کیهان**
«سلام فرمانده» تا مغز استخوان ضد انقلاب را سوزاند
عصبانیت ضد انقلاب و منافقین از رویشهای جمهوری اسلامی در دهه پنجم آن است و نه آن گونه که تظاهر میکنند، جشن و...
روزنامه همشهری در یادداشتی با اشاره به اجتماع صد هزار نفری ورزشگاه آزادی و همخوانی سرود حماسی «سلام فرمانده» توسط خانوادهها و کودکان نوشت: آنچه در پنجم خرداد 1401 در ورزشگاه آزادی رقم خورد، تصویری از جامعهپردازی و تمدنسازی جمهوری اسلامی است. نشان داد که نسلهای جدید این کشور، وارد فرآیند بزرگ جهانیسازی انقلاب اسلامی ایران شدهاند. مثل روز روشن کرد که انقلاب اسلامی ما با حفظ و پایبندی به شعارهای آرمانی خود همچنان به پیش میرود و حالا نسلهای جدید، پرچمدار این نهضت شدهاند.
آنچه در ورزشگاه آزادی رقم خورد، برگی تازه از برکات بزرگ انقلاب اسلامی پیش چشمان همه دنیا قرار داد. اجتماع بینظیر برای استغاثه به امام زمان(عج) و سرود خواندن برای آن امام غایب در ورزشگاه آزادی را بگذارید در کنار رونقگرفتن مساجد و فضاهای دینی، صفبستن جوانان برای مراسم اعتکاف، تشکیل صدها گروه داوطلب جهادی در نقاط مختلف کشور و.... آن وقت پازلی را میبینید از معجزه انقلاب اسلامی در بالابردن عیار معنویت در جامعه. حماسه ورزشگاه آزادی به وضوح نمایان کرد که ایمان مردم این سرزمین بسی ریشهدار و عمیق است.
عصبانیت ضدانقلاب داخلی و خارجی هم طبیعی است.
خب میلیونها دلار خرجکردن، دهها رسانه معاند ایجادکردن، سالها علیه جمهوری اسلامی تبلیغکردن، نباید نتیجهاش حماسهای میشد که در ورزشگاه آزادی رقم خورد. تنشان لرزیده وقتی حالا با نسلی مواجه شدهاند که نهتنها به آرمانها و اعتقادات این نظام پایبند است، بلکه برای ساختن ایران اسلامی بزرگ مصممتر از گذشتگان بهنظر میرسد. اصلا همین عصبانیشدن و بهانهآوردن و لاطائلات گفتن را میتوان به پای موفقیت اجتماع بزرگ سلام فرمانده در ورزشگاه آزادی نوشت.
اراذل سیاسی که سابقه سوت و کفکشیدن در روز عاشورای حسینی را در کارنامه دارند، حالا پرچمدار عزای امامصادق(ع)، آن هم قبل از اذان مغرب و قبل از شروع شب شهادت شدهاند. خبر هم ندارند که در همین اجتماع ورزشگاه آزادی، روضه حضرت صادق(ع) در آستانه غروب آفتاب خوانده شد و مردم عزاداری کردند.
اوباش سیاسی که سابقه تلاش برای تحریم ملت ایران و مدفونکردن مردم زیر آوار اقتصادی را دارند، حالا با کلیدواژه «جشن» بهدنبال قراردادن این اجتماع مهدوی مقابل غم مردم آبادان هستند. خبر هم ندارند که اساسا از جشن و سرور خبری نبود و ملت با چشمانی بارانی در این مراسم استغاثه به امام زمان (عج)، چندینبار با مردم آبادان ابراز همدردی و برای درگذشتگان این واقعه دردناک طلب آمرزش کردند.
خلاصه اینکه یک سرود ساده دههنودیها، حالا همه بافتههای مخالفان جمهوری اسلامی را پنبه کرده و همین هم تا مغز استخوان آنها را سوزانده است.
دبه پشت دبه ماله پشت ماله!
همکار مرکز مطالعات استراتژیک ریاست جمهوری در دولت سابق گفت نه قطر و عمان و نه حتی چین و روسیه، در تراز میانجی مذاکره و توافق ایران با آمریکا نیست.
