کیهان**
جواد صالحی اصفهانی اقتصاددان در یادداشتی به این سوال اساسی میپردازد که سطح رفاه اقشار مختلف جامعه با تبديـل یارانههـای ارزی به یارانههـای نقدی چه تغییری خواهد کرد. او با محاسبهای تقریبی نشان داده اجرای این برنامه نابرابـری را کاهش میدهد و وضعیت پنج دهک پایینی را بهبود میبخشد.
استاد ایرانی دانشگاه ویرجینیاتک چند فرض را در محاسبه خود در نظر گرفته است؛ اول این که یارانه واریزی این دوماه -یعنی یارانه چهارصدهزار تومانی برای چهار دهک اول و سیصدهزار تومانی برای پنج دهک بعدی- تا پایان سال ادامه مییابد؛ دوم این که توزیع هزینهها و درآمدها در سـال ۱۴۰۱ مشابه سال ۹۹ (سـالی که آخرین نتایج آمارگیری هزینه و درآمد خانوار مركـز آمـار از آن موجود اسـت) خواهد بود که به معنی آن اسـت اگر فردی سـال ۱۳۹۹ در دهک سـوم درآمدی قرار گرفته در سال ۱۴۰۱ نیز در همین دهک باقی خواهد ماند و جابهجایی بیـن دهکهای درآمدی اتفاق نخواهد افتاد.
براساس تخمین دکتر صالحی اصفهانی، پنج دهک بالای درآمدی برخلاف پنج دهک پایینی دچار کاهش رفاه خواهند شـد.
پیامد تغییر توزیع هزینهها این است که نابرابری کاهش مییابد؛ ضریب جینی (که یک شـاخص معمول برای اندازهگیری نابرابری است و هرچه به صفر نزدیک باشد نشانگر بهبود توزیع درآمد و هرچه به ۱۰۰ نزدیکتر باشد نشـانه نابرابری درآمدی بیشتر است)، طبق محاسبات این یادداشت از 37/7 به 32/7 کاهش مییابد. همچنین خط فقر (درصد جمعیتی که زیر خط فقر هستند ) از 13/6 درصد به 6/1 درصد میرسد که کاهش قابل توجهی در جمعیت فقیر ایران میتواند باشد.
در کل نقدی کردن یارانه روی ارز ۴۲۰۰ تومانی برای کالاهای اساسی که سـود دهکهای کمدرآمدتر جامعه خواهد بود و باید انتظار یک کاهش در نابرابری و فقر را در سال جاری داشت».
درباره گزارش روزنامه سازندگی دو نکته باید یادآوری شود. نخست اینکه یارانه نقدی قرار است به مرور تبدیل به کالابرگ شود که خود میتواند از اثرات تورمی مانع شود. و دوم اینکه در توزیع هدفمند یارانه قرار نیست همه طبقات منتفع شوند بلکه هدف حمایت از طبقات ضعیف و کاهش فاصله آنها با طبقات برخوردار است.
دولت روحانی با اقدامات غیرکارشناسی رخدادهای همچون جلسه تعیین قیمت دستوری ارز ۴۲۰۰ تومانی را از خود به ثبت رساند. قیمت دلار را بارها از مرز ۳۰ هزار تومان عبور داده و نهایتا نیز در مردادماه سال ۱۴۰۰ دلار ۳ هزار تومانی که از دولت احمدینژاد تحویل گرفته بود را با ۸۰۰ درصد رشد به ۲۸ هزار تومان رسانده و آن را به دولت سیزدهم تحویل داد.
همچنین افزایش میانگین قیمت مسکن در شهر تهران از 3/8 میلیون در سال ۹۲ به ۲۸ میلیون در سال ۱۴۰۰ نشان از رشد بیش از ۶۰۰ درصدی میدهد که زمان انتظار برای خانهدار شدن را به حدود ۱۰۰ سال رسانده است.
دلیل وضعیت بحرانی قیمت مسکن را میتوان در رویکرد منفعلانه دولت روحانی نسبت به این مسئله یافت رویکردی که خلاصه آن را عباس آخوندی، وزیر مستعفی راه و شهرسازی در افتخارش به عدم تحویل حتی یک واحد مسکن مهر بیان کرد.
