ارتش و جایگاه آن در جمهوری اسلامی ایران

۲۹ فروردین روزِ ارتش جمهوری اسلامی ایران نامگذاری شده است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی موضوع انحلال ارتش مطرح شد و همین امر نیز موجب نابسامانی در ارتش شده بود. گروهک‌های ضدانقلاب مردم را تحریک به حمله به پادگان‌های ارتش می‌کردند و حمله‌هایی نیز از سوی این گروهک‌ها انجام شد.
در چنین شرایطی امام خمینی در ۲۶ فروردین ۱۳۵۸ در پیامی اعلام نمودند:
«روز چهارشنبه ۲۹ فروردین روز ارتش اعلام مى‏شود. ارتش محترم در این روز در شهرستان‌های بزرگ با سازوبرگ به رژه بپردازند و پشتیبانى خود را از جمهورى اسلامى و ملت بزرگ ایران و حضور خود را براى فداکارى در راه استقلال و حفظ مرزهاى کشور اعلام نمایند.» (صحیفه امام، ج‏۷، ص: ۲۰)
اولین رژه روز ارتش در ۲۹ فروردین سال ۵۸ برگزار شد و پس‌ازآن نیز هرسال رژه روز ارتش در تهران و شهرستان‌ها برگزار گردیده است. به‌این‌ترتیب ارتش تثبیت گردید و امام خمینی با نامگذاری روزی به نام ارتش، عملاً با انحلال ارتش مخالفت کرده و به پاک‌سازی ارتش امر نمودند.

روز ارتش، یکی از بهترین و هوشمندانه‌ترین کار‌های بزرگ امام
امام خامنه‌ای در مورد نحوه شکل‌گیری ارتش اسلامی در ایران از دل ارتش طاغوتی می‌فرمایند:
«ارتش اسلام، در دل ارتش طاغوت شکل گرفت؛ اما نه به صورت یک جمع معدود و محدود. بله؛ مبارزان معدود بودند، لیکن مؤمنان بسیار بودند. آن کسانی که علیه مبانی دین و ایمان و ارزش‌ها در آن ارتشِ جدّی بودند، یک اقلیت به‌شمار می‌رفتند. بعضی از آن اقلیت گریختند؛ بعضی دستگیر و مجازات شدند؛ بعضی هم محو شدند و رفتند. «فأمّا الزّبد فیذهب جفاء و، امّا ما ینفع النّاس فیمکث فی الأرض»؛ آنچه مفید است، آنچه مثل آب حیات‌بخش است، می‌ماند؛ اما آنچه زائد و مثل کف است، از بین می‌رود؛ لذا با پیدا شدن مدیریّت اسلامی در کلّ کشور و نظام اسلامی و ارزش‌های اسلامی، برای ایجاد یک ارتش اسلامی مشکلی وجود نداشت و به‌خودی‌خود ارتش اسلامی تشکیل شد.» ۱۳۷۸/۰۱/۲۵
مقام معظم رهبری روز ارتش را یک عید، یکی از بهترین و هوشمندانه‌ترین کار‌های بزرگ امام عزیزمان، یکی از برجسته‌ترین و مفیدترین اقدامات و ابتکارات امام بزرگوار و از یادگار‌های بسیار با ارزش امام بزرگوار دانسته‌اند.

جایگاه رفیع ارتش جمهوری اسلامی ایران
ارتش جمهوری اسلامی ایران تاکنون خدمات و نقش‌آفرینی‌های عظیم و بسیار ارزشمندی در عرصه‌های مختلف امنیت و پبشرفت و سلامت کشور انجام داده است و بی‌شک امروزه به نیرویی مقدس و پربرکت برای نظام جمهوری اسلامی تبدیل گردیده است.
رهبر انقلاب مکرراً با عظیم‌ترین توصیفات و تعابیر از جایگاه رفیع ارتش تجلیل نموده‌اند. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