آفتاب یزد از قول دیاکو حسینی، نوشت: «بعد گذشت چهار دهه از قطع روابط تهران- واشنگتن، این دو کشور حتی اگر به زبان مشترکی در مباحث فیمابین نیز نرسیده باشند قطعاً به درک و فهم مشترکی رسیدهاند که بتوانند روی آن دسته از اختلافات تمرکز کنند که قابل حل و رفع ابهامهای موجود است.»
دیاکو حسینی در مواجهه با این پرسش که؛ تا چه اندازه به «حل اختلافات ایران و آمریکا بدون میانجی» اعتقاد دارد و نیز این که اساسا حل اختلافات نیاز بـه میانجی دارد یا خیـر؟ میگوید: فکر میکنم طرفین، دیدگاههای یکدیگر را به خوبی میفهمند مشکلات را به خوبی شناخته و بدان آگاهی دارند و نسبت به خطوط قرمز و حساسیتهای متقابل هم مطلع هستند.
بنابراین در چنین فضایی نیازی به میانجی وجود ندارد. علت اینکه در این شرایط قرار گرفتیم این است که چون آمریکا هنوز عضو برجام نیست و بر مبنای خطوط قرمزی که نظام ترسیم کرده امکان مذاکره ایران و آمریکا خارج از برجـام وجود نـدارد بنابراین به طور طبیعی و منطقی امکان مذاکره مستقیم ایران و آمریکا در خارج از برجام نیست. لذا در این بستر میانجیها ناخودآگاه به میان میآیند همان طور که اتحادیه اروپـا و مسـئول آن آقای انریکه مورا کسی بود که در نقش میانجی و واسطه در انتقال اطلاعات وارد عمل شـد.
همین طور روسیه در مقطعی فعالانه چنین نقش میانجیگرایانهای را بازی میکرد و این اجتنابناپذیر بـود. در حـوزه فراتـر از اعضای برجام میانجیگری در جهاتی میتواند مفید باشد بهخصوص زمانی که پای کشورهای منطقهای به میان میآیـد آنها هم به طور سنتی میتوانند در نزدیک شدن دیدگاهها موثر باشـند به این دلیل که در نهایت حتی مسئله هستهای ایـــران و اختلافات دیگر ایران و آمریکا تـا اندازهای بعد منطقهای پیدا میکند و در کشورهایی که رابطه دوستانه با ایران و آمریکا دارند در این بعد منطقهای میتوانند تسهیلگر باشند و برای مصالحه مشوق باشند. از این بعد است که میبینیم قطر و عمان که این پتانسیل را دارند میتوانند نقش بازی کننـد و تا امروز هم به نظر میرسد نقش مثبتی را ایفا کردند.
لذا در این چارچوب مشخص میتوانیم از بحث میانجیگری هـم در درون برجـام هم بیـرون برجام استفاده کنیم.
حسینی در ادامه گفت: «هیچ کشوری در جهان وجود ندارد که در اندازه اختلافات ایران و آمریکا بتواند تسهیل کننده و میانجی باشد. زمانی وجود داشت که ایران و آمریکا هیچ نوع ارتباط رسمی با هم نداشتند و هر نوع ارتباطی تابو بود. بعد از برجام این تابو شکست و وزرای خارجه ایران و آمریکا رو در روی هم نشستند و باهم صحبت کردند و دست دادند و قـدم زدند بنابراین فکـر میکنم میانجیها در شـرایط بسـیـار خاصی میتوانند تسهیل کننده شـروع گفتگوها باشـند ولی در رابطه با موضوع ایران و آمریکا فکر می کنم طرفین شناخت نسبتا خوبی درباره دیدگاههای هم و مشکلات متقابل دارند لـذا به میانجی نیازی ندارنـد و آن تابویی هم که پیش از این بود نیسـت و مانع مهمی از پیش ما برداشته شده است بنابراین بدون میانجی میتوانیم این کار را انجام دهیم.
کشورهایی مانند عمان و قطر هم وزن ژئوپلتیکی زیادی ندارند که بتوانند خودشان را در تمامی حیطههای اختلافات ایران و آمریکا قرار دهنـد بنابراین معتقدم اگر فراتر از برجــــام بخواهد بین ایران و آمریکا مذاکره صورت گیرد بهتر است که دو جانبه و بدون میانجی اتفاق افتد و تجربه هم نشان میدهد در این شرایط رسیدن به نتیجه بسیار مطلوبتر و ممکنتر است و پیچیدگی کمتری پیدا خواهد کرد تا درگیر شدن میانجیهای مختلف».
