در اوایل دهه هفتاد میلادی که گروه دانشجویی و شاخه جوانان انقلابی احزاب در ترکیه شکل می گرفت، گروهی با نام«انجمن تحصیل کردگان دمکرات وطن پرست آنکارا» و به رهبری «عبدا... اوجالان» فارغ التحصیل دانشکده علوم سیاسی آنکارا اعلام موجودیت کرد. در سال 91 این گروه نام خود را به (APOCUS) یعنی پیروان آپو تغییر داد. آپو نام مستعار و در واقع لفظ محاوره ای عبدا... اوجالان است.
در سال 1975 گروه مذکور تبلیغات سیاسی خود را در کردستان ترکیه آغاز کرد و در سال 1977 تحت عنوان«مسیر انقلاب کردستان» منشوری را منتشر نمود. این گروه در 27 نوامبر 1978 به حزب کارگران کردستان با علامت اختصاری «PKK» تغییر نام یافت.
بدنبال کودتای 1980 در ترکیه و ممنوعیت فعالیت احزاب، حزب پ.ک.ک مرکز فعالیت خود را به لبنان و سوریه انتقال داد و موفق شد در سال 1981 در مرز سوریه و لبنان، اولین کنگره خود را برگزار نماید. حزب در دومین کنگره خود در سال 1982 برای ادامه مبارزه خود مشی مسلحانه را برگزید و بالاخره در سال 1984 رسما و عملا حرکت مسلحانه خود را آغاز کرد. با شروع درگیریهای نظامی، ارتش ترکیه موفق شد با دستگیری، زندانی و اعدام تعداد زیادی از اعضای حزب از جمله تعدادی از اعضای کادر رهبری ضربات خرد کننده ای برپیکر آن وارد آورد. رهبری حزب برای ترمیم جراحات وارده، بدنه حزب را گسترش داده و آن را تا حدود ده هزار نفر چریک مسلح ارتقا داد بگونه ای که در سال 1986 و در جریان برگزاری کنگره سوم، خبر تاسیس ارتش آزادیبخش خلق کردستان انتشار یافت.
این درگیریها به شدت تمام و تا زمان دستگیری اوجالان تا سال 1998 مصادف با ( 27 /11/1377 )ادامه داشت و به مهمترین معضل امنیتی دولت ترکیه و دغدغه اصلی ارتش آن کشور تبدیل شده بود. پس از دستگیری آپو، شورای رهبری حزب برای حفظ جان وی و با ملاحظه دگرگونی های سیاسی بین المللی فعالیت نظامی خود را به حالت تعلیق در آورد و پس از کنگره هشتم در سال 2001 میلادی نام حزب را به «کنگره آزادی و دمکراسی کردستان» با علامت اختصاری «کادک» تغییر داده و استراتژی سیاسی را به طور مشروط جانشین مشی مسلحانه کرد.
حزب « پ.ک.ک» براساس ایدئولوژی مارکسیسم : لنینیسم پایه گذاری شده و اساسنامه خود را نیز برمبنای آن تنظیم کرده است. بدنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و جای گرفتن کمونیسم در زباله دانی تاریخ، حزب مذکور به سوی لیبرالیسم گرایش پیداکرده و در شرایط حاضر بر (سوسیال- دمکراسی) تاکید دارد.
«وینسنت بورن» نماینده پارلمان بلژیک که در راس گروهی از نمایندگان پارلمان این کشور، پس از دستگیری اوجالان در یک منطقه کوهستانی مرز ایران و عراق با عثمان اوجالان برادر آپو و عضو شورای رهبری و سخنگوی حزب دیدار کرده بود، گفته است: اوجالان از ترک ایدئولوژی مارکسیستی و استحاله به تفکر سوسیال دمکراتیک سخن گفته است.
