سفر رؤسای پارلمان برخی از کشورهای عربی به سوریه و دیدار با بشار اسد، بار دیگر گمانه‌های مربوط به از سرگیری مناسبات اعراب با سوریه و بازگشت این کشور به اتحادیه عرب را برانگیخته است.
«محمد الحلبوسی» رئیس پارلمان عراق، پیشگام این حرکت شده و در نشست سی‌وچهارمین اجلاس اتحادیه پارلمان عربی، از کشورهای عربی خواسته بود که برای بازگشت سوریه به جمع کشورهای عربی تصمیم نهایی خود را اتخاذ کنند.
اعضای هیئت نیز که رؤسای برخی از مجالس کشورهای عربی در میان آنها حضور دارند، بر آمادگی خود برای تقدیم حمایت‌های ممکن جهت خروج ملت سوریه از مشکلاتی که در آن به سر می‌برد، تأکید و خاطر نشان کردند، سوریه حتی یک روز از خدمت به مسائل ملت‌های عربی غافل نمانده است.
از طرفی، بشار اسد در دیدار با این هیئت (شامل عراق، مصر، امارات عربی متحده، اردن، فلسطین، لیبی و رؤسای هیئت‌های عمان و لبنان) تأکید کرد، سفر این هیئت به سوریه، معنای زیادی برای ملت این کشور دارد؛ زیرا به مفهوم حمایت کشورهای عربی در شرایط دشواری است که سوریه به دلیل جنگ تروریستی و زلزله با آن روبه‌روست.
«حنفی جبالی» رئیس پارلمان مصر به منزله یک قطب مهم در جهان عرب گفته است، سفر هیئتی از پارلمان‌های عربی به دمشق در راستای حمایت از نظام، دولت و ملت سوریه بوده و سوریه به جایگاه گذشته خود در اتحادیه عرب بازخواهد گشت.
شایان ذکر است، اتحادیه عرب در پاییز 1390 پس از وقوع بحران در سوریه، زیر فشار برخی کشورهای عربی و آمریکا تصمیم گرفت تا عضویت سوریه را در این اتحادیه تعلیق کند. طی این مدت، شماری از کشورهای عربی از جمله الجزائر، تونس، لبنان و عراق خواستار اعطای کرسی سوریه در این اتحادیه بودند؛ ولی برخی کشورها و در رأس آنها عربستان سعودی، مانع این کار شدند.
از سوی دیگر، سفر اخیر بشار اسد به عمان و آغاز همکاری‌های سیاسی و اقتصادی میان سوریه و برخی دیگر از کشورهای عربی در کنار انتشار پیام‌های تسلیت و ارسال کمک‌های بشردوستانه از سوی عربستان و بحرین به سوریه پس از زلزله اخیر، جملگی از تغییر رویکرد کشورهای عربی نسبت به دمشق حکایت می‌کند؛ هر چند برخی از این کشورها در دوران جنگ علیه سوریه از گروه‌های تکفیری‌ـ تروریستی حمایت می‌کردند.
اکنون تأکید رؤسای پارلمان‌های عربی بر لزوم بازگشت سوریه به اتحادیه عرب پس از گذشت 11 سال و تأکید بر نقش و جایگاه دمشق در معادلات منطقه، برخاسته از مقاومت این کشور در برابر تروریست‌های نیابتی و به شکست کشاندن اهداف آمریکا و رژیم صهیونیستی برای براندازی و تضعیف کشورهای خط اول مقاومت است.
پیش از این، امارات متحده عربی در دی ماه 1397 سفارت خود را در دمشق بازگشایی کرده بود و پس از سفر وزیر خارجه امارات به دمشق و دیدار با بشار اسد، پرواز مستقیم میان سوریه و امارات از سرگرفته شد.
این در حالی است که ایران در سطح رسمی از گشایش‌های اخیر در روابط کشورهای عربی با سوریه از جمله سفر هیئت پارلمان‌های عربی به دمشق برای اعلام همبستگی با سوریه پس از زلزله ویرانگر اخیر استقبال کرده و آن را گامی مثبت در مسیر همبستگی اسلامی قلمداد کرده است.
با این حال، باید مراقب بود که در ورای انفتاح کشورهای عربی نسبت به دمشق، طرحی برای فاصله انداختن میان اتحاد تهران، مسکو و دمشق نهفته نباشد؛ زیرا برخی کشورهای عربی به ویژه عربستان سعودی مخالف روابط نزدیک تهران‌ـ دمشق بوده و تلاش دارند سوریه تابع سیاست‌های آنان در محور سازش باشد.
طی سال‌های گذشته، نشانه هایی از برقراری روابط میان عربستان و سوریه نمایان شد؛ اما با توجه به شروطی که عربستان برای بازگشت سوریه به جمع کشورهای عربی وضع کرده بود، مناسبات دو طرف همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. ریاض از زبان نماینده خود در سوریه اعلام کرده بود که اگر سوریه بتواند خود را از سلطه طرف‌های بیگانه و تصمیم‌گیری‌های آنها رهایی بخشد، آغوش عربستان برای پذیرش آن باز است.
در هر حال، سوریه هر چند از تجدید روابط با اعراب و بازگشت به اتحادیه عرب استقبال می‌کند، اما در عین حال قصد ندارد از محور مقاومت عدول کرده و روابطش با ایران دچار خدشه شود؛ لذا تلاش خواهد کرد با ایجاد نوعی توازن، روابط با دو طرف را حفظ کند.