آنچه در گفتوگوی روزنامه آفتاب یزد، در حاشیه مانده و پرداخته نشده، هدف از مذاکره و عبرتهای گذشته است. مذاکره صرفاً برای مذاکره انجام نمیشود و به خودی خود هیچ ارزشی ندارد که مستقیم یا با واسطه بودن آن محل بحث باشد.
هر مذاکرهای قرار است سرانجام به توافق منتهی شود و طرفین آن را به اجرا بگذارند. بنابراین اگر یک طرف مذاکره نه یک بار، بلکه چند بار- بلکه در هر نوبت مذاکره توافق- تعهداتش را مثل آب خوردن، زیر پا بگذارد و کمترین احساس شرمندگی هم نداشته باشد، اصل احترام متقابل در مذاکره را به مسخره گرفته و دیگر قابل اعتنا و اعتماد نیست.
آمریکا چه در قرارداد الجزایر، چه در چند نوبت مذاکره موردی در دولتهای هاشمی و خاتمی، چه درباره توافق در دولت اوباما (به میانجیگری ترکیه و برزیل)، و چه در موضوع برجام، چیزی به عنوان تعهد و وفای به عهده سرش نمیشود و فقط دبه کردن را بلد است.
بنابراین موضوع کنونی، این نیست که یکشبه کارشناس از ضرورت مذاکره مستقیم به جای مذاکره با واسطه حرف بزند. این اتفاق (مذاکره مستقیم) هم در حد پیادهروی، در مذاکرات قبل از برجام اتفاق افتاد و تمام این تجارب نشان میدهد چیزی به نام مذاکره و توافق با آمریکا، سالبه به انتفای موضوع است.
آمریکا تودهنی خورد شرق، جور VOA را کشید!
روزنامه زنجیرهای شرق به جای VOA، علناً سنگ آمریکا را به سینه میزند.
این روزنامه در تحلیلی که باید از سوی رسانههای آمریکایی و به عنوان عملیات روانی علیه ایران منتشر میشد، نوشته است: «عافیتهای تحریمی نفتی دولت بایدن بهعنوان گامی اعتمادساز گویا بهجای ایجاد فضای تسهیلکننده برای مذاکرات و حصول هرچه زودتر توافق، برعکس عمل کرده و عملاً تهران را دچار سوءمحاسبه کرد.
ایجاد فضای نسبی بازتر برای تهران در راستای فروش آزادانهتر نفت از سوی دولت بایدن و چراغ سبز واشنگتن به پکن، دهلی نو و ... برای خرید نفت از ایران در کنار تاثیرات جنگ اوکراین بر سیر صعودی بهای انرژی در جهان و مهمتر از آن نیاز اروپا و آمریکا به کشورهای تولید کننده نفتی برای پر کردن خلأ انرژی روسیه، جمهوری اسلامی را به این باور رساند که نیازی به احیای برجام و لغو تحریم ها نیست.
زیرا در شرایط کنونی با افزایش کمی میزان فروش نفت با قیمتهایی بالاتر از 105 دلار که میتواند کسری یکمیلیون بشکه فروش روزانه را پوشش دهد دیگر نباید به سمت حصول توافق در وین رفت؛ نگاهی که از سوی طیف رادیکال ضدبرجامی و رسانههای متبوع به صراحت مطرح شد.
در عین حال سناریوی دیگری که آن روی سوءمحاسبه ایران را نشان میدهد امتیازگیری حداکثری از فضای بعد از جنگ اوکراین بود.
تهران این تصور را داشته و دارد که در وضعیت فعلی که تقابل آمریکا و اروپا با روسیه در جنگ اوکراین به اوج رسیده است، غرب به توافق هستهای با ایران برای بلااثر کردن اهرم فشار کرملین در مذاکرات وین نیاز بیشتری دارد، پس میتوان به سمت امتیاز حداکثری با محوریت خروج سپاه از لیست گروههای تروریستی رفت؛ موضعی که درست بعد از جنگ اوکراین از سوی تهران مطرح شد، غافل از اینکه با وجود اهمیت پایان دادن به نگرانیها در خصوص پرونده فعالیتهای هستهای ایران ذیل حصول توافق، اما واشنگتن به هر قیمتی حاضر به احیای برجام نیست.
