نشریه اخبار و تحلیل‌ها شماره 4390 چهارشنبه 30 تیر ماه 1395

پایگاه بصیرت

▼ حرف روز   
   سند ضد برجامی جمهوریخواهان
نشست کنوانسیون ملی حزب جمهوریخواه آمریکا در دو روز گذشته، دو اقدام مهم داشته است که حائز اهمیت بازخوانی است؛ یکی تصویب سند رسمی سیاست‌گذاری حزب که به معرفی سیاست‌های رسمی جمهوریخواهان در موضوعات مختلف می‌پردازد و دیگری، انتخاب رسمی «دونالد ترامپ» به عنوان نامزد این حزب در انتخابات ریاست‌جمهوری سال جاری آمریکا از سوی وکلای حزب.
در سند «سیاست اعلام‌شده حزب جمهوریخواه 2016»، توافق هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5 موسوم به «برجام»، «توافقی شخصی بین رئیس‌جمهور آمریکا و شریکان مذاکره‌کننده‌اش» خوانده شده است و اجرای آن برای رئیس‌جمهور بعدی آمریکا الزام‌آور نیست. همچنین، بر اساس سند سیاست‌گذاری جمهوریخواهان، «برجام» بدون به دست آوردن تأیید دو سوم سنا، الزامات مربوط به معاهده را ندارد.
اگرچه چنین خروجی از نشست درون‌حزبی جمهوریخواهان دور از انتظار نبوده و اساساً حزب جمهوریخواه معروف به بازها با اعمال سیاست‌های نظامی و استفاده از امکانات سخت‌افزارانه و افراطی خواستار پیشبرد سیاست‌های آمریکا در معادلات بین‌الملل هستند، اما اینکه ساختارهای قدرت در این کشور به گونه‌ای باشد که یک حزب یا یک نامزد انتخاباتی بتواند قوانین مصوب نظام سیاسی مشروع پیش از خود را به راحتی و به صرف نگاه حزبی، نه نگاه ملی زیر سؤال ببرد یا وعده تغییر آن را بدهد، جزء استانداردهای دوگانه آمریکایی است و نمونه دیگری در جهان  ندارد.   
خوب است این روزها که مصادف با سالگرد انعقاد برجام یا همان برنامه جامع اقدام مشترک است، حامیان برجام که «شکست ایران‌هراسی» و «رفع سایه جنگ از سر ایران» را بزرگ‌ترین دستاورد برجام می‌دانند، با دیدن مواضع حزبی هر دو نامزد ریاست‌جمهوری آمریکا تأملی کنند که آیا برجام با این عهدشکنی‌ها به فرجام خواهد رسید؟ البته در مقابل این دستاورد موهوم، می‌توان برای برجام  یک دستاورد بسیار راهبردی و ارزشمند ذکر کرد و آن، تجربه چندباره دشمنی مستمر آمریکا و قابل اعتماد نبودن این کشور است.


▼ گزارش روز               
           سمّ مهلک قاچاق
بزرگ‌ترین محموله قاچاق شش سال اخیر در بندر شهید رجایی با همکاری گمرک و نیروی انتظامی کشف شد و 11 نفر از کارکنان گمرک و سازمان بنادر و دریانوردی دستگیر شدند. شاید بتوان این خبر را یکی مهم‌ترین خبرهای هفته جاری در حوزه اقتصاد دانست که بر روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت! چرا که این خبر فارغ از آنکه از کشف تعداد زیادی کالاهای قاچاق خبر می‌دهد، نشان‌دهنده آن است که موضوع قاچاق کالا در کشور سازمان‌دهی پیچیده‌ای دارد و باندهای قاچاق کالا دارای نفوذی گسترده در برخی از مبادی هستند! خبری که مباحث مربوط به ورود بی‌حساب و کتاب کالا حتی از مبادی رسمی واردات را تأیید کرد و نشان داد که بی راه نیست که مبارزه با قاچاق کالا به یکی از دشوارترین اقدامات در حوزه سازماندهی اقتصاد کشور تبدیل شده است! چنانچه گزارش منتشر شده اخیر نشان می‌دهد، دستگیرشدگان در این مقطع تنها مسئولیت 85 کانتینر از 217 کانتینری را که به صورت قاچاق به کشور وارد شده، برعهده گرفته‌اند. به راستی اگر به طور کامل با مسئله قاچاق مقابله نشود و همچنان روند افزایش آن ادامه یابد، می‌تواند اقتصاد کشور را با بحران بسیار جدی‌تری روبه‌رو کند! چرا که امتداد قاچاق لاجرم به از دست رفتن توان رقابت تولیدکننده داخلی و کاهش درآمدهای دولت منجر خواهد شد که هر دوی این موضوعات ضعف اقتصاد کشور، افزایش میزان بیکاری، وابستگی بیشتر به خارج و کاهش توان اقدام و حرکت دولت به منظور توسعه کشور را به همراه خواهد داشت! به معنای دقیق‌تر می‌توان گفت، برای  سر و سامان دادن به اوضاع اقتصاد ابتدا لازم است نظم و انضباط در ورود و عرضه کالا برقرار شود تا تولیدکنندگان بدانند در چه فضایی قرار است به رقابت بپردازد، نه اینکه با ورود بی‌قانون کالا هر روز بازار سر و شکل تازه داشته باشد و مدام در فضای اقتصاد شاهد نوسان باشیم.


