«دشمن‌شناسی» از مباحث و موضوعات مهمی است که ابعاد و زوایای گوناگونی دارد و با توجه به اینکه شیوه‌ها و روش‌های دشمنان در وضعیت امروز با تنوع و پیچیدگی‌هایی مواجه است، بیشتر نیازمند روشنگری و تبیین ابعاد آن هستیم. به همین دلیل، رهبر معظم انقلاب در بیانات خود مردم و مسئولان را به «شناخت شیوه‌های دشمن»توصیه می‌کنند:
1ـ تحقیر فرهنگ اسلامی؛ دشمن به خوبی درک کرده است که اگر ملتی از نظر فرهنگی، به فرهنگ خود اتکا نداشته باشد، زمینه فروپاشی استقلال فکری آنها و در نتیجه پذیرفتن همه نوع زمینه‌های استعماری از سوی آنها فراهم خواهد بود. رهبر فرزانه انقلاب، تهاجم و شبیخون فرهنگی را از جمله علائم تلاش جبهه استکبار برای بی‌محتوا کردن نظام اسلامی خوانده و تأکید کردند: «درک هوشمندانه این موضوع و دفاع از «ارزش‌های اسلامی و انقلابی»، وظیفه اینجانب و مردم است.»
2ـ استفاده از روش‌های گوناگون تبلیغی؛ تبلیغات و جنگ روانی از کارآمدترین روش‌های دشمن برای دستیابی مجدد به منافع از دست رفته خود در ایران است: «یکی از توطئه‌ها و تهدیدهای دشمن، ایجاد اختلاف بین و در درون کشورهای اسلامی است.»
3ـ ترویج آزادی وارداتی؛ از شیوه‌های دیگر دشمن در جهت رسیدن به مقاصد و نیّات پلید خویش، ترویج آزادی وارداتی (اشاعه بی‌بند و باری و فساد) است. جریان تاریخی فروپاشی تمدن اسلامی در (اندلس) سند گویایی است که از حرکات پنهانی دشمن پرده برمی‌دارد.
4ـ تفرقه‌افکنی؛ از قدیمی‌ترین و مؤثرترین شگردها و شیوه‌ها برای مقابله با یک حکومت و در نهایت براندازی آن، ایجاد (تفرقه) در بین اقشار گوناگون آن ملت است. رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند: «استکبار تلاش می‌کند تک‌تک دولت‌ها و حکومت‌های اسلامی را با چیزهای جزئی و با وعده‌ای واهی از بدنه دنیای اسلام جدا کند و وضع همین چیزی می‌شود که هم اینک در جهان اسلام وجود دارد.»
5ـ به‌کارگیری ابزاری روشنفکرنماها و احزاب؛ دشمن برای نابودی هویت دینی ما از همه ترفندها و حیله‌ها استفاده می‌کند. استخدام تعلیم‌یافتگانِ فرهنگ غرب، یعنی روشنفکرنماهای وابسته یکی از شیوه‌های همیشگی آنهاست. این افراد وابسته که ضمن دفاع از فرهنگ غربی و رهاورد آن، دین و فرهنگ دینی را زیر سؤال می‌برند و بذر ناامیدی را در جامعه می‌پراکنند.
راه‌حل‌های مبارزه با دشمن از منظر رهبر معظم انقلاب در توجه به سه اصل اساسی خلاصه می‌شود: «هوشیاری و درک موقعیت، جرئت اقدام و نترسیدن از سختی‌ها و خطرها و ایمان و امید به آینده سه درس مهم [هستند]. این درس‌های مهم، راهگشای امروز و آینده ملت و کشور است.»