در این بین سه اتفاق و اقدام واشنگتن گویای آن است که دولت بایدن به دلایل متعدد به خصوص تداوم سوءمحاسبههای تهران خواهان بستن فضای باز اعتمادسازی با طرف ایرانی است.
از تصمیم قاطع برای ماندن سپاه در لیست گروههای تروریستی تا توقیف و مصادره محموله نفتی ایران با فشار به آتن و مهمتر از همه اعمال تحریمهای جدید علیه 20 فرد و شرکت با تابعیت کشورهای مختلف بهواسطه همکاری با سپاه و فروش نفت جمهوری اسلامی نشان میدهد که بایدن حتی جدیتر از ترامپ پیچ شیر تحریمها را سفتتر کرده است.
رجعت بایدن به سیاست توقیف محمولههای نفتی و نیز به صفر رساندن فروش نفت ایران گواه آن است که ایران دیگر دست بازی برای فروش نفت ندارد. حال باید دید با تغییر فضای کنونی سوءمحاسبههای تهران هم پایان خواهد یافت یا خیر؟»
این تحلیل نیابتی در حالی در روزنامه شرق منتشر شد که اولاً برخی اعضای این روزنامه در طول سالهای اخیر از کشور گریخته و رسماً در خدمت رسانههای ضد ایرانی درآمده و یا با گروهکهای برانداز مقیم خارج کشور همکاری میکنند. ثانیاً روزنامه شرق در موضع بزککردن آمریکا و قابل اعتماد بودن شیطان بزرگ، از متهمان اصلی این خیانت است و تیتر معروف آن (امضای کری تضمین است) به تنهایی برای بازخواست مدیریت آن کفایت میکند. ضمن اینکه مدیر این روزنامه به اغراق و دروغ برای جاانداختن برجام در سال 94 اعتراف کرده است.
اما درباره تحلیل منتشره گفتنی است: اولاً برخلاف ادعای این روزنامه آمریکا هرگز در دولت بایدن، تحریمهای نفتی ایران را سبک نکرد، بلکه آمریکا در یک سال اخیر، تحریمهای نفتی ایران را دوبار تمدید کرده و حال آن که این تحریمها با اصل برجام مغایر بوده است. در واقع با کنار رفتن دولت غربگرا و روی کارآمدن دولت انقلابی، اهتمام مضاعفی برای افزایش فروش نفت ایران پای کارآمد و توانست فروش نفت را از 500 هزار بشکه به 1/5 میلیون بشکه برساند. نکته جالب این که اگر برجام در پایین آمدن قیمت نفت تأثیر بهسزایی داشت، قیمت بدون برجام افزایش چشمگیری پیدا کرده و آمریکا در اثر بحران اوکراین و انفجار مجدد قیمت، ناتوان از تشدید تحریمها بوده است.
ثانیاً موضوع حذف سپاه از فهرست گروههای تروریستی با وجود اهمیت آن، فرع بر مطالبه اصلی ایران است و آمریکا برای کتمان گردنکشی خود القا میکند که گیر مذاکرات، تحریم سپاه است. و حال آن که آمریکا برای تأمین اعتماد از دست رفته ایران در برجام، باید تحریمهای اصلی را که مانع انتفاع ایران از برجام بوده، لغو کند و ضمناً تضمین معتبر ارائه دهد که عهدشکنی قبلی تکرار نمیشود.
ثالثاً تحریم اتباع و نهادهای ایرانی مختص یکی دو هفته اخیر نیست و در تمام دوره یک ساله دولت بایدن ادامه داشته، همچنان که به شکلی دیگر در دولت اوباما (پس از برجام) در قالب تحریمهای ویزا و سیسادا و آیسا تکرار شد.
رابعاً خبط آمریکا در واداشتن یونان به توقیف نفتکش ایران، با تودهنی بیسابقه ایران در توقیف دو نفتکش که محموله یکی از آنها متعلق به آمریکاست، تودهنی تحقیرآمیزی را متوجه آمریکا کرد و این ضربه چنان دردناک و تحقیرآمیز بود که دولتمردان همیشه هوچی آمریکایی ترجیح دادند به روی خود نیاورند که ایران در ازای توقیف یک نفتکش، دو نفتکش را توقیف کرده است.
