پس از مدت ها آرامش نسبی در عراق، بغداد صبح پنجشنبه 2 بهمن 99 شاهد دو انفجار انتحاری بود که به شهادت 32 تن و مجروحیت 110 تن منجر شد. گروه تروریستی داعش، مسئولیت این دو انفجار انتحاری را میدان الطیران در منطقه الباب شرقی در مرکز بغداد برعهده گرفت.
انتحاری اول در نزدیکی سینما غرناطه بعد از تظاهر به بیماری و داد و فریاد و کمک خواست از مردم و تجمع شماری از شهروندان، خود را منفجر کرد، انتحاری دوم نیز بعد از رسیدن نیروهای امنیتی به مکان حادثه، دست به منفجر کردن خود زد.
در پی این انفجارها مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق شماری از فرماندهان نظامی و امنیتی عراق را عزل و افراد دیگری را جایگزین آنها کرد. وی همچنین تهدید به پاسخی سخت و تکان دهنده از داعش کرد و گفت که این گروه خواهد دید با چه مردانی رو به رو است.
متعاقب این حادثه اطلاعات وزارت کشور عراق نسبت به طرح گروه تروریستی داعش که قصد دارد در بغداد و سراسر عراق اجرا کند، هشدار داد.
بنابر سند منتشر شده از سوی اداره اطلاعات وزارت کشور عراق، اطلاعاتی از سوی یکی از دستگاه های امنیتی عراق از گروهی موسوم به «والی العراق» وابسته به گروه تروریستی داعش به همه واحدهای این گروه رسیده است تا اقدام به عملیات تروریستی ویژه برای هدف قرار دادن مساجد و حسینیه ها در سراسر عراق از طریق خودروهای بمب گذاری شده و انفجارهای انتحاری کنند.
واکنش ها
حادثه تروریستی بغداد با واکنش و محکوم سازی داخلی و خارجی گسترده ای مواجه شد. دفتر آیت الله سیستانی با صدور بیانیه ای ضمن محکومیت انفجارهای انتحاری دربغداد، خواهان تلاش بیشتر دستگاه امنیتی برای حفظ امنیت شهروندان عراقی و افشای توطئه های دشمنان شد.
در این بیانیه بیانیه خود ضمن ابراز تسلیت و همدردی با خانواده های قربانیان این حمله تروریستی و آرزوی شفای عاجل برای زخمی ها از دستگاه های امنیتی ذی ربط خواسته شده است که تلاش های خود را افزایش دهند و در راه حفظ امنیت و ناکام گذاشتن نقشه های دشمنان در کمین این ملت مظلوم که از جنبه های مختلف رنج می برد، سعی بیشتری داشته باشند.
ائتلاف الفتح با محکوم کردن این انفجارهای تروریستی از سوی باندهای تروریست تاکید کرد که این انفجارها وظایف همگان در زمینه حفاظت از جبهه داخلی و مقابله در برابر طرف های خارجی - که به حمایت از تروریسم به شکل‌های مختلف عادت کرده‌اند- و نیز حمایت از دستگاههای امنیتی و حفظ اعتبار آنها را گوشزد می کند.
فالح الفیاض رئیس سازمان بسیج مردمی عراق با انتشار بیانیه‌ای انفجارهای تروریستی امروز را در بغداد محکوم و تاکید کرد اجازه نخواهیم داد این حملات ترویستی بار دیگر تکرار شود.
ائتلاف دولت قانون در عراق بر محکومیت انفجار تروریستی امروز در بغداد علیه غیرنظامیان بی گناه تاکید کرد. ائتلاف دولت قانون خواستار افزایش سطح آماده باش امنیتی به منظور تعقیب گروه‌های تروریستی و نابودی آن ها شد.
قیس الخزعلی، دبیرکل جنبش عصائب اهل الحق عراق در صفحه توئیتر خود نوشت: داعش قدرتمند نیست. سستی نیروهای امنیتی و دغدغه‌های سیاسی دولت، علت عملیات تروریستی اخیر در دیالی، صلاح الدین، الانبار، جرف الصخر و سرانجام میدان الطیران بغداد شده است.
کتائب حزب الله نیز مسئول این حادثه را مثلث شر امریکا اسرائیل عربستان و دنباله روهای آنها دانست.
مقتدی صدر رهبر جریان صدر هم به احتمال حضور تروریست ها، اشغالگران، افراد خارجی یا فاسد در پشت پرده این حادثه اشاره کرد.
در سطح خارجی، «آنتونی گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد دو انفجار انتحاری بغداد را به شدت محکوم و ضمن تسلیت به خانواده‌های قربانیان، دولت و ملت عراق و شفای عاجل برای زخمی ها، از ملت عراق خواست تا با هرگونه تلاش برای ارعاب و خشونت افکنی با هدف برهم زدن صلح و ثبات و وحدت مخالفت کنند.
وزارت خارجه کشورمان ضمن محکوم کردن این حمله تروریستی تاکید کرد تروریسم تکفیری با تنفسی دوباره، عراق را هدف گرفته و درصدد است تا آرامش و ثبات این کشور را برهم زده و بهانه‌ای برای استمرار حضور بیگانگان فراهم کند.
وزارت امور خارجه ترکیه، مصر، اردن و قطر نیز با صدور بیانیه هایی، انفجارهای انتحاری بغداد پایتخت عراق را محکوم کردند.
وزارت خارجه روسیه هم در بیانیه ای تاکید کرد: حمله تروریستی را که هدف آن ضربه زدن به امنیت و ثبات کشور دوست عراق بوده را به شدت محکوم می کنیم.
پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان که قرار است ماه مارس به عراق سفر کند، انفجار بغداد را محکوم کرد و این حملات را اقدامی وحشیانه و غیر قابل توجیه دانست.