از سوی دیگر دولت دوازدهم بودجه ۱۴۰۰ را بهگونهای طرح ریزی کرده بود که برای جبران کسری بودجه خود، به پایه پولی فشار وارد میکرد. سال ۱۴۰۰ نیز با همین فشار بر پایه پولی و استقراض دولت روحانی از بانک مرکزی آغاز شد، یعنی ۵۴ هزار میلیارد تومان تنخواه در ماههای ابتدایی سال ۱۴۰۰ در دولت روحانی به مصرف رسیده بود و در ادامه سال، عملاً دولت سیـزدهم که تازه زمام امور را در دست گرفته بود با میزان انبوهی از بدهیها به بانک مرکزی و کسری بودجه هنگفت مواجه شد. این کسری بودجه فشار سنگینی برای تامین هزینههای جاری و عمرانی دولت سیزدهم ایجاد میکرد.
بورس نیز مانند دیگر میراثی که دولت روحانی از خود برای دولت سیزدهم به جای گذاشـت، قصه پرغصهای دارد. اواخر مرداد ۹۹ بود که افت ۵۰ درصدی بازار سهام ضررهای بسیاری را متوجه سهامداران- که عمده آنها از عموم مردم بودند - کرد. دولت دوازدهم، بهویژه حسن روحانی و معاونانش با کمک مشاوران اقتصادی خود، رسانه را تبدیل به صحنهای کرده بودند که در آن بدون واهمه مردم را به بازار سهام دعوت میکردند و همین موجب ضرر بسیاری از سهامداران مبتدی شـد.
طی دوره هشت ساله دولت روحانی، سهم بخش بازرگانی و خدمات از کل تسهیلات بانکی کشور به ترتیب از ۱۳ و ۳۷ درصد به ۱۸ و 39/6 درصد افزایش یافته است. این در حالی است که سهم صنعت و معدن از ۳۱ درصد به 29/6 درصد تقلیل یافته و سـهم کشـاورزی و مسکن نیز به ترتیب از ۷ و ۱۲ درصد به 6/9 و 5/7 کاهش یافته است.
همچنین دادههای مرکز آمار ایران طی ۱۵ سال اخیر تغییرات ضریب جینی را تحلیل کرده که مقدار عددی آن از حدود 0/4248 در سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۳۸۹ به 0/4099 رسیده و پس از آن با اجرای طرح هدفمندسازی یارانهها و پرداخت یارانه نقدی این شاخص تا سال ۱۳۹۲ به 0/3650 کاهش پیدا کرده که بهترین مقدار عددی شـاخص طی ۶ دهه اخیر بوده است. اما این وضعیت با افزایش هزینههای خانوار به واسطه تورمهای بالا و همچنین بیتوجهی دولت دوازدهم به انجام اصلاحات اساسی درحوزه مالیاتگیری و توزیع عادلانه درآمد، باز هم روند صعودی به خود گرفته و تا سـال ۱۳۹۷ به 0/4093 و در سال ۱۳۹۸ نیز به 0/3992 رسیده است که هر دوی این اعداد حکایت از شکاف طبقاتی نسبتاً بالا دارند.
یکی دیگر از قصههای پرغصه دهه ۹۰ و بهطور خاص دوران هشتساله مدیریت دولت روحانی، خصوصیسازیهای غیرشفاف و پرحاشیه بود. کافی است سری به پرونده خصوصی سازی بنگاههایی از جمله کشت و صنعت و دامپروری مغان، نیشکر هفتتپه، آلومینیوم المهدي و... و مشکلاتی که بیش از همه بر شـانه کارگران این بنگاهها و واحدهای تولیدی سنگینی میکند بزنیم.
******************
خراسان**
چک بانکی در خودپرداز متصل به صیاد ثبت میشود
فارس - معاون فناوری نوین بانک مرکزی گفت: با اتصال زیرساخت شبکه کارتی، دارندگان چک میتوانند با مراجعه به خودپردازهای متصل به سامانه صیاد، برای ثبت، تایید، انتقال و استعلام چک اقدام کنند.
رکوردزنی شاخص فلاکت
اقتصاد نیوز - شاخص فلاکت در اقتصاد ایران در سال 1400 به اوج 25ساله رسیده و رکورد بالایی را از خود به جا گذاشته است. طبق تعریف، شاخص فلاکت از مجموع نرخ بیکاری و نرخ تورم به دست می آید و ماهیتی سالانه دارد. در همین راستا در سال 1400 که نرخ تورم در کشور برابر با 40.2 درصد و نرخ بیکاری نیز معادل با 9.2 درصد ثبت شده بود، شاخص فلاکت در ایران معادل با 49.4 درصد بوده و بیشترین سطح را در بازه 25ساله داشته است.