******************
خراسان**
اژه ای: اصلاح قانون مطبوعات ضروری است
حجتالاسلام والمسلمین محسنی اژهای، در نشست با اعضای هیئت منصفه سیاسی و مطبوعاتی اظهار کرد: امروز تأثیرگذاری رسانهها در شئون مختلف زندگی و مسائل حکمرانی، برجسته است؛ از سوی دیگر، پیوسته شاهد تحول در حوزه رسانه و ابزارهای مرتبط با آن هستیم، لذا ما نیز نیازمند تحول در این مقوله هستیم.
به گزارش میزان، رئیس دستگاه قضا در ادامه با اشاره به اصل ۲۴ قانون اساسی، ناظر بر آزادی بیان نشریات و مطبوعات مگر آن که مخل مبانی اسلام یا حقوق عمومی باشد و همچنین اصل ۱۶۸ قانون مزبور، ناظر بر رسیدگی به جرایم سیاسی و مطبوعاتی به صورت علنی و با حضور هیئت منصفه، گفت: از اول انقلاب در قانون مطبوعات، اصلاحات و تغییراتی لحاظ شده است و انجام این اصلاحات در زمان حاضر نیز مبتنی بر شرایط و مقتضیات زمان، ضروری به نظر میرسد.
******************
جوان**
******************
آرمان ملی**
ابلاغ پيام رهبر معظم انقلاب به پاپ فرانسيس
حجت الاسلام اعرافي مدير حوزههاي علميه کشور در ديدار با رهبر مسيحيان کاتوليک در واتيکان، پيام شفاهي رهبر معظم انقلاب را به پاپ منتقل کرد.
اعرافي در ديدار با پاپ فرانسيس گفت: پس از اينکه رهبر معظم انقلاب اسلامي از سفر بنده مطلع شدند به شما سلام رساندند و پيشينه شما و ارتباطتان با آمريکاي لاتين را ستوده و برخي از مواضعي که در تلطيف روابط بين اسلام و مسيحيت و دفاع از مظلومان اتخاذ نمودهايد را تحسين و تأکيد نمودند ما انتظار داريم که شما همچنان در دفاع از مظلومان عالم و بهويژه فلسطين و يمن تلاش کنيد و مواضع روشن و شفافي داشته باشيد. وي افزود: رهبر معظم انقلاب انتظار دارند که در دفاع از مردم فلسطين اقدام شود و حل آن بر اساس آراي مردم و انتخابات ميان همه مردم اصيل و فلسطينيان اعم از پيروان همه اديان نظام حاکم بر فلسطين شکل بگيرد.
پاپ نيز اظهار داشت: سلام مرا به رهبر انقلاب اسلامي ايران و مراجع و بزرگان ديني ايران برسانيد؛ ما هم مطالبي را که رهبر انقلاب اسلامي ميگويند قبول داريم. لازم به ذکر است پاپ فرانسيس متولد آرژانتين است و مدتي سراسقف شهر بوينس آيرس (پايتخت آرژانتين) بوده است.
رئيسجمهور روز ملي کرواسي را تبريک گفت
آيتا... رئيسي در پيامي به رئيسجمهور کرواسي فرا رسيدن روز ملي اين کشور را تبريک گفت. آيتا... سيد ابراهيم رئيسي در پيامي به «زوران ميلانوويچ» رئيسجمهور کرواسي، با تبريک فرا رسيدن روز ملي اين کشور تصريح کرد: سيامين سال تأسيس روابط ديپلماتيک دو کشور را در حالي جشن ميگيريم که بهرغم شرايط سخت ناشي از تحريمهاي ظالمانه عليه ملت ايران و نيز محدوديتهايي ناشي از دو سال بيماري همهگير کرونا، اين روابط دوستانه همچنان مسير توسعه و پيشرفت را ادامه داده است.
رئيسجمهور تاکيد کرد: اميدوارم با تلاش مسئولان دو کشور، مسير توسعه و تعميق هر چه بيشتر روابط و همکاريها به نفع دو ملت و در تمامي زمينههاي سياسي، اقتصادي و فرهنگي ادامه يابد.
