هفته گذشته، هفته پر خبر و داغی برای روابط اروپا و چین بود. مجموعهای از عوامل سیاسی و نظامی و حتی تجاری، «امانوئل مکرون» رئیسجمهور فرانسه و «اورزولا فون در لاین»، رئیس کمیسیون اروپایی را به پکن کشاند تا اروپا ثابت کند میخواهد[...]
هفته گذشته، هفته پر خبر و داغی برای روابط اروپا و چین بود. مجموعهای از عوامل سیاسی و نظامی و حتی تجاری، «امانوئل مکرون» رئیسجمهور فرانسه و «اورزولا فون در لاین»، رئیس کمیسیون اروپایی را به پکن کشاند تا اروپا ثابت کند میخواهد برخلاف شریک آمریکاییاش، راه دیپلماسی را در مقابل قدرتهای شرقی بیازماید.
پیروزی روسیه در گرفتن منطقه باخموت در اوکراین، به ناگاه تمام سر و صداهای رسانهای درباره پیروزی اوکراین را در غرب خفه کرد. رسانههای غربی که از آغاز اولین سالگرد جنگ اوکراین و سفر بایدن به کییف، انتظار داشتند افزایش کمکهای نظامی به این کشور شانس پیروزی در جنگ را برای زلنسکی افزایش دهد، پس از نبرد سنگین برای باخموت و سقوط آن به دست نیروهای روسی، انتشار تمام تحلیلها درباره لزوم ادامه یافتن جنگ تا زمان پیروزی جبهه غربی را بیسر و صدا در رسانههای خود کاهش دادند. همزمان، امانوئل مکرون برای ترمیم روابط اروپا و چین که از زمان ریاستجمهوری ترامپ شاهد تنشهای شدید در بخش اقتصادی وتجاری بود و با آغاز جنگ در اوکراین به حیطه سیاسی رسید، به پکن رفت و فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپایی نیز در همان زمان وارد پکن شد تا تلاش کند از جزئیات طرح چین برای صلح در اوکراین سر در بیاورد.
اروپا پس از گذر از زمستان سخت خود، با افزایش یافتن دوباره قیمت حاملهای انرژی و به خصوص نفت، حالا به دنبال راهی برای جبران زیادهرویهای قبلی خود در جنگطلبی در اوکراین است. مکرون تلاش برای بار دیگر شانس خود را در میانجی بودن میان روسیه و غرب ایفا کند؛ اما این بار با ارتباط با چین. از همینروست که سفر مکرون و فون در لاین به چین در هفته گذشته بازتابهای بسیاری در مطبوعات جهان داشت و تحلیلهای فراوانی را به دنبال خود به وجود آورد.
تماس تلفنی بایدن با مکرون پیش از پرواز به سمت چین گمانهزنیها را درباره اینکه آمریکا میخواهد جزئیات بیشتری از طرح صلح چینی بداند،افزایش داد. این در حالی بود که رسانههای آمریکایی همچنان مشغول نقد بایدن و متهم کردن او به این مسئله بودند که به دلیل انتخاب شدن دوباره در انتخابات در سال 2024، به دنبال ادامه دادن جنگ در اوکراین است. چینیها چند ماهی است که طرح صلح خود را برای اوکراین به دنیا عرضه کردهاند. دولت بایدن بدون اینکه جزئیاتی درباره این طرح بداند، در ابتدای امر آن را رد و تأکید کرد که جنگ باید تا زمان پیروزی اوکراین و تصرف دوباره سرزمینهای اشغال شده از سوی روسیه ادامه یابد. حالا اما به نظر میرسد دولت بایدن نیز تمایل دارد از جزئیات این طرح بیشتر بداند. علت اصلی این مسئله پخش شایعات درباره همگرایی بیشتر چین با روسیه و احتمال کمک نظامی پکن به مسکو در جنگ اوکراین بود. کشورهای غربی که هم اکنون نیز با انبارهای تسلیحاتی خالی خود دست در گریبان هستند، نمیتوانند شاهد کمکهای نظامی پکن به روسیه و سرازیر شدن نیروهای روسیه به مرزهای اوکراین و تصرف بیشتر آن باشند. افزایش قمیت نفت نیز که به لطف همکاری نزدیک عربستان سعودی با روسیه رخ داد، نگرانیها در زمینه همدست شدن کشورهای شرقی در مقابل جبهه غرب را افزایش داده است. حالا دیگر آمریکاییها هم میدانند نظم جدید جهانی بسیار زودتر از آنچه تصور میکردند، در حال جا افتادن در نظام جهانی است و هیچ کشوری به اندازه چین از این نظم جدید سود نمیبرد.
اگرچه به نظر میرسد سفر مکرون به پکن در نهایت هماهنگی با مسئولان دولت آمریکا باشد؛ اما چینیها هنوز هم به غرب اعتماد نداشته و اعتقاد دارند به احتمال زیاد آمریکا جلوی رسیدن این سفر به دستاورد صلح در اوکراین و گسترش روابط اروپا با پکن را میگیرد. اگر سفر مکرون به پکن با نتایج مثبت روبهرو شود، این دومین باری است که میانجیگری چین میتواند نقش این کشور از یک ابرقدرت اقتصادی را به یک میانجیگر سیاسی تغییر دهد. پس از توافق ایران و عربستان برای عادیسازی روابطشان با میانجیگری چین، حالا اگر مسیر صلح در اوکراین هم با طرح چینی هموار شود، میتوان با قاطعیت اعلام کرد، نظم جدید جهانی با محوریت ابتکارهای دیپلماتیک چین به زودی در مسیر شکوفایی قرار خواهد گرفت.