در وقت جهاد اولین نفر بودند، در وقت قیام اولین نفر بودند و در وقت قعود نیز اولین نفر بودند، جزء پیشگامان هستند که از بالاترین امتیازات برخوردار هستند. آنهایی که اسلام را با جان، مال و آبرو یاری کردند و هیچ توقعی جز انجام تکلیف نداشتند، در اولین صف برای ورود به بهشت و تنعّم از نعمات بهشتی قرار دارند. اینجاست که باید گفت در یاری دین خدا، بندگان خدا و حتی حکومتی که بنایش اقامه دین خداست، حاجت هیچ استخاره نیست. خداوند در آیه 10 سوره حدید با اشاره به پیشگامی در حضور به موقع برای یاری دین خدا از مساوی نبودن انفاق‌کنندگان قبل از فتح مکه و پس از آن می‌گوید و درجات عظیم را به پیشگامان وعده می‌دهد؛ زیرا اثر انفاق آنها با هم متفاوت است و ای بسا دسته دوم به برکت جهاد و تلاش دسته اول سعادت انفاق و جهاد پیدا کرده‌اند.