لاوروف: مواضع آمريکا مانع احياي برجام است
وزير امورخارجه روسيه سياستهاي آمريکا را مانع به نتيجه رسيدن مذاکرات وين توصيف کرد. سرگئي لاوروف وزير امورخارجه روسيه که به بحرين سفر کرده است، ديروز (سهشنبه) در يک کنفرانس خبري درباره وقفه ايجاد شده در مذاکرات رفع تحريمهاي ايران و بازگشت آمريکا به برجام که در وين جريان داشت خاطر نشان کرد: موضع آمريکا باعث ناکام ماندن يک راهکار کامل با مشارکت همه طرفها درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شده است. وي در ادامه تاکيد کرد که مسکو همچنان در تلاشها براي حلوفصل موضوع هستهاي ايران مشارکت ميکند.
آلمان خواستار آزادي دو نفتکش توقيف شده يوناني شد
وزارت امور خارجه آلمان در بيانيهاي با محکوم کردن توقيف دو نفتکش يوناني توسط ايران، خواستار آزادي فوري آنها شد. وزارت امور خارجه آلمان در بيانيهاي درباره توقيف دو نفتکش يوناني توسط ايران در آبهاي خليج فارس نوشت: دولت آلمان توقيف دو نفتکش با پرچم يونان را در خليج فارس محکوم ميکند.
اقدامات ايران مداخله بدونه توجيه در کشتيراني تجاري بوده و بنابراين آشکارا ناقض مقررات بينالمللي است. در اين بيانيه آمده است: ما از ايران ميخواهيم اين کشتيها و گروه کارکنان آن را فورا آزاد کند و حق آنها در امنيت دريانوردي را محترم شمارد. واکنش وزارت امور خارجه آلمان در پي اين مطرح ميشود که روابط عمومي کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي روز جمعه گذشته در اطلاعيهاي اعلام کرد، 2 فروند نفتکش يوناني را به دليل تخلفات انجام گرفته در آبهاي نيلگون خليج هميشه فارس توقيف کرده است.
فرانسه: ايران به سوالات آژانس پاسخ دهد
در حالي که مقامات ايران تاکيد دارند گزارش اخير آژانس در مورد فعاليتهاي ايران منصفانه و متوازن نيست، وزارت خارجه فرانسه خواستار پاسخگويي ايران درخصوص فعاليتهاي هستهاي پيشينش شد. وزارت خارجه فرانسه روز سهشنبه از ايران خواست تا فورا به سوالهاي آژانس بينالمللي انرژي اتمي درخصوص فعاليتهاي هستهاي پيشينش پاسخ دهد.
در گزارش فصلي آژانس بينالمللي انرژي اتمي که روز دوشنبه (9خرداد) به رصد رويترز رسيده است، آمده بود که ايران همچنان نتوانسته که توضيحاتي که اعتبار فني داشته باشند در خصوص يافتهها در اين سايتهاي هستهاي ارائه دهد. در اين گزارش آمده است: مشکلات پادماني درخصوص اين سه مکان همچنان برجسته است.
**************
شرق**
سرانجام با گذشت بیش از سه ماه از حمله روسیه به اوکراین، سران اتحادیه اروپا پس از بحثهای چندهفتهای با مستثنیکردن مجارستان، بر سر بسته جدید تحریمها علیه روسیه که کاهش ۹۰درصدی واردات نفت از این کشور تا پایان سال 2022را نیز شامل میشود، به توافق دست یافتند. سران 27 کشور عضو اتحادیه باوجود بدگمانیهایی که پیشتر نسبت به احتمال شکاف در میان اعضا بر سر این توافق وجود داشت، سرانجام به اجماع رسیدند و ضمن اعطای معافیت به مجارستان بیش از دوسوم واردات نفت از روسیه را برای اعضای این اتحادیه ممنوع کردند.
«شارل میشل» رئیس شورای اروپا با انتشار توییتی ضمن اعلام توافق سران اتحادیه برای ممنوعیت واردات حداکثری نفت از روسیه تا پایان سال 2022 تأکید کرد که این ممنوعیت بیش از دوسوم واردات نفتی از روسیه را در بر میگیرد و سبب خواهد شد تا بخش بزرگی از منبع تأمین مالی ماشین جنگی مسکو قطع شود. رئیس شورای اروپا یادآور شد که تصمیم سران کشورهای عضو با هدف اعمال فشار حداکثری به روسیه و ترغیب این کشور به توقف تهاجم نظامی به اوکراین اتخاذ شده است.
