فرمایشی به مفهوم دقیق کلمه!

نظام‌های استبدادی و حکومت‌هایی که در رأس آن دیکتاتوری دست‌نشانده قرار دارد، رابطه خوبی با احزاب و گروه‌های سیاسی ندارند. آنان احزاب سیاسی را رقیب خود می‌بینند که صندلی قدرت را تهدید می‌کنند؛ بنابراین در مقام مقابله با آنان بر می‌آیند! در عوض برای آنکه از خود چهره‌ای دموکراتیک نشان دهند، به خلق «احزاب دولت ساخت» رو می‌آورند. این احزاب صوری و فرمالیته با وابستگانی پر شده‌اند که از خود هویتی ندارند و تنها در خدمت تثبیت دیکتاتوری تلاش می‌کند. دکتر حسین آبادیان، در کتاب «دو دهه واپسین»، که مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی آن را منتشر کرده است، در این باره می‌نویسد: «استقرار نخبگان طرفدار سیاست‌های آمریکا در دوره هویدا به اوج خود رسید. در سراسر دوره نخست‏‌وزیری هویدا، تا مقطع تشکیل حزب رستاخیز در اسفند 1353، افراد و اعضای حزب ایران نوین بیشتر در مواقع تظاهرات حزبی و یا تشریفاتی از این دست دور هم گرد می‌‏آمدند، ولی هیچ انگیزه‏ای در اعضا برای مشارکت در مراسم رسمی دیده نمی‌‏شد. اعضای معمولی حزب از بین سازمان‌های کارگری، اعضای شرکت‌های تعاونی و سازمان‌های صنعتی انتخاب می‏‌شدند که به تبع مدیران ارشد خود به این حزب گرویده بودند؛ به عبارتی این افراد از مرام و مسلک و یا اهداف این حزب چیزی نمی‏‌دانستند و به اطاعت یا کراهت وارد این تشکیلات شده بودند. حتی بعدها اعضای حزب در دوره هویدا تشویق‌‏هایی دریافت کردند و مشاغل متعددی برای بسیاری از اعضا تدارک دیده شد که هدف از آنها صرفاً مشغول به کار کردن منسوبین بود؛ وگرنه هیچ کار مفیدی از این افراد دیده نمی‏‌شد. حزب ایران نوین در دوره هویدا از درآمدهای کلانی برخوردار بود، این درآمدها از منابع زیر تأمین می‏‌گردید: از طریق وزیران حزبی، وکلای مجلس، سناتورها، استانداران، مقامات مؤثر کشوری و اشخاصی که در حزب دارای موقعیت حساسی بودند. بسیاری از اعضا و مسئولان حزبی از بودجه عمومی دولت حقوق دریافت می‌‏کردند، تمکن مالی اعضای حزب آنقدر بالا بود که فقط حق عضویت آنها بین 5/000 تا 15/000 ریال می‏‌شد که در آن شرایط اقتصادی که حقوق ماهیانه معلمان و کارمندان دولت پانصد تومان هم نمی‏‌شد، رقم قابل توجهی را تشکیل می‌‏داد. دولت از طریق کمک‏‌های مالی از بودجه سری نخست‏‌وزیری هر سال مبلغ کلانی را برای مخارج حزب هزینه می‏‌کرد، این بودجه رقم قابل ملاحظه‌‏ای را تشکیل می‌‏داد. تعداد زیادی از اعضا و کادرهای حزبی در سازمان‏‌ها و ادارات دولتی مشغول به کار بودند و به فراخور موقعیت خود حقوق‌های گزافی دریافت می‏‌کردند؛ اما به ندرت در محل کار خود حاضر می‏‌شدند و تمام وقت خود را در اختیار حزب قرار می‏‌دادند. حزب ایران نوین حقیقتاً یک حزب دولتی و فرمایشی به مفهوم دقیق کلمه بود.»