- ارتش خدایی و مردمی و پرافتخار
- یکی از مردمی‌ترین نهاد‌های کشور ما
- ارتش یک عنصر تعیین‌کننده در دفاع از ارزش‌های اسلامى و انقلابى است
- ارتش جمهوری اسلامی، کلمه‌ی طیّبه است
- ارتش ما امروز یک ارتشِ سربلند و باافتخار و باایمان است
- ما آدم‌هایی را در ارتش داشتیم و داریم که این‌ها در عمل نشان دادند که در سطوح بالای معنویّتند؛ یکی‌اش همین صیّاد شیرازی، یکی‌اش همین بابایی. ازاین‌قبیل کم نداریم
- یکی از خصوصیّات ارتش جمهوری اسلامی ایران، بصیرت انقلابی و دینی است
- ارتشی که در خدمت مردم و در خدمت منافع ملی به معنای حقیقی است
- یک ارتش، بزرگ‌ترین افتخارش این است که مدافع ملت و کشور باشد و در میدان خطر از خود کارایی نشان دهد. ارتش جمهوری اسلامی این دو خصوصیت را از خود نشان داد
- ارتش جمهوری اسلامی ایران مجموعه‌ای عظیم از نیرو‌های کارآمد، مؤمن و حامل ذخیره‌ای سرشار از تجارب و قابلیت‌هاست
- جا دارد که امروز ارتش جمهوری اسلامی ایران را «حزب‌اللَّه» بنامیم؛ ارتش حزب‌اللَّه. «الا انّ حزب‌اللَّه هم المفلحون»
- از سازمان‌ها و دستگاه‌های انقلابی که از آغاز انقلاب تا امروز به ارزش‌های انقلابی نزدیک‌تر و با آن آمیخته‌تر شده است.

انتظارات رهبری از ارتش
رهبر انقلاب در دیدار‌های متعددشان با ارتشیان، انتظاراتشان از ارتش را مطرح نموده‌اند. برخی از این انتظارات عبارت‌اند از:
- ادامه پیشرفت‌ها در زمینه‌های تسلیحاتی و آمادگی‌های رزمی
- حفظ بصیرت، حفظ جهت‌گیری صحیح، آمادگی‌های لازم، روحیّه‌ی خوب و افزایش روزافزون تجهیزات و امکانات و آمادگی‌های رزمی
- حصار مستحکم بودن در مقابل توطئه‌های دشمنان و شرارت دشمنان علیه ملّت ایران
- احیای انسانیت، ارزش‌های انسانی، آرمان‌های الهی و مجاهدت فی‌سبیل‌الله
- نوآورى، ابتکار، استفاده از دل‌های پاک و نیروهاى بااستعداد
- هرچه آگاه‌تر و مردمی‌تر بودن
- احساس مسئولیت و توانایى در مسئولیت‌ها
- به امیرالمؤمنین به‌عنوان الگوی رفتاری یک انسان فداکار و با اخلاص نگاه کردن و انعکاس رفتار علوی در رفتار خود
- کار خستگی‌ناپذیر، تلاش مخلصانه و سعی در تعالی هرچه بیشتر علمی و عملی
- هر چه می‌توانید، در این خطِّ حزب‌اللهی جلو بروید
- حزب‌اللهی‌های ارتش، حقِّ حیات به گردن ارتش دارند. حزب‌الله را بزرگ بشمارید
- ممنوع و حرام شرعی بودنِ تفریط و اسراف در سرمایه‌های ارتش
- فراهم کردنِ همه‌ی آمادگی‌های لازم؛ آمادگی علمی، عملی، فرماندهی و مدیریتی؛ آمادگی تجهیزاتی و پشتیبانی و آمادگی انضباطی برای خود
- افزایش روزافزونِ توان معنوی و مادی
- افزایش روزافزونِ روحیه و ایمان و عشق به مسئولیت و تلاش جان‌فشانانه و فداکارانه در این راه
- حرکت در راه ملت و هدف‌های بزرگ ملی

پیوند ارتش با سپاه
یکی از بزرگ‌ترین توطئه‌ها علیه ارتش، تلاش برای اختلاف و فاصله انداختن بین ارتش و سپاه است. رهبر انقلاب بار‌ها بر لزوم پیوندِ این دو نهاد انقلابی تأکید داشته‌اند؛ ازجمله فرمودند:
«توجّه کنید که ارتش و سپاه دو سازمانند، اما دو برادر هستند. مراقب باشید این برادری روزبه‌روز بیشتر شود.» ۰۵/۰۷/۱۳۷۴
و نیز فرمودند:
«دو لشکر سپاهی و ارتشی، با هم حدّاکثرِ همکاری و محبّت را داشته باشید.» ۰۶/۰۵/۱۳۷۲