«اورزولا فن در لاین» رئیس کمیسیون اروپا هم در پایان نشست رهبران اتحادیه با انتشار توییتی تصریح کرد: «بهواسطه تعهد داوطلبانه برلین و ورشو برای توقف واردات نفت از طریق خط لوله دروژبا، تحریم تازه روسیه زمینه کاهش ۹۰درصدی واردات نفت اروپا از این کشور را تا پایان سال جاری فراهم میکند». به گزارش خبرگزاری فرانسه، با وجود اعمال ممنوعیت تازه برای واردات نفت روسیه، این ممنوعیت در مرحله اول واردات از طریق خط لوله دروژبا را که محل اصلی تأمین نفت برای مجارستان به شمار میرود، شامل نخواهد شد.
این راهکار سبب شده است تا مجارستان از تصمیم برای وتوی بسته ششم تحریمهای اتحادیه اروپا علیه روسیه که از هفتههای گذشته به دلیل برخی مخالفتها با موانعی روبهرو شده بود، خودداری کند. مجارستان، کشوری محصور در خشکی و بدون دسترسی به دریا حدود ۶۵ درصد از نفت مصرفی خود را از طریق خط لوله دروژبا دریافت میکند. از سوی دیگر، بنا به اعلام دفتر ریاستجمهوری فرانسه، تحریم تدریجی اتحادیه اروپا ابتدا محدود به نفت حملشده با قایق خواهد بود که حدود دوسوم خریدهای نفتی اتحادیه اروپا از روسیه را دربر میگیرد. پالایشگاهها در شرق آلمان، لهستان، اسلواکی و جمهوری چک نیز به خط لوله دروژبا متصل هستند.
بااینحال، آلمان و لهستان قبلا بهصراحت اعلام کردهاند که قصد ندارند از معافیت نفتی خط لوله بهرهمند شوند و درنتیجه روسیه فقط میتواند به مقدار یکدهم حجم نفت قبلی خود را در سال آینده به اتحادیه اروپا بفروشد. بر اساس برآوردهای اندیشکده اقتصادی «بروگل» مستقر در بروکسل، کشورهای اتحادیه اروپا پیش از این روزانه حدود ۴۵۰ میلیون یورو برای نفت روسیه میپرداختند. روسیه حساب کرده بود که امسال درآمدی اضافی به ارزش ۷/ ۱۳ میلیارد یورو از محل سوختهای فسیلی نصیبش خواهد شد.
آنتون سیلوانوف، وزیر دارایی روسیه در تلویزیون دولتی این کشور با اشاره به پیشبینی اخیر وزارت توسعه اقتصادی گفت این مبلغ از محل درآمدهای نفتی و گازی میتواند بالغ بر «بیش از یکبیلیون روبل» باشد. بخشی از این درآمد اضافی صرف ادامه حملات روسیه در اوکراین خواهد شد. سیلوانوف تصریح کرد، دولت تمایل دارد امسال این درآمد اضافی را بهجای آنکه کنار بگذارد، خرج کند.
این پول به گفته او صرف «پرداختهای اضافی» برای بازنشستگان و خانوادههای صاحب فرزند و همچنین «عملیات ویژه» در اوکراین خواهد شد. مقامات روسیه تجاوز به خاک اوکراین را «عملیات ویژه» مینامند.
تحریم بزرگترین بانک روسیه
کاخ الیزه در بیانیهای که به مناسبت بسته جدید تحریمی بروکسل علیه مسکو منتشر شده تأکید کرده است که مذاکرات باید در اسرع وقت برای متوقفکردن مابقی واردات نفت روسیه از سوی اتحادیه اروپا از سر گرفته شود.
به نوشته یورونیوز، بسته تحریمهای جدید که کشورهای عضو اتحادیه اروپا از یک ماه پیش رایزنی و مذاکره برای تصویب آن را آغاز کرده بودند؛ همچنین فهرست تحریم اشخاص و نهادهای نزدیک و وابسته به مسکو را گستردهتر کرده است.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، پیش از تصویب بسته تحریمی جدید در یک کنفرانس ویدئویی خطاب به رهبران اروپایی خواستار یکپارچهشدن کشورهای عضو اتحادیه و اتخاذ موضعی قاطعانه برای اعمال فشار به روسیه شده بود.