چرایی انفجار
حادثه خونین صبح پنجشنبه در بغداد نشان داد چرخه خشونت و تروریسم بار دیگر در عراق از سر گرفته شده است. این در حالی است که عراق پس از شکست داعش در سال 2017 شاهد ثبات و امنیت نسبی در این کشور بوده و حملات داعش محدود به خارج از شهرها بوده و شهرهای بزرگ به ویژه بغداد از حملات آن ها در امان بوده است.
دلیل این موفقیت، فروپاشی خلافت داعش و نیز اشراف اطلاعاتی و امنیتی قابل توجه دستگاه های عراقی و به ویژه نقش برجسته حشدالشعبی بوده است که به بقایای داعش اجازه فعالیت مجدد نداده است.
اما انفجار اخیر نشان داد عناصری از داعش موفق شده اند از حلقه های امنیتی در بغداد عبور کرده و یا توسط عوامل خود در داخل پایتخت دست به حمله انتحاری بزنند.
در واقع چنین اقداماتی یعنی انفجار یک بمب دست ساز توسط یک یا دو انتحاری از نظر فنی کار چندان پیچیده و دشواری نیست، اما از یک طرف نشانگر ضعف دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی به ویژه در مراکز پرازدحام است. گویی آرامش نسبی چند ساله این دستگاه ها را دچار نوعی غفلت و خوش بینی کرده است، نکته ای که در پیام های برخی جریان های سیاسی و شخصیت های عراق هم به آن اشاره شده است.
به هر حال پس از این حادثه، دولت الکاظمی جدیت بیشتری به خرج داده و با برخی عزل و نصب ها تدابیر امنیتی خصوصا در بغداد تشدید خواهد شد.
دست پنهان آمریکا و عربستان
اما در باره علل و عوامل پشت پرده این انفجار، انگشت اتهام به سوی آمریکا و نیز حامیان منظقه ای داعش به ویژه عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی نشانه رفته است. برخی تحلیلگران انفجار اخیر بغداد را با روی کار آمدن جو بایدن در کاخ سفید مرتبط دانسته و گفته اند کمتر از 24 ساعت از مراسم تحلیف جو بایدن، رئیس جمهوری دموکرات امریکا گذشته بود که انفجاری مهیب در مرکز شهر بغداد، پایتخت عراق، روی داد. گویی آمدن دموکرات ها با بازگشت تروریسم همراه شده است.
این در حالی است که در طول دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ که جمهوریخواهان در راس امور در امریکا بودند ما شاهد حادثه تروریستی از این دست نبودیم اما قبل از آن، در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، نه تنها شاهد حوادث تروریستی از این جنس فراوان بودیم بلکه حتی داعش نیز در همین دوران شکل گرفت.
به هر حال حادثه روز پنج شنبه بغداد که به قربانی شدن دست کم 32 نفر و زخمی شدن حدود 110 نفر انجامید گویی می خواست یادآوری کند که آمدن دموکرات ها باعث قوت قلب تروریست ها شده است.
اگر حوادث تروریستی و انفجارات در عراق و سایر نقاط بحرانی منطقه ادامه یابد، قطعا می توان ارتباط معناداری میان روی کار امدن دموکرات ها در آمریکا با این گونه حوادث پیدا کرد.
هدف آمریکا احتمالا اعمال فشار بر عراق جهت کسب امتیازات سیاسی از یک سو و تمسک به دستاویز امنیتی جهت توقف یا کند کردن روند عقب نشینی نیروهای نظامی خود از این کشور می باشد.
نکته قابل توجه آن است که اخیرا گزارش هایی مبنی بر اقدام واشنگتن در انتقال تروریست ها از پایگاه التنف در سوریه به پایگاه عین الاسد آمریکا در استان الانبار در غرب عراق منتشر شده است.
سعودی ها نیز که در ایجاد فتنه انگیزی طائفه ای در عراق ید طولایی دارند بار دیگر دست به کار شده و قصد ایجاد آشوب و فتنه در این کشور را دارند. گزارش های اولیه حاکی از آن است که حداقل یکی از عوامل انتحاری سعودی بوده است. اگر این گزارش درست باشد معلوم می شود سعودی ها در عراق نفوذ داشته تا حدی که عوامل آن ها می توانند وارد این کشور شده و اقدام به عملیات تروریستی کنند.
از طرفی، برخی جریان های داخلی مانند گردان های حزب الله دولت الکاظمی را متهم به قصور کرده و به عزل و نصب های اخیر او در دستگاه امنیتی اعتراض کرده و گفته اند کسی که باید عزل شود الکاظمی است. چنین نگاهی امتداد نگاه بدبینانه برخی گروه های مقاومت نسبت به دولت و تنش هایی است که قبلا میان دو طرف ایجاد شده و احتمال دارد حادثه اخیر به این تنش ها دامن بزند.
در هر حال بازگشت ترور و انفجارات در شرایط فعلی، اوضاع عراق را بیش از گذشته آشفته کرده و به ویژه در شرایطی که دولت قصد برگزاری انتخابات زودهنگام در اکتبر 2021 را دارد، از اعتماد مردم نسبت به دولت کاسته خواهد شد، مگر آن که الکاظمی در پرونده امنیتی و مبارزه با بقایای داعش دستاورد تازه ای کسب کرده و با جلوگیری از تکرار چنین حوادثی، موفق به جلب اعتماد عمومی شود.
فالح الفیاض رئیس سازمان بسیج مردمی عراق با انتشار بیانیه‌ای انفجارهای تروریستی امروز را در بغداد محکوم و تاکید کرد اجازه نخواهیم داد این حملات ترویستی بار دیگر تکرار شود. 