نتایج نخستین دوره قرعه کشی یکپارچه خودرو اعلام شد
فارس - نتایج اولین دوره قرعه کشی خودرو از طریق سامانه تخصیص یکپارچه خودرو با یک روز تاخیر دیروز یازدهم خرداد در سامانه
sale.iranecar.com/public/home اعلام شد. در اولین دوره ثبت نام متقاضیان خرید خودرو از طریق سامانه یکپارچه تخصیص خودرو، در مجموع چهار میلیون و 175 هزار و 352 نفر دراین سامانه ثبت نام کردند. مجموع ظرفیت درنظر گرفته شده در این دوره 176 هزار و 911 خودرو بود.
غنا به بزرگترین سرمایهگذار خارجی در ایران بدل شد
تجارت نیوز - دادههای آماری وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان میدهد که «غنا» در سال گذشته حدود 1.6 میلیارد دلار در ایران سرمایهگذاری کرده، رقمی که با احتساب دلار ۳۰ هزار تومانی، تقریبا برابر است با ۴۸ هزار میلیارد تومان.
******************
ایران**
حسین مرعشی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی روز گذشته در سرمقاله ارگان این حزب، به بهانه احیای وزارت بازرگانی و مردمیسازی یارانهها، تلویحاً دولت رئیسی را متهم کرده است که به جای «احیای برجام» و «تعامل با دنیا» قرار است بر اساس تحریم با دنیا رفتار کند.
مرعشی در این یادداشت نوشته است: «دولت آقای رئیسی قبل از هر موضوعی در حوزه ارز ترجیحی باید به این سؤال پاسخ بدهد که سیاست کشور در مواجهه با جهان خارج چیست؟
یعنی ما میخواهیم فرمان دکتر روحانی را پیش ببریم و با دنیا از در تعامل دربیاییم و برجام را احیا کنیم و با کشورهای منطقه و کشورهای صنعتی دنیا حتی خود امریکا در درجه بندی از گفت و همکاری متقابل قرار بگیریم یا میخواهیم مسیر مستقل و راه خود را ادامه بدهیم و بگوییم هرچه باداباد!»
دبیرکل حزب اصلاح طلب کارگزاران اضافه کرده: «اگر راهبرد ما تعامل با جهان است، میتوانیم سیاستهای باز اقتصادی را دنبال کنیم و به خصوصیسازی و کاهش تصدیهای دولت و کاهش هزینههای جاری فکر کنیم. اما اگر قرار است با دنیا بر اساس تحریم رفتار کنیم، باید به جیره بندی کالابرگ و دسترسی محدود به منابع مسدود فکر کنیم.»
مرعشی در حالی از فرمان دکتر روحانی برای تعامل با دنیا سخن میگوید که برجام نافرجام حاصل شعارهای پرطمطراق رئیس دولت برآمده از اصلاحات برای بازسازی روابط ایران با جهان بود. برجامی که به عقیده، ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی وقت دولت روحانی «تقریباً هیچ» بود و عملاً با بی عملی و بدعهدی طرفهای غربی به دره سقوط کرد.
او البته توضیح نمیدهد که نقش جمهوری اسلامی ایران در وضعیت کنونی برجام که دولت امریکا به صورت یکجانبه از آن خارج شد و همه تحریمها علیه ایران را بازآفرینی کرد، چه بوده است؟
مگر نه این است که آقای رئیسی در اولین نشست خبری خود پس از تصدی ریاست جمهوری، تعامل با دنیا (خصوصاً همسایگان) را بر اساس احترام متقابل و در چارچوب منافع ملی مبنای سیاست خارجی خود اعلام کرد؟
مگر نه این است که وزیر امورخارجه دو روز پیش در همایش «سیاست خارجی متوازن در مکتب امام خمینی (ره)» تصریح کرد: «دولت قبلی در ایران برجام را پذیرفت، ولی دولت جدید هیچ وقت نگفت ما برجام را نمیپذیریم و درباره توافق جدید صحبت کنیم». به تعبیر وزیر امورخارجه «ما باید در عمل شاهد تغییر رفتار امریکا باشیم» یا باید منتظر حاکم شدن گروه شورشی در کاخ سفید (همانها که برجام را آتش زدند) باشیم؟
بنابراین دبیرکل حزب سازندگی به جای فرافکنی از ناکارآمدی دولت برآمده از اصلاحات که به بهانه برجام و تعامل با دنیا سرنوشت کشور را به معاهدهای پیوند زد که با یک امضا از اعتبار افتاد، علاوه بر مشورت کارشناسی با مسئولان اقتصادی دولت قبل در اظهار نظرهای برجامی، از رفتار هوشمندانه و از سر عزت دولت سیزدهم که حاضر نشده است، امور کشور را به زلف برجام گره بزند، تشکر کند.