همزمان با اعلام کلیات طرح کمیسیون اروپا برای بهصفررساندن وابستگی اعضای اتحادیه اروپا به نفت روسیه، قیمت جهانی نفت از مرز ۱۰۹ دلار فراتر رفت. کمیسیون اروپا اعلام کرد در تلاش است تا طرح توقف واردات نفت خام روسیه در شش ماه آینده و قطع ورود محصولات نفتی فرآوریشده روسیه به اتحادیه اروپا را تا پایان سال ۲۰۲۲ پس از حصول اجماع در میان ۲۷ کشور عضو این اتحادیه به اجرا بگذارد. بدینترتیب، با لحاظ تخفیفهایی در مورد مجارستان و اسلواکی، وابستگی سایر اعضای اتحادیه اروپا به نفت روسیه تا پایان سال جاری میلادی 90درصد کاهش مییابد.
در پی اعلام این خبر، بهای هر بشکه نفت پایه برنت در جریان دادوستدها از ۱۰۵ دلار تا ۱۰۹ دلار و ۶۵ سنت صعود کرد ولی سپس تا ۱۰۸ دلار و ۵۶ سنت عقبنشینی کرد. بااینحال، قیمت جهانی نفت ۳.۳ درصد افزایش یافت و به بالاترین سطح در شش روز گذشته رسید.
سهم روسیه از نفت مورد نیاز اروپا
براساس دادههای اداره آمار کمیسیون اروپا (یورواستات) روسیه بهعنوان بزرگترین منبع نفت خام اتحادیه اروپا، تأمینکننده حدود یکچهارم مجموع واردات ۲۷ کشور عضو این اتحادیه است. آژانس بینالمللی انرژی نیز گزارش داده که در میان اعضای اتحادیه اروپا، هلند، آلمان و لهستان بزرگترین واردکنندگان نفت خام روسیه هستند.
چنان که هلند در نوامبر 2021 روزانه ۷۴۸ هزار بشکه نفت از روسیه خریداری کرده است. این میزان واردات نفت خام روسیه برای آلمان ۵۵۵ هزار بشکه در روز و برای لهستان نزدیک به ۳۰۰ هزار بشکه در روز بوده است. اما در ۱۲ماهه سال ۲۰۲۱، آلمان با واردات ۳۴ درصد از نفت مورد نیاز خود از روسیه، بزرگترین واردکننده اروپایی نفت خام از روسیه بوده و در مجموع ۲۳.۶ میلیارد دلار به این کشور پرداخته است. لهستان و هلند نیز در رتبههای بعدی قرار گرفته و بهترتیب ۱۴.۷ و ۱۱.۴ میلیارد دلار صرف واردات نفت خام روسیه کردهاند.
مطابق اعلام بانک مرکزی روسیه، این کشور در سال ۲۰۲۱ درمجموع ۱۱۰.۲ میلیارد دلار از محل صادرات نفت خام درآمد داشته است. این در شرایطی است که مقصد نزدیک به ۵۲ درصد نفت خام صادراتی روسیه، کشورهای عضو اتحادیه اروپا بودهاند. همچنین مقصد اصلی حدود ۵۱ درصد از صادرات ۶۸.۷ میلیارد دلاری فرآوردههای نفتی روسیه در سال ۲۰۲۱ نیز کشورهای عضو اتحادیه اروپا بودهاند که هلند، فرانسه و آلمان در صدر قرار داشتهاند.
بهاینترتیب، اگر طرح کمیسیون اروپا برای بهصفررساندن وابستگی کشورهای عضو اتحادیه به نفت و فرآوردههای نفتی روسیه اجرا شود، بر پایه درآمد ارزی روسیه در سال ۲۰۲۱، حدود ۹۲.۳ میلیارد دلار از آن خواهد کاست.
این رقم معادل ۱۹ درصد مجموع صادرات نفتی و غیرنفتی روسیه در سال ۲۰۲۱ است. این رقمی است که اتحادیه اروپا برای هزینهکرد آن و تأمین نفت و فرآوردههای موردنیاز خود به سراغ سایر تأمینکنندگان اصلی نفت این اتحادیه یعنی نروژ، عراق، نیجریه، عربستان سعودی، قزاقستان، لیبی، ایالات متحده، بریتانیا، آذربایجان و الجزایر خواهد رفت.
***********************************************************