حزب پ.ک.ک هدف بزرگ خود را رسیدن به سوسیالیسم و تشکیل کردستان بزرگ اعلام داشته و درعین حال از مبارزه با استعمار ترک، بورژوازی فئودال کرد، مبارزه با امپریالیسم و حق تعیین سرنوشت خلق کرد بدست خود ملت کرد در اساسنامه ها و بیانیه ها سخن رانده است.
آنها معتقدند کردستان ابتدا طی قرارداد 1918 قصر شیرین بین ایران و امپراطوری عثمانی و سپس به موجب قرارداد 1923 سور بین چهارکشور ایران،ترکیه، عراق و سوریه تقسیم شده و توسط آنها استثمار می شود لذا از مناطق مذکور با نام کردستانات مناطق تجزیه شده وطن کردی یاد می کنند که باید روزی به هم بپیوندند و کشور واحد و بزرگ کردستان را بوجود آورند.
جملات زیر عصاره تئوری، اهداف و خط مشی حزب را درخود جای داده اند:
«کردستان یک مستعمره ای است که به چهار کشور تقسیم شده است، رهائی تنها بوسیله مبارزه مسلحانه ممکن خواهد بود، هدف ما تشکیل یک کردستان متحد، مستقل و سوسیالیست است.»
بعد از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و توطئه های گسترده داخلی و خارجی علیه آن، کشور ترکیه نیز از طرفی به مامنی برای ضدانقلابیون ایرانی، بویژه سلطنت طلبها تبدیل شده و دولت این کشور با حمایتهای آشکار و پنهان از آنها، همگامی خود با دشمنان جمهوری اسلامی را به نمایش گذاشت و از طرفی هم افراد پ.ک.ک برای گریز از تهاجمات ارتش ترکیه به سمت مرزهای ایران پناه آوردند، اما بدنبال گسترش تهدید اکراد مسلح شورشی برای هر دو کشور و دستگیری اوجالان و امضای پیمانهای امنیتی بین ترکیه و ایران و تعهد عدم حمایت از گروه های مسلح مخالف، عناصر حزب از نقاط مرزی و مقرها اخراج گردیدند. این اقدام بعضا با درگیری و آتش توپخانه نیز همراه بوده که تلفاتی از آنها و شهدائی از ما از پیامدهای این درگیریهای مسلحانه محسوب می شوند.
متقابلا حزب به جذب و پذیرش عضو از ایران پرداخته و به منظور پیشبرد برنامه های خود در کنگره هشتم تصویب کرد شعبات و شاخه هائی را در هریک از کشورهای ایران، ترکیه، عراق و سوریه تاسیس نماید که بر این اساس تلاشهای زیادی صورت گرفت ولی بنا به دلایلی از قبیل اختلافات درون گروهی حزب و بیم از تبعات تروریست معرفی شدن گروه، توافق و موفقیت چندانی در این راستا حاصل نگردید ولی چته های گروه در اقصی نقاط استان آذربایجان غربی و مناطق مرزی اقدام به شرارت و اخاذی از مردم و همچنین تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی ایران نمودند. این تیمها رفته رفته متشکل تر شده و تحت عنوان جنبش اتحاد دمکراتیک، فعالیت های سیاسی،امنیتی و روانی خود را گسترش دادند. این مسیر با یک سیر تکاملی ادامه داشت تا اینکه کنگره نهم در تاریخ 26 اکتبر 2003 میلادی مصادف با 4 آبان 1382 برگزار و مولود شوم«پژاک» در آن کنگره به رهبری «عبدالرحمان حاجی احمدی» رسما تحقق یافت.
گروهک پژاک جهت گسترش فعالیتهای خود، بخشهائی از غرب کشور را به چهار ایالت تقسیم نموده و برای هرکدام از آنها فرماندهی را نیز تعیین نموده است. گروهک تلاش زیادی را برای نفوذ در اکراد ایرانی و پذیرش و عضوگیری از آنان بویژه در مراکز دانشگاهی و مدارس در بین جوانان 15 تا 30سال به عمل آورده است که در همه موارد با ناکامی و عدم توفیق مواجه شده است.
