موسسه حرا همان گروه ۴۰۱ مهندسی سپاه در دوران دفاع مقدس است که در سال ۱۳۶۲ تأسیس شد به عبارت دیگر این مهم در شرایطی اتفاق افتاد که کشور درگیر جنگ تحمیلی بود، اما به فعالیت خود ادامه داد تا اینکه در سال ۷۱ این گروه ضمیمه قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) شد. این موسسه اقدامات مهمی را انجام داده که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: تونل انتقال آب سد کرج به تهران که قطعه یک آن ۱۶ کیلومتر و قطعه دوم ۱۴ کیلومتر است. طرح توسعه نیروگاه مسجدسلیمان که حدوداً سال ۸۷ تحویل داده شده است. حفر تونل متروی قم و خط هفت تهران، تونل انتقال آب دشت عباس، تونل انتقال آب «قوچک» در لشکرک، تونل انتقال آب لواسانات، آبراه‌های سد «لوکا» لرستان و تونل‌های انحرافی و راه‌های دسترسی به تاج سد بختیاری.
احداث مهم‌ترین تونل‌های کشور
در حال حاضر نیز قرارگاه خاتم با در اختیار داشتن ماشین‌آلات و تجهیزات منحصر به فرد ازجمله دستگاه‌های حفاری مکانیزه تمام مقطع (TBM) در قطر‌های مختلف توانسته است در کنار نیروی انسانی متخصص و کارآمد خود، به خلق شگفتی‌های زیادی در حوزه حفاری تونل راه و راه‌آهن بپردازد. برای مثال می‌توان به احداث دو رشته تونل رفت‌وبرگشت در آزادراه اراک- خرم‌آباد اشاره کرد که طول آن جمعاً به ۶۱۸۰ متر می‌رسد و به عنوان بزرگ‌ترین تونل سه خطه آزادراهی کشور شناخته می‌شود و نقش میانبر را در مسیر بروجرد به خرم‌آباد ایفا می‌کند. این تونل‌ها با دارا بودن پارکینگ‌های توقف اضطراری و تجهیز به تمامی سامانه‌های الکترونیکی هدایت ترافیک، تهویه و اطفای حریق، سطح بالایی از ایمنی ترافیکی را ایجاد کرده‌اند. همچنین طراحی و احداث تونل راه‌آهن دورود- خرم‌آباد به طول ۴۵۰۰ متر به عنوان طویل‌ترین تونل راه‌آهن کشور، تونل نیایش به طول ۳ کیلومتر، تونل دو قلوی شهید حکیم در مجموع به طول ۲ کیلومتر، تونل امامزاده هاشم (ع) به طول ۳ کیلومتر و تونل کوهسار فضیلت شیراز به طول ۶۰۰ متر نیز از دیگر پروژه‌های مهم قرارگاه در این حوزه محسوب می‌شود.
ساخت ۱۲۰ ایستگاه مترو
در ادامه «بیش از ۵۰ درصد مترو کل کشور توسط قرارگاه خاتم‌الانبیا انجام شده است»؛ این مسئله، خبر قابل توجهی بود که شهریورماه سال ۱۳۹۹ از سوی «سعید محمد» فرمانده وقت قرارگاه خاتم‌الانبیاء اعلام شد. با بررسی این مطلب به آمار مهمی از اقدامات این قرارگاه در بخش ساخت مترو دست یافتیم که در ادامه می‌خوانید: اجرای چندین پروژه مترو در تهران و سایر شهر‌های کشور به طول ۳۳۸ کیلومتر با ۱۲۰ ایستگاه که تعداد زیادی از آن‌ها به بهره‌برداری رسیده و بخشی هم در دست احداث است. از میان این پروژه‌ها می‌توان به خط ۲ قطار شهری مشهد به طول ۱۴ کیلومتر، خط ۳ متروی مشهد به طول ۲۸ کیلومتر، خط ۲ متروی تبریز به طول ۲۲ کیلومتر، خط ۲ متروی شیراز به طول ۱۷ کیلومتر، خط ۷ متروی تهران به طول ۲۷ کیلومتر، خط ۸ متروی تهران به طول ۵۲ کیلومتر و خط A متروی قم به طول ۱۴ کیلومتر اشاره کرد. خط ۱۰ متروی تهران به طول ۴۳ کیلومتر با ۳۵ ایستگاه و همچنین خط ۴ مترو مشهد به طول ۱۷.۵ کیلومتر با ۱۵ ایستگاه ازجمله پروژه‌هایی هستند که عملیات اجرایی آن‌ها در سال ۱۴۰۰ آغاز شده است.
