«دنیا چطور به اروپا پشت می‌کند.»، اکسپرس: «اروپا با زمستان سخت روبه‌روست.» بلومبرگ: «اروپا برای یک زمستان سرد و بی‌رحم آماده می‌شود.»، این تیترها تنها نمونه‌هایی از ده‌ها تیتر و مطلبی است که به‌دنبال آغاز تنش میان روسیه و اوکراین و تأثیر تخریب‌گر آن بر اوضاع اروپا و ایجاد بحران انرژی در این منطقه نوشته شده است.
در حالی که این روزها حداقل یکی از خبرهای منتشرشده از کانال‌های مختلف خبری دنیا به بحران انرژی در اروپا و دست و پنجه نرم کردن مردم این منطقه با این چالش اختصاص دارد، برخی با دروغ خواندن پیش‌بینی‌ها درباره زمستان سرد و سخت در اروپا ادعا می‌کنند که اروپا از این بحران عبور کرده است و با تمهیداتی که اندیشیده است می‌تواند این تهدید را تبدیل به فرصت کند و زمستان را بدون دشواری پشت‌سر بگذارد، اما آیا اروپا واقعاً از بحران انرژی و زمستان سخت عبور کرده است؟
بدترین سناریو برای اروپا
یکی از مشکلاتی که اروپا در پی بحران انرژی در فصل زمستان باید خود را برای آن آماده کند خاموشی‌هایی است که مقامات اروپایی آن را «بدترین سناریوی ممکن» خوانده‌اند. شرکت چندملیتی national grid هشدار داده است که اگر عرضه گاز روسیه متوقف گردد خانه‌ها در انگلستان با خاموشی برق سه‌ساعته روبه‌رو خواهند بود، این در حالی است که انگلستان نسبت به دیگر کشورهای اروپایی وابستگی کمتری به گاز روسیه دارد.
اما قربانی شدن انگلستان به اینجا ختم نمی‌شود؛ این کشور در حالی که به‌دلیل مشکلات داخلی ظرف دو ماه، سه نخست وزیر را به خود دیده است حالا با بالا رفتن قیمت انرژی شاهد اعتراضات و اعتصابات گسترده‌ای در واکنش به این بحران است. در پی افزایش هزینه‌ها، بحران در این کشور به‌قدری شدت گرفته است که بی‌‌بی‌سی جهانی این‌طور تیتر می‌زند: "مردم «کاردیف» با افزایش هزینه‌های زندگی «غذای حیوانات خانگی» می‌خورند."، اما انگلیس تنها قربانی این آشفتگی نیست؛ «انتون بودنر» رئیس یکی از شرکت‌های پاتوق‌های ورزش «اسکی» در اتریش می‌گوید: «ما انتظار داریم هزینه انرژی برای ما در این فصل حداقل، حداقل دو برابر شود». او در ادامه به این نکته اشاره می‌کند که برای برآمدن از پس هزینه‌ها چاره‌ای ندارند جز اینکه بار اضافه هزینه‌ها را بر دوش مشتریان خود بگذارند هرچند گران شدن اسکی برای دوستداران این ورزش خبر خوبی نخواهد بود. همۀ این‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که ورزش ««اسکی» یکی از قسمت‌های مهم تشکیل‌دهنده درآمد حاصل از توریسم در زمستان در اتریش است که 3.9 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را به خود اختصاص می‌دهد.
پر شدن ذخایر انرژی نشانه خوبی است؟
در حالی که برخی معتقدند پر شدن ذخایر انرژی در اروپا نشانه‌ای مثبت و یکی از مواردی است که می‌توان برای اثبات عبور اروپا از بحران انرژی به آن استناد کرد، اروپا نگران است که با سرد شدن هوا در زمستان پیشِ‌رو این ذخیره کافی نباشد و از پس گرم کردن این منطقه برنیاید، از طرفی خبرگزاری یورونیوز در گزارشی خاطرنشان می‌کند که اعضای اتحادیه اروپا خود را برای کمبود انرژی در فصل زمستان آماده می‌کنند و در ادامه یادآور می‌شود که دولت‌های عضو اتحادیه برای مقابله با این بحران قصد دارند 10 درصد از مصرف انرژی را کاهش دهند و 5 درصد از انرژی را در ساعات اوج مصرف به‌صورت اجباری کم کنند.
نکتۀ قابل توجه دیگر این است که با توجه به اینکه ساختار فروش انرژی در اروپا غالباً خصوصی است، پر شدن ذخایر انرژی فروشندگانی را که باید هزینۀ مازاد درآمد خود را برای انبارداری بپردازند ترغیب به فروش انرژی با قیمتی پایین‌تر می‌کند و این اتفاق هرچند موقتاً قیمت را پایین نگه می‌دارد اما دلیلی بر فائق آمدن به بحران و عبور از آن نیست.
ردپای بحران در صنایع اروپا
پس از گذشت نه ماه از تنش میان روسیه و اوکراین و دست و پا زدن دولت‌های اروپایی برای دور کردن زمستان سخت و سرد، صنایع این منطقه ـ به‌خصوص صنایعی که مصرف انرژی بالایی دارند ـ از جمله تولیدکنندگان کود و فولاد آسیب جدی دیده و تولیدات خود را کاهش داده‌اند. علی‌رغم اینکه دولت‌های اروپایی در تلاش‌اند برای گاز طبیعی سقف قیمت تعیین کنند و برای حفاظت از مصرف‌کنندگان در برابر هزینه‌های بالا یارانه و کمک‌هزینه لحاظ کنند، برخی شرکت‌های اروپایی هشدار داده‌اند که این تمهیدات برای اروپایی که از رقبای اقتصادی‌اش عقب افتاده است کافی نیستند.
این بحران صدای مدیران اجرایی صنایع مهم اروپایی را نیز درآورده است، توماس شافر مدیر اجرایی برند فولکس واگن با اشاره به صدمه دیدن صنایع در اروپا در پستی در لینکدن می‌نویسد: «در صحنه بین‌المللی، آلمان و اتحادیه اروپا به‌سرعت در حال از دست دادن جذابیت و رقابت خود هستند». شافر بالا رفتن قیمت انرژی را دلیلی برای خطر عقب افتادن فولکس واگن و دیگر خودروسازان اروپایی از رقبای خود می‌داند و خاطرنشان می‌کند که این بحران کل صنعت اروپا را در وضعیت نامساعدی قرار داده است. او در ادامه در مورد عقب افتادن صنعت اروپا از آمریکا، چین و کانادا اظهار نگرانی کرده است.
فرزانه عشوریون، کارشناس مسائل اروپا
منبع: تسنیم