پیشرفت‌های نظامیِ درخشان و خیره‌کننده ارتش
افتخار بزرگ تمام قوای مسلح در جمهوری اسلامی ایران آن است که رهبر معظم انقلاب، فرمانده آن هستند و این نیرو‌ها مستقیم زیر نظر و هدایت رهبری قرار دارند. رهبر انقلاب تعاملات بسیار گسترده‌ای با ارتشیان دارند. تعیین فرماندهان ارشد ارتش با حکم مستقیم رهبر انقلاب و دیدار‌های متعدد با فرماندهان ارتش و ارتشیان ازجمله این تعاملات است. حتی رهبر انقلاب در مراسم فارغ‌التحصیلی و درجه گرفتن ارتشیان نیز حضور می‌یابند.
ایشان در یکی از این مراسم‌ها، خطاب به ارتشی‌ها می‌فرمایند:
«در بین شما جمعی که اینجا حاضرید - آن‌هایی که از سی سال پیش به این طرف در ارتش بوده‌اند؛ شاید کسی نباشد که من در مراسم فارغ‌التحصیلی او شرکت نکرده باشم. علی‌الظاهر بنده در همه‌ی مراسم فارغ‌التحصیلیِ یکایک شما‌ها و گرفتن درجه، حضور داشتم؛ شما‌ها که دانشکده رفتید و افسر شدید و روی دوشتان درجه نصب شده، من نگاه می‌کنم، می‌بینم که امروز ارتش ما از بیست سال پیش، از پانزده سال پیش جلوتر رفته؛ از اول انقلاب که خیلی جلوتر رفته. این یک حرکتِ خوب است؛ این حرکت را بایستی استمرار بدهید. این حرکت، حرکتی است که سعادت دنیا و آخرت در آن است.» ۰۳/۰۲/۱۳۹۱
ارتش جمهوری اسلامی ایران تحت رهبری و هدایت‌های رهبر انقلاب پیشرفت‌های درخشان و خیره‌کننده و همه‌جانبه‌ای در عرصه‌های معنوی و مادی داشته است که برای نمونه فقط دستاورد‌های نظامی و تسلیحاتی ارتش را در ادامه ذکر می‌کنیم
خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا» در ۲۹ فروردین ۱۳۹۸ از نمایش ادوات و تجهیزات در رژه روز ارتش چنین گزارش داد:
«در مراسم رژه نیرو‌های مسلح به مناسبت روز ارتش با حضور رئیس‌جمهوری و فرماندهان عالی-رتبه نیرو‌های مسلح برگزار شد، جنگنده بومی و تمام ایرانی کوثر به اجرای نمایش هوایی پرداخت.
به گزارش ایسنا، در این مراسم، جنگنده بمب‌افکن‌های نیروی هوایی ارتش ازجمله جنگنده‌های رهگیراف-۱۴ و میگ-٢٩، جنگنده بمب‌افکن‌های اف-۴، اف-٥ و جنگنده بومی صاعقه و همچنین تانکر سوخت‌رسان ۷۴۷ به اجرای رژه هوایی بر فراز آسمان تهران و مرقد حضرت امام خمینی (ره) بنیان‌گذار انقلاب اسلامی ایران پرداختند.
همچنین جنگنده بومی و تمام ایرانی کوثر که مردادماه سال گذشته رونمایی شد، در این مراسم به اجرای نمایش هوایی عبور با ارتفاع پائین (low pass) و رول (roll) پرداخت.
بالگرد‌های ۲۰۵، ۲۰۶، بالگرد‌های ترابری سنگین شنوک و نیمه سنگین ۲۱۴ و بالگرد‌های تهاجمی کبرا در آرایش‌های مختلف رزمی در آسمان تهران به پرواز درآمدند.
در این مراسم هم‌چنین یگان‌های نمونه پیاده و محمول ارتش جمهوری اسلامی بخش‌هایی از توانمندی‌های خود را به نمایش گذاشتند.
در رژه یگان‌های محمول نیروی زمینی ارتش ادوات و تجهیزاتی ازجمله این موارد به‌عنوان بخش‌هایی از دستاورد‌های ارتش در معرض نمایش قرار گرفتند:
