از موضوعاتی که در جهاد تبیین نباید از آن غافل ماند، مسئله جمهوری اسلامی است. جمهوری اسلامی در باب حکومت‌داری حرف جدید دارد و باید این مفاهیم برای داخل و خارج به خوبی تبیین شود. در باب حکومت دو پرسش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ اول اینکه چه کسی حاکمیت را برعهده داشته باشد و دیگری اینکه این حکومت چگونه و بر چه اساسی باید اداره شود.
در دنیای مدرن که معرکه جهان‌بینی‌ها و نظام‌های سیاسی است، جمهوری اسلامی شیوه‌ای خاص از حکمرانی سیاسی بر جامعه مسلمانان را توصیه می‌کند که در آن بر مشروعیت الهی ـ مردمی حکومت و حاکمان تأکید می‌شود. در حکومت جمهوری اسلامی، مردم در فرآیند تصمیم‌سازی در چارچوب احکام شریعت شرکت می‌کنند، بر این اساس در جمهوری اسلامی جوهره دموکراسی به رسمیت شناخته شده و در کنار آن با پذیرش مرجعیت دین به منزله منبع معرفت‌شناختی و قوانین موضوعه به حکومت بر مردم پرداخته می‌شود. الهی بودن ذات حاکمیت و واگذاری حاکمیت از طرف خدا به مردم دو موضوعی است که در اصل ۵۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر آن تأکید شده است.
حکومت مردم‌سالاری دینی مشروعیت و مقبولیت دوسویه خداوندی و مردمی دارد که طی آن مردم با انتخاب حاکمِ دارای صلاحیت رهبری، مشروعیت او را کامل می‌کنند. به عبارتی، حاکمیت خدا و انسان در راستا و در طول یکدیگر تعریف می‌شود. بر این اساس، واژه «مردم‌سالاری» را بیان‌کننده شاکله نظام سیاسی و قید دینی را ناظر به محتوای آن نظام سیاسی دانسته‌اند. رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان اروپا در تاریخ 1401/12/10 درباره اهمیت جمهوری اسلامی و لزوم تبیین این مفهوم بیان داشتند: «معرفی تفکر بنیادی و مرکزی جمهوری اسلامی در خارج است. فروع را کار ندارم؛ اصول. جمهوری اسلامی یک اصولی دارد؛ اصل «جمهوری» یک اصل است، اصل «اسلامی» یک اصل است، چگونگی و نوع ارتباط و پیوند «جمهوری» و «اسلامی» هم‌ـ که بعضی خیال می‌کنند اینها تضاد دارند با همدیگر، در حالی که تضاد ندارندـ خودش یک اصل است، یک موضوعِ نو است در دنیا. اینکه ما همیشه می‌گوییم حرف نو داریم در دنیا، عمده حرفِ نوِ ما همین مسئله شکل حکومت جمهوری اسلامی است. این چیز مهمی است؛ یعنی در عین اینکه مردم در تشکیل یک حکومت تأثیر می‌گذارند، در عین حال اصول دینی و ایمانی هم اینجا اثر می‌گذارد.»