دلایل نقشآفرینی نوجوانان در آشوب‌های اخیر را می‌توان به دو دسته 1- نقش دشمنان و رسانه‌های آنها و 2-اقتضائات و شرایط نسل جدید تقسیم کرد: دسته اول دلایل غیرطبیعی ریشه در تحریک ضدانقلاب و بیگانگان معارض دارد که مشخص بوده و نیاز به توضیح چندانی ندارد، اما دسته دوم به ویژگی‌های خاص نوجوانان و شرایط زمانه آنها مربوط میشود که در ادامه به آنها اشاره میشود:
حساس بودن مقطع سنی آنها و تحریک‌پذیری و احساسی بودنشان که اتفاقاً دشمنان نیز با دست گذاشتن بر این حوزه بود که توانستند آنها را وارد خیابان کنند. میل بالا به دیده شدن و مؤثر بودن در میان نوجوانان و جوانان. در توضیح باید گفت که جوانان در گذشته بیشتر درگیر مسائل رفاهی بودند، اما بخش زیادی از جوانان، به ویژه جوانان طبقه متوسط و متوسط به بالا، اکنون رفاهیات بی‌سابقه‌ای را تجربه می‌کنند. به لحاظ روانشناسی، وقتی دغدغه‌های مادی و رفاهی مرتفع میشود، نیازهای دیگری در انسان رشد می‌کند، از جمله ابراز وجود و میل به دیده شدن. توهم بالای دانایی نزد بخش عمده‌ای از نوجوانان و جوانان امروز با توجه به توسعه دسترسی آنها به شبکه‌های اجتماعی مجازی این واقعیت که آنها در یک محیط بمباران شده از نظر شناختی(با توجه به جنگ شناختی دشمن) قرار دارند و در این محیط، آنها هم سواد رسانه‌ای لازم را ندارند و هم متولیان امر چندان به آموزش و تبیین لازم برای آنها توجه نکرده‌اند گسست در جامعه‌پذیری سیاسی در کشور؛ بدین معنا که جامعه‌پذیری سیاسی نسل نوجوان و جوان کنونی در عصر رسانه‌ها اتفاق افتاده و از این نظر، با پدرانشان تفاوت‌های جدی دارند. نکته مهم در این میان آن است که در خلال این گسست، فرهنگ سیاسی نه تنها به خوبی منتقل نشده است، بلکه فرهنگ سیاسی معارض در میان آنها رشد کرده است. تأثیرپذیری بالای این نسل از معلمان و اساتید دانشگاه که با توجه به نارضایتی‌هایی که در میان معلمان(به طور عمده به دلیل مشکلات معیشتی) و اساتید وجود دارد، اساساً ایستارهای مخالف با وضع موجود در میان این نسل بیشتر رشد کرده است.
روانشناسی نوجوانان، باید ما را به سمت رشد و تربیت انسانی و اسلامی نوجوانان هدایت نماید و یکی از زمینه‌های مناسب برای این کار، دوران مدرسه است، به ویژه که ارتباطات اولیاء با معلمان و مربیان میتواند یک انسجام و سامانه هماهنگ در تربیت، میان خانه و مدرسه ایجاد کند. لذا، سهم و نقش قصورها و احیاناً تقصیرهای متولیان امور، قابل توجه و ملاحظه است. از این رهگذر، اهمیت نقشآفرینی بسیج دانشآموزی و هیئت‌های مذهبی هم روشن میشود.