مذاکرات وین در حالی پس از وقفه پنچ ماهه شروع شده است که جمهوری اسلامی ایران با هدف رفع کامل تحریمهای یکجانبه و ظالمانه آمریکا حضور جدی دارد. علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه و مذاکراه کننده ارشد کشورمان در نشست کمیسیون مشترک برجام گفت: ضروری است مسئله رفع تحریمها در اولویت نخست گفتوگوها قرار گیرد. حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان تأکید کرده است که در پروسه احتمالی بازگشت آمریکا به برجام،کاخ سفید چارهای جز رفع تحریمها بهصورت کامل و عملیاتی ندارد.
در کنار رفع تحریمها،ارائه ضمانت زمانی و اجرایی در خصوص آینده برجام،راستی آزمایی پروسه بازگشت غرب به توافق هستهای و جبران مافات و خسارات ناشی از خروج آمریکا و بی تعهدی اتحادیه اروپا در قبال برجام از دیگر مؤلفهها و خطوط قرمز کشورمان محسوب میشود.
خروج آمریکا از برجام و عدم انجام تعهدات طرف های غربی در برجام باعث شده است که در این دور از مذاکرات اعتمادی برای غرب وجود نداشته باشد. گرچه زمانی امضای جان کری به نادرستی تضمین خوانده شد اما با تغییر تیم مذاکره کننده ایران، بنظر می رسد مذاکرات با رویکرد واقع بینانه نسبت طرف های غربی اتفاق خواهد افتاد. همچنین تأکید جمهوری اسلامی ایران بر خطوط قرمز خود در مذاکرات برجام، گارد بسته تیم مذاکرهکننده هستهای در برابر خواستههای نامعقول و غیرحقوقی واشنگتن و تروئیکای اروپایی ، واشنگتن و تروئیکای اروپایی را در موضع ضعف قرار داده است.
نکته مهم دیگر این است که آمریکا و اروپا در ابعاد حقوقی، فنی و کارشناسی، کمترین حرفی در برابر کشورمان ندارند. بنابراین با یک پیوست رسانه ای قوی نباید اجازه داد شود شانتاژ سیاسی و تبلیغاتی غرب بر مذاکرات وین تاثیرگذار باشد.
از دست رفتن کارگرد تحریم بعنوان تنها ابزار غرب علیه جمهوری اسلامی ایران، نکته ای دیگر است که نشان می دهد آمریکا در مذاکرات جدید چاره ای جز برداشتن تحریم و تن نهادن به اعتماد سنجی از طرف ایران ندارد. اینکه که گفته می شود تحریم کارایی خود را ندارد به این معنی است که در اقتصاد ایران، بار روانی و تاثیرگذاری کاذب تحریم تخلیه شده است و دیگر تحریم از لحاظ روانی (که مهمترین عامل در تاثیر گذاری تحریم شناخته می شود) هیچ گونه اثری ندارد.
نکته سوم «عبدالباری عطوان» تحلیلگر شناختهشده جهان عرب و سردبیر روزنامه رأی الیوم در مقاله جدید خود به مسئله مذاکرات «وین» پرداخته نوشت: " مذاکرات هستهای ایران و آمریکا درحالی آغاز شده است که رژیم صهیونیستی بهشدت نگران است. واقعیت آن است که این مذاکرات ـ چه به نتیجه برسد و ـ چه نرسد، اسرائیل بزرگترین بازنده خواهد بود". " واقعیت این است که جمهوری اسلامی ایران امروز در موضع یک قدرت نظامی و سیاسی قرار دارد و توانسته است تأثیرات تحریمها را خنثی کند و بهزودی در سطح اقتصادی تبدیل به یک قدرت خواهد شد." در واقع ناتوانی آمریکا در کسب موفقیت در برابر ایران، باعث شده است که ایالات متحده به دنبال کسب اعتبار از دریچه مذاکرات باشد. گارد بسته دولت سیزدهم نیز باعث شده است که در این مذاکرات امتیاز به طرف غربی داده نشود. خطکشی حقوقی میدان مذاکرات سبب شده است تا آمریکا و اروپا ، هرروز از هدف گذاری اولیه خود در پروسه احیای برجام دورتر شوند. آنها از توافق هستهای بهمثابه یک «ابزار» و نه یک سند حقوقی یاد میکنند.
واشنگتن و شرکای آن طی ماههای اخیر تلاش کردهاند از مذاکرات موسوم به احیای برجام جهت ورود به مذاکرات غیرهستهای ( که از آن تحت عنوان توافق جامع نام میبرند )، استفاده کنند. تأکید بر خطوط قرمز ایران در پروسه احیای برجام از سوی تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان، پاشنه آشیل نگاه ماهوی ،حقوقی ، استراتژیک و تاکتیکی آمریکا نسبت به برجام محسوب میشود.
نکته مهمتر آنکه جمهوری اسلامی در این پروسه مقهور صحنهسازی غیرحقوقی غرب نشده است. پرواضح است که تدوین برجام و خروج آمریکا از آن با هدف تهی سازی قدرت ایران اتفاق افتاد. ناتوانی آمریکا در مهار ایران و قدرت روز افزون جمهوری اسلامی در منطقه و افول موریانه ای آمریکا که از خاورمیانه شروع شده است، کار را برای آمریکا سخت کرد است. این کشور باید دستبه یک تغییر اساسی بزند و آن این که جمهوری اسلامی ایران را بعنوان یک کشور دارای فناوری صلح آمیز هسته ای بپذیرد و دست تحریم بردارد. از طرف دیگر رویه دولت سیزدهم در جداسازی اقتصاد- معیشت از مذاکره که نمود آن در بودجه سال آینده دیده می شود، می تواند برای همیشه ابزار آمریکا علیه ایران را خنثی بکند.