رهبر معظم انقلاب در یکی از سخنرانی‌های‌شان خطاب به پاسداران می‌گویند: «من اصرار دارم که شما عزیزان پاسدار در هر جا که هستید، روح و حقیقت مسئله پاسداری و سپاه را مورد توجه قرار دهید.»
پرسش این است که روح و حقیقت پاسداری چیست؟ بهترین پاسخ را می‌توانیم در قرآن و روایات بیابیم تا آن را در افکار و رفتارمان پیاده کنیم. در قرآن کریم برای پاسداری از داشته‌های مادی و معنوی دستورهایی وارد شده است که به‌طور عام می‌توان به آنها مراجعه کرد. برای نمونه، آیه 6 سوره تحریم که می‌فرماید: «ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید، خودتان و کسان‌تان را از آتش دوزخ حفظ کنید.» همچنین رسول(ص) می‌فرمایند: «کسی را که در پاسداری و دفاع از مالش کشته شود، شهید شمرده است.»(نهج‌الفصاحه، ح 2820) پاسداری به معنای خاص همان حفظ و حراست مادی و معنوی از دین مبین اسلام و مکتب بر حق تشیع است که باید از طریق انسان‌های مؤمن و دین‌شناس و مهذب انجام شود. پیامبر (ص) می‌فرمایند: «مسئولیت این دین را در هر قرن، مؤمنان عادلی به دوش می‌کشند که توجیه‌گری باطل‌گرایان و تحریف افراط‌گرایان و شیوه دین‌داری جاهلان را، از حریم دین طرد و نفی نمایند.» در عرصه‌های دینی و اخلاقی پاسداران علم و فقاهت، در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی پاسداران سیاسی و فرهنگی، در حفظ و حراست از امنیت، ساحت مقدس کشور اسلامی، سرحدّات کشور، دور کردن و مقابله با دشمنان و منافقان، پاسداران دفاعی و امنیتی و...؛ یعنی همان کسانی که مورد اشاره رسول گرامی اسلام(ص) هستند. پاسدار مجاهد است و مجاهد بالاترین درجه را نزد پروردگار دارد. آیات و روایات بسیاری درباره جهاد و پاسداری که راهنمای خوبی برای مؤمنان به منظور شناخت وظایف و چارچوب‌های علمی، فنی و تکنیکی و حتی عقیدتی است. خداوند مؤمنان را به جهاد امر می‌فرماید: «ای اهل ایمان! آیا شما را به تجارتی راهنمایی کنم که شما را از عذابی دردناک نجات می‌دهد؟ به خدا و پيامبرش ايمان بياوريد، و در راه خدا با مال و جان خويش جهاد كنيد و اين براى شما بهتر است، اگر دانا باشيد.»(صف/ 10 و 11) خداوند پاسدار و جهادگر را از خودش و برای خودش می‌داند و بهترین درجات را برای آنان در نظر گرفته است. همان کسانی که پیامبر خدا(ص) در وصف‌شان می‌فرمایند: «دو چشم است که آتش به آنان نمی‌رسد؛ چشمی که از ترس خدا بگرید و چشمی که شب‌ها در راه خدا نگهبانی دهد.»(میزان الحکمه، ج ۲، ص 133) رشد و پیشرفت جامعه اسلامی، عزت و عظمت مؤمنان و پویایی جامعه دینی به همین پاسداری‌ها و جهادها بسته است که سربلندی و افتخار اسلام را در پی دارد. این امکان شجاعت و ایمان در وجود جهادگر و پاسداری شکل می‌گیرد که در امتداد راه انبیاء و اهل‌بیت(ع) حرکت می‌کند. با این امکان باید گفت، پاسداری یعنی در خصوصیات دینی و اخلاقی و روحی، پیرو اهل بیت(ع)، به ویژه حضرت سیدالشهدا(ع) و علمدار با وفایش حضرت عباس(ع) بودن و جان‌فشانی کردن در راه نورانی و مقدس ایشان.