«پاسدار» در لغت به معنی نگهبان و مراقب است و به کسی اطلاق می شود که از چیزی یا کسی حفاظت و نگهبانی می کند. پاسداری از یک نقطه سرزمینی مشخص مثل پادگان یا مرکز نظامی، تسلیحاتی و یا حفاظت از اماکن یا اشخاصی که به لحاظ سیاسی و امنیتی از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند، نگهبانی از یک منطقه معین جغرافیایی مثل روستا، شهر و استان و در سطح وسیع آن از مرزها و تمامیت ارضی یک کشور با هدف تامین امنیت آنها از جمله مصادیق پاسداری و نگهبانی است. مقوله پاسداری با هر نام و عنوانی که در بین ملل مختلف دنیا مرسوم باشد، دارای چنین مفهوم کلی است که تابع قوانین و مقررات رسمی کشورهای مختلف می باشد. اما در این مقال برآنیم تا معنا و مفهوم پاسداری در فرهنگ اسلامی و به تبع آن در نظام جمهوری اسلامی را بازبینی کنیم. در نگاه اعتقادی ما پاسداران، کسانی هستند که در حساس ترین شرایط از میان خلق برمی خیزند و چون دژی استوار و مستحکم ، مردانه و شجاعانه به دفاع از حق و حقیقت می پردازند و در این مسیر تا پای جان و هستی خویش ، پیش می روند . کمر بستن برای احیای حق و حقیقت همتی جانانه می طلبد که هر کسی ظرفیت و توانایی آن را ندارد. نمونه عینی این تعبیر به مردان و زنان مومن و شجاع ایران زمین برمی گردد که با حرکت توفنده خود ، بساط ظلم و جور را از این سرزمین برچیدند و در عرصه دفاع از کیان اسلامی نیز دلیرانه در برابر دشمنان متجاوز ایستادند و هیمنه ابرقدرتی آنها را در هم شکستند. اینان به حق پاسداران واقعی انقلاب اسلامی هستند و امروز اطلاق عنوان پاسدار به جمعی از آن مردان و زنان که در نهاد مقدس سپاه گردآمده اند، به معنای ضرورت آمادگی برای دفاع همه جانبه از انقلاب اسلامی و ارزشها و دستاوردهای آن است که بطور همیشگی و مداوم در این مجموعه عظیم دنبال می شود. نکته مهمی که در این میان مورد توجه بوده و در بیانات حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری بر آن تاکید شده و اساسا نامگذاری روز سوم شعبان ( سالروز میلاد حضرت ابا عبدالله الحسین (ع)) به عنوان روز پاسدار از سوی امام راحل (ره) از آن نشأت گرفته، الگوگیری پاسداران از آن بزرگمرد است که با آزادگی و شور حقیقت جویی خود، برای پاسداری از دین پیامبر اعظم (ص)، چنان حماسه ای آفرید که بدون شک الگوی جاودانه و کامل پاسداری از ارزشها در طول تاریخ بوده وخواهد بود. اما آنچه که از آن به پاسداری از اعتقادات و ارزشها یاد می شود در چارچوب حد و مرز جغرافیایی خاص نمی گنجد ، بلکه فراتر از مرزهای زمینی و در یک گسترده بی نهایت قابل تعریف است که در این تعریف پاسدار و رزمنده ایرانی با رزمنده لبنانی که فرسنگ ها دورتر ، در راه اعتقادات و باورهایش می جنگد، احساس قرابت و هم سنگری می کند. این هم سنگری با اتکا به تجهیزات و قدرت نظامی قابل محاسبه نیست بلکه یک عامل معنوی قدرت می تواند پیوند میان این دو را برقرار کند که همان ایمان و اعتقاد و باورهای دینی است که اساس تاسیس سپاه هم به آن برمی گردد. آنجا که رهبر حکیم و فرزانه انقلاب می فرمایند:« در ایجاد سپاه پاسداران فقط این نبود که نظام می خواهد از نو یک نیروی مسلح درست کند، مسئله تنها به اینجا ختم نمی شد. مسئله از این هم بالاتر بود؛ مسئله این بود که در یک تشکیلات نظامی که بوسیله انقلاب بوجود می آمد، فکر و عقیده و ایمان یعنی عامل معنوی قدرت در تمام اجزا رعایت و لحاظ بشود و تا آنجا که ممکن بود این کار شد.»