پل طبیعت و هنری ستودنی
از سوی دیگر فعالیت قرارگاه خاتم‌الانبیا در حوزه‌های مختلف به دلیل تجربه و توان فنی بالا طی سال‌های اخیر بسیار تخصصی شده است. برخی پروژه‌های این قرارگاه جوایز ملی و بین‌المللی نیز کسب کرده‌اند. برای مثال اجرای پروژه پل طبیعت که در جشنواره جهانی مدیریت پروژه (IPMA ۲۰۱۵) در پاناما توانست در بخش طراحی و در بخش اجرا جایزه کسب کند. همچنین پل خلیج‌فارس به عنوان یک پروژه ملی و بین‌المللی در منطقه آزاد قشم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تکمیل این پروژه متوقف شده بود و اکنون پس از ۹ سال کما، قرار بر این است که قرارگاه خاتم‌الانبیاء به عنوان پیمانکار پروژه را به دست گیرد تا در آینده‌ای نزدیک به بهره‌برداری برسد.
مهم‌ترین گلوگاه تجاری کشور
حمل‌ونقل ریلی می‌تواند به عنوان گلوگاه اقتصادی کشور مسیر مطمئنی باشد تا کالا‌ها با امنیت بالا از شرق به غرب منتقل شود. از همین منظر ایران که در مسیر حمل‌ونقل بین‌المللی واقع شده است بیش از گذشته روی حمل‌ونقل ریلی سرمایه‌گذاری کرده است. توسعه حمل‌ونقل ریلی در راستای ایجاد کریدور ریلی شرق کشور، اتصال کشور‌های آسیای میانه و مرکزی به آب‌های آزاد و تسهیل و توسعه ترانزیت کالا از سواحل مکران و بندر شهید بهشتی چابهار از مهم‌ترین اهداف پروژه خط چابهار- زاهدان عنوان شده است. در همین راستا سال گذشته ۱۵۵ کیلومتر از پروژه راه‌آهن چابهار-زاهدان حدفاصل خاش تا زاهدان توسط قرارگاه خاتم افتتاح شد. طول این خط آهن ۶۵۰ کیلومتر و توسط قرارگاه در حال ساخت است. گفتنی است رکورد بی‌سابقه ریل‌گذاری بیش از ۴۲۰۰ متر در یک روز از موفقیت‌های این ابرپروژه بود.
در اسفند سال ۹۷ در دولت قبل راه‌آهن قزوین- رشت به طول ۱۶۴ کیلومتر با هزینه هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان به بهره‌برداری رسید و گیلان رسماً به شبکه راه‌آهن سراسری متصل شد. مزایای این اتصال افزایش امنیت سفرها، رونق اقتصادی و اجتماعی منطقه و همچنین کمک به رونق صنعت گردشگری و از همه مهم‌تر اتصال به شبکه ریلی بین‌المللی اعلام شده است. کریدور شمال - جنوب یک مسیر اقتصادی و استراتژیک مهم برای ترانزیت بار از طریق ایران میان هند، روسیه، کشور‌های CIS و شمال اروپا است که تکمیل راه‌آهن رشت - آستارا حلقه مفقوده این کریدور است.
وقتی قرارگاه خاتم به کمک می‌آید
آذرماه سال گذشته بود ماه گذشته بود که خبر تفاهم‌نامه ایران و روسیه در بخش ریلی منتشر شد؛ شرکت‌های روسی از پروژه ریلی رشت- آستارا دیدن کردند و مذاکرات ریلی آغاز شد. با توجه به شرایط خاص این پروژه و اهمیت آن در کریدور شمال - جنوب، کشور روسیه از همان ابتدا به همکاری در تکمیل این خط ریلی تمایل نشان داد؛ اما در ادامه مذاکرات، قرار بر آن شد تا نحوه مشارکت روسیه مورد بررسی قرار گیرد. با وجود انجام مذاکرات با روسیه و همچنین آذربایجان به منظور مشارکت در تکمیل این خط ریلی، این پروژه را چه با حضور روسیه و چه بدون حضور این کشور تکمیل می‌کنیم تا در جهت افزایش ترانزیت کشور مورد استفاده قرار گیرد.
دولت روسیه علاقه‌مند به مشارکت در تکمیل راه‌آهن رشت - آستارا است تا به صورت وام و یا روش‌های دیگر به تأمین مالی این خط ریلی کمک کند. به همین منظور طی ماه‌های اخیر مذاکراتی با دولت روسیه در راستای توسعه ترانزیت میان دو کشور انجام شده است. نوع سرمایه‌گذاری روسیه در این پروژه، نحوه طراحی، بهره‌برداری و نحوه مشارکت دو کشور در حال مذاکره است. در تفاهم اولیه تملک اراضی قرار است بر عهده ایران باشد و نوع ساخت و بهره‌برداری نیز در تفاهم‌نامه‌ها مورد مذاکره قرار دارد؛ بنابراین با توجه به اهمیت این پروژه، قرارگاه خاتم نیز اقداماتی در آغاز انجام داده و همچنین بعد از تفاهم‌نامه دوجانبه با روسیه، ایران به دنبال پیمانکارانی خواهد رفت تا تکمیل خط هرچه سریع‌تر انجام شود.