▼ خبر ویژه                    
  برجام برای ایران تحول اقتصادی نداشت
اندیشکده صهیونیستی «مطالعات امنیت ملی اسرائیل» با ارزیابی نحوه اجرایی شدن برجام نوشت: آمریکا و اسرائیل[رژیم صهیونیستی] باید راهکارهای جدیدی را برای دهه دوم توافقات که بیشتر محدودیت‌های ایران برداشته می‌شود، طراحی کنند. بر اساس گزارش این اندیشکده که یکی از بانفوذترین نهادها در سیاست خارجی اسرائیل است، برخی اتفاقات و سناریوهای افراطی که در زمان مذاکرات هسته‌ای پیش‌بینی می‌شد، پس از امضای برجام به وقوع نپیوستند و تحقق پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه در زمینه تغییرات مثبت در سیاست‌های ایران به قدرت و نفوذ بیش از حد روحانی در این سیاست‌ها بستگی دارد. البته نتایج انتخابات ایران در فوریه ۲۰۱۶، که در ابتدا نوید تغییرات مثبتی را در سیاست‌های ایران می‌داد، در اصل به انتصاب شخصیت‌هایی از حزب اصول‌گرا منجر شد؛ نمونه بارز این امر انتصاب [آیت‌الله] احمد جنتی به ریاست مجلس خبرگان بود. در پایان این گزارش آمده است: امضای برجام در جولای ۲۰۱۵ مشکلات و مسائل کوتاه‌مدت و بلندمدت پیچیده‌ای را ایجاد کرده است. حل‌و‌فصل این مشکلات به همکاری بین اسرائیل و دولت آینده آمریکا نیاز خواهد داشت تا بتوان به پیشبرد مصلحت دو کشور و رسیدن به هدف اصلی توافق هسته‌ای که جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است، دست یافت.
 
▼ اخبار
داعش در هر 50 ایالت آمریکا حضور دارد!
سناتور جونی ارنست در اظهاراتی جسورانه اعلام کرد: براساس یافته‌های «اف‌بی‌آی» نیروهای گروه تروریستی داعش در هر 50 ایالت آمریکا حضور دارند. ارنست، که نامش در فهرست نامزدهای احتمالی برای پست معاونت ترامپ است، از اوباما و هیلاری کلینتون به دلیل ضعف در مبارزه با گروه‌های تروریستی به شدت انتقاد کرده است. وی در اظهاراتش گفت: اعضای گروه تروریستی داعش برای کشتار مردم بی‌گناه از هر وسیله‌ای، از بمب و اسلحه‌های کمری گرفته تا چاقو و کامیون استفاده خواهند کرد. گفتنی است اوایل سال جاری میلادی جیمز کومی، رئیس «اف‌بی‌آی» اعلام کرد: این سازمان در حال انجام تحقیقات درباره افراد وابسته به داعش است. وی در ماه فوریه (29 روز منتهی به 11 اسفند 94) گفت: ما در حال انجام تحقیقات در تمامی ایالات آمریکا هستیم. خطر داعش تنها متوجه نیویورک یا واشنگتن نیست.

دولت بعدی آمریکا فشار را بر ایران افزایش دهد
معاون پیشین وزیر دفاع آمریکا در مطلبی از دولت آینده این کشور خواست تا فشارها بر ایران را افزایش دهد. اریک ادلمن در مقاله‌ای نوشت: برنامه‌ تسلیحات هسته‌ای ایران و سلطه این کشور در منطقه خاورمیانه[غرب آسیا و شمال آفریقا] همچنان ادامه پیدا کرده و رشد خواهد کرد. او معتقد است، احتمال بازگشت تحریم‌های پیشین ایران به دو دلیل بسیار کم است: نخست آنکه اگر آمریکا تحریم‌های پیشین ایران را بازگرداند، ایران نیز می‌تواند برجام را لغو و توافق هسته‌ای را فسخ کند؛ دوم آنکه دولت آمریکا در حال طراحی و تقویت معماری تحریم‌های گسترده‌تری است که گویا پس از توافق هسته‌ای پابرجا مانده‌اند. در هر صورت برجام جایگزین مناسبی برای جنگ نیست؛ این توافق چراغ سبز و منابع لازم را به ایران می‌دهد تا نفوذ خود را در منطقه افزایش و گسترش دهد.