خودروی جیپ سفیر، خودرو حامل نفربر فرماندهی، نفربر تجسسی کاشف، خودرو حامل نفربر سداد، خودرو حامل نفربر حیدر، خودرو حامل نفربر ۲ زیست، خودرو حامل امی پی ۲، خودرو حامل تفنگ تک‌تیرانداز شاهر، خودرو رنجر مجهز به اسلحه اخگر، خودرو مجهز به سامانه انتشار دود، یگان واکنش سریع تویوتاهارد تاپ، لانچر موشک سهند سهیل ۲، ربات موشک‌انداز نذیر، خودرو سفیر مجهز به توپ ۲۳ میلی‌متری زوبین، جیپ سفیر، یگان حافظ صلح، تانک شنیدار ذوالفقار ۳، تانک شنیدار صیاد، تانک تیام، تانک ذوالفقار، خودرو کیان ۵۰۰ حامل تانک چیفتن بهینه‌سازی شده، خودروی مجهز به توپ ۵۷ میلی‌متری بهمن، خودروی کرار با توپ ۱۲۲ میلی‌متری، توپ ۱۳۰ میلی-متری، خودرو ۶ در ۶ کیان کشنده توپ ۱۵۵ میلی‌متری، توپ ۱۵۵ میلی‌متری خودکششی، خودرو و توپ ۱۷۵ میلی‌متری خودکششی، توپ ۲۰۳ میلی‌متری، موشک‌انداز فجر ۵، موشک‌انداز نازعات ان ۶ و ان ۱۰، سکوی پرتاپ موشک زلزال، توپ ۲۳ میلی‌متری ضدهوایی، تجهیزات عملیات روانی، سایت دیده‌بانی و کنترل مرزی، شیلتر مخابراتی، سامانه‌های ارتباطی، سامانه جهت‌یاب آفاق، سامانه جمر، سامانه الینت، اژدر الکتریکی، مین چسبان اژدر والفجر، اژدر مارک ۴۶، اژدر اکسیژن، قایق رعد، شناور هجومی شهاب، قایق ریب، موشک بردبلند نور، سامانه رادار پرتاب موشک نور، سامانه خوداتکا نصر ساحلی، توپ فجر ۷۶ و ۲۷، سامانه موشکی اس ۳۰۰ به همراه متعلقات، سامانه پدافند هوایی اس ۲۰۰، سامانه پدافند هوایی تلاش و ادوات مربوطه، موشک صیاد ۲ و صیاد ۳، سامانه تاکتیکی مرصاد
رادار پسیو افتاباز، پروژه یاور، سامانه سراج، رادار اسکایگارد، توپ هائل، رادار معراج ۴، سامانه صادق ۳، سامانه مجید، رادار‌های کاوش و آرش، سامانه ارتباطی وی ار سی، پست فرماندهی سیار، پدافند غیرعامل، بمب هوشمند هدایت‌شونده قاصد، موشک کروز هدایت‌شونده الکترو اپتیکی با برد بالای ۱۰۰ کیلومتر، موشک هدایت‌شونده اوپتیکی قدر، موشک هدایت‌شونده زوبین، موشک هوا به سطح برد بلند قادر، موشک هوشمند قائم، بمب هوشمند ۲۰۰ هزار پندی پاد لیزری، موشک لیزری عصر ۶۷، موشک هوا به هوای فکور ۹۰، موشک هوا به سطح نصر، تسلیحات هوا پایه بهینه‌شده، سامانه سحاب، قطعات تولیدشده جنگنده کوثر، پهپاد کمان ۱۲».
ارتش جمهوری اسلامی ایران علاوه بر پیشرفت‌های نظامی، خدمات قابل توجهی در حوزه آبادانی، درمانی و امداد رسانی داشته است که کمک به هم میهنان سیل زده در بهار سال گذشته گوشه‌ای از خدمات این نیروی حزب‌اللهی بود و امسال نیز که با شیوع ویروس کرونا دوشادوش سایر نیرو‌های مسلح، اعم از سپاه و بسیج در صحنه خدمت‌رسانی به ملت حاضر شد و رزمایش رژه خدمت به نمایش گذاشت. در سالروز گرامی‌داشت این نیروی مردمی، جا دارد از تمامی تلاش‌های گذشته و حال این نیرو بر مردم تشکر کنیم و این روز را به تمامی ارتشی‌های سرافراز میهنمان تبریک گوییم.