بخشی از فعالیت های عمده گروهک پژاک عبارتند از:
1- فعالیت های اینترنتی از جمله سایتهای آلترناتیو، روژهلات،پژاک.
2- فعال بودن رادیو حزب مزوبوتامیا که مقر اصلی آن در کشور بلژیک است.
3- انتشار و توزیع مجلات مختلفی از قبیل ولاتی آزاد، هه ژین، بهارزن، آلترناتیو و...
4- انجام فعالیتهای سیاسی، فرهنگی وتبلیغی در میان اکراد منطقه.
5- اقدام مسلحانه علیه حاکمیت نظام در نوار مرزی و بدنبال آن ایجاد رعب و وحشت وناآرامی در منطقه.
6- تهدید به آدم ربائی و اخاذی از مردم با همکاری عوامل خود در داخل .
7- راه اندازی تشکلهای مخفی و هدایت قاچاقچیان به داخل کشور.
8- ایجاد شایعه و عملیات ایذائی و تیراندازی به مقرها و پستهای کنترلی و انجام عملیات بازدارنده.
گروهک پژاک علیرغم حضور در مناطق مرزی کردنشین آذربایجان غربی و استان کردستان، عمده فعالیت های نظامی، فرهنگی وسیاسی اجتماعی خود را در شمال استان آذربایجان غربی در شهرهای ماکو، سلماس، خوی، ارومیه و چالدران به علت همجواری با مرزهای ترکیه متمرکز نموده و در این نواحی دارای مقرها و مخفیگاه های مختلفی است که از گذشته در این مناطق تعبیه و از این مقرها در مقاطع و فرصتهای بدست آمده بصورت نظامی علیه حاکمیت نظام و رزمندگان اسلام استفاده کرده است. رزمندگان قرارگاه حمزه (ع) در زمستان سال گذشته عملیات هماهنگی را علیه اشرار ضدانقلاب پژاک در منطقه «جهنم دره» خوی انجام دادند که در این درگیری خسارت و تلفات سنگینی بر اشرار وارد شده و طی عملیاتهای سلسله وار کلیه امکانات گروهک در این منطقه متلاشی شده و اکثر طرفداران و هواداران گروهک شناسائی و بازداشت شدند. افراد باقیمانده به کشور ترکیه و یا سایر نقاط مرزی فرار نمودند. این عملیات آثار مثبت فراوانی از لحاظ نظامی،فرهنگی و اجتماعی برجای گذاشت، بطوریکه مردم منطقه با مشاهده اقتدار و قاطعیت نظام در پاکسازی منطقه از لوث اشرار همکاری های گسترده ای با رزمندگان انجام دادند.
پس از عملیات فوق نفوذ نظامی، فرهنگی و اجتماعی اشرار بطور چشم گیری کاهش یافته است. هرچند در مقابله با اشرار و دفع تهدیدات آنان و ایجاد امنیت در منطقه، رزمندگان اسلام، شهدای گرانقدری تقدیم نمودند اما به برکت خون شهدا، همه شیطنت ها و فتنه های استکبار جهانی در تحریک و حمایت از قومیت ها و گروههای ضد انقلاب در جهت ناامن سازی منطقه خنثی وبی اثر شده است. امروزه نظام مقدس جمهوری اسلامی در مقایسه باکشورهای منطقه و بویژه کشورهای همسایه از ضریب بالای امنیت برخوردار است و این اقتدار و امنیت نظام در ابعاد داخلی و خارجی مدیون جانفشانی و ایثار خون شهدا و رزمندگان اسلام است. بدینوسیله یاد و خاطره همه رزمندگان و شهدا و بویژه شهدای اخیر در منطقه جهنم دره خوی را گرامی می داریم و به ارواح پاک همه آنان درود می فرستیم.
معاونت سیاسی قرارگاه حمزه سیدالشهداء(ع)