هشدار مشاور رئیس دولت اصلاحات به رئیس‌جمهور
مشاور رئیس دولت اصلاحات خطاب به روحانی گفت: اگر دولت آقای روحانی صدای پای آینده را نشنود تا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری از سوی مخالفان «چپ و راست» می‌شود. محمدرضا تاجیک در گفت‌وگو با یک روزنامه اصلاح‌طلب در تحلیل شکست عارف در انتخابات ریاست مجلس، گفت: آرایی که در انتخاب ریاست مجلس به صندوق ریخته شد، نشان داد که اصلاح‌طلبان در تخمین و تحلیل خود درباره نتایج انتخابات بی‌اشتباه نبوده‌اند و دچار خطای راهبردی شده‌اند. وی افزود: برخی از کسانی که با جریان اصلاحات میثاق بسته بودند، فردای ورود به مجلس به جای اینکه با کارت اصلاح‌طلبی بازی کنند، با کارت «قدرت» بازی کردند. این عده با «دگردیسی سیاسی» خیلی زود به مکتب «دیگران» وارد شدند و با دیگران به «خلوت» رفتند و «بده و بستان» کردند.

تا تهدید جلیلی و احمدی‌نژاد هست گزینه ما روحانی است
ابراهیم اصغرزاده، فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره عملکرد دولت روحانی گفت: دولت آقای روحانی از همان ابتدا باید در کنار سیاست خارجی به شفافیت اقتصادی نیز اولویت می‌داد؛ دولت فکر می‌کرد که تصویب برجام،‌ موتور محرکی است که اقتصاد را به راه می‌اندازد، اما کسانی که از تحریم‌ها سود می‌بردند، در برابر برجام صف‌آرایی می‌کنند. وی با بیان اینکه سعید جلیلی و محمود احمدی‌نژاد نوعی تهدید تلقی می‌شوند و برنامه اصلاح‌طلبان، اتحاد در مقابل این تهدید است، در پاسخ به پرسشی درباره برنامه اصلاح‌طلبان در انتخابات 96، گفت: ما حامی دولت آقای روحانی هستیم؛ یعنی تا زمانی که تهدید جلیلی و احمدی‌نژاد یا امثال اینها وجود دارد،‌ گزینه قطعی ما آقای روحانی است.

▼ اخبار کوتاه
◄رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با اشاره به اینکه 90 درصد معادن ایران کوچک هستند و دولت هم تنها به معادن بزرگ توجه دارد، گفت: حدود 90 درصد ماشین‌آلات در معادن کوچک فرسوده‌اند که باید از رده خارج شده و به‌روز شوند. سهل‌آبادی افزود: یکی از دردهایی که دامن‌گیر تولید در ایران شده، این است که همه می‌خواهند از جزیره خود دفاع کنند و در این‌باره سازمان‌های مختلفی، مانند محیط زیست، منابع طبیعی و... به سهم خود مانع تولید می‌شوند.
◄ پس از آنکه پلیس اسرائیل[رژیم صهیونیستی] پرونده‌های مختلفی را درباره فساد مالی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این رژیم گشود، اکنون تحقیقات پلیس ابعاد گسترده‌‌تری به خود گرفته و به دیگر اعضای خانواده او نیز سرایت کرده است. به‌ نوشته روزنامه «هاآرتص»، مهم‌ترین پرونده فساد مالی که درباره نتانیاهو مطرح می‌شود، دریافت یک میلیون دلار از آرناود میمران، متخلف و مفسد اقتصادی فرانسوی است که گفته می‌شود برای تبلیغات نخست‌وزیری هزینه شده است.
◄ وزیر کشور با اشاره به اینکه برگزاری انتخابات در سال 96 از اولویت‌های اصلی وزارت کشور است، گفت: وزارت کشور تاریخ 29 اردیبهشت را برای برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراهای شهر و روستا به شورای نگهبان پیشنهاد داده است که شورای نگهبان هم مخالفتی با برگزاری انتخابات در این تاریخ ندارد؛ اما منتظر اعلام رسمی شورای نگهبان در این باره هستیم.
◄ در جلسه انتخاب هیئت‌رئیسه دائمی فراکسیون امید، محمدرضا عارف، عبدالکریم حسین‌زاده، فاطمه سعیدی، محمدرضا تابش، مسعود پزشکیان، بهرام پارسایی، محمد فیضی، مصطفی کواکبیان و محمود صادفی به عنوان اعضای هیئت‌رئیسه دائم این فراکسیون انتخاب شدند.
◄ علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: حوزه‌های علمیه ما باید با دستگاه‌های موسیقی آشنا شوند، از طرفی باید یکسری آهنگسازها را به حوزه علمیه بفرستیم تا مجتهد شوند و بتوانند احکام مربوط به این موضوع را استنباط کنند.
◄ عباس عبدی ضمن انتقاد از تیم رسانه‌ای دولت، گفت: دفتر رئیس‌جمهور بوروکراتیک و غیرسیاسی است و در بخش رسانه هم فوق‌ضعیف است.
◄ «تراز می» نخست‌وزیر انگلیس در نخستین اقدام خود سلاح‌های هسته‌ای را نوسازی می‌کند؛ هزینه این نوسازی بالغ بر چند میلیارد پوند برآورد شده است.