آقای مرعشی، تبعات ناشی از حذف ارز ترجیحی که اکنون دامنگیر دولت رئیسی شده، دستپخت معاون اول دولتی است که عضو شورای مرکزی حزب متبوع شماست.
سعید لیلاز، دیگر عضو شورای مرکزی کارگزاران چندی پیش درگفتوگو با ایرنا گفت به سیف و جهانگیری هشدار ارزی داده بودم، اما آنها نگران پایگاه رأیشان بودند. لیلاز این را هم گفته که «تعداد کسانی که اقتصاد میدانند و صاحب نظر سیاسی هستند خیلی کم است.
آنها ممکن است تصور کنند آخر برجام به سرانجام برسد اوضاع ما بهتر میشود یا اگر ما لوله توپ را بدهیم، امریکا ما را ول میکند این بسیار اشتباه است. امریکا ما را ول نمیکند. ایالات متحده به چیزی غیر از ایران ضعیف و خشن قناعت نمیکند یا باید مثل دولت فعلی عراق گوش به فرمان کاخ سفید باشیم یا مثل اشرف غنی دلقک دیگری که به دستور امریکا رفت. ما اگر میخواهیم مستقل باشیم با امریکا دعوا داریم.»
******************
وطن امروز**
شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی اعلام کرد
سخنرانی رهبر انقلاب صبح روز شنبه در حرم امام(ره)
شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی ضمن گرامیداشت ۱۴ و ۱۵ خرداد، یاد و خاطره بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی رضوانالله تعالی علیه و بزرگداشت یاد شهدای 15 خرداد، اعلام کرد امسال این ۲ مراسم با شکوه خاصی با رعایت دستورالعملهای بهداشتی در سراسر کشور و مراکز استانها از ساعت 9 صبح برگزار خواهد شد.
مراسم سیوسومین سالگرد رحلت جانسوز معمار کبیر انقلاب اسلامی در مرقد مطهر امام راحل (ره) از ساعت 9 صبح روز شنبه 14 خرداد، با استماع و بهرهمندی از بیانات ارزشمند و راهگشای ولی امر مسلمین جهان، رهبر معظم انقلاب اسلامی، امام خامنهای مدظلهالعالی برگزار خواهد شد.
همچنین ملت شریف ایران اسلامی در پنجاهونهمین سالگرد قیام خونین یومالله ۱۵ خرداد سند پایبندی و تجدید میثاق خود را متجلی ساخته و میثاقی مجدد با امام و رهبری بسته و پیوند ناگسستنی میان امت و امام را به اثبات خواهند رساند. این مراسم در تهران، عـصــر روز یکشـــنبـه ۱۵ خرداد در جوار گلزار شهدای والامقام قیام یومالله ۱۵ خرداد، بعد از سهراه افسریه، میدان بسیج، بزرگراه امام رضا علیهالسلام بعد از میدان ثامنالحجج (میدان آقانور سابق) از ساعت ۱۸ الی ۲۰ با حضور جمعی از خانواده شهیدان و مردم قدرشناس تهران برگزار خواهد شد.
***
اروپا هزینه توسعهطلبی آمریکاییها را پرداخت میکند
مشاور مقام معظم رهبری در امور بینالملل گفت: اروپا از یکسو به قارهای مسلوبالاراده تبدیل شده و از سوی دیگر هزینههای توسعهطلبی آمریکاییها را پرداخت میکند.
علیاکبر ولایتی در گفتوگو با فارس گفت: امروز اروپا ضعیفتر از هر زمان دیگری است و نکته مهم اینکه در جریان جنگهای اول و دوم جهانی بیشترین صدمه را اروپاییها متحمل شدند و اکنون نیز آنها قربانیان بازیهای جدید آمریکا هستند؛ نمونه بارز این وضعیت اسفناک این است که آمریکاییها به بهانه ایجاد و حفظ امنیت این قاره، مهمترین عوامل ناامنی را که ناتو است در آنجا تاسیس و تقویت کرده و به هزینه کشورهای اروپایی آن را به سمت شرق توسعه میدهند.
وی ادامه داد: بنابراین از یکسو اروپا تبدیل به قارهای مسلوبالاراده شده و از سویی دیگر هزینههای توسعهطلبی آمریکاییها را پرداخت میکند؛ حال که اروپاییها توان دفع ضرر از خود و ایجاد امنیت برای کشورهای خود را ندارند چه کار مثبتی را میتوانند در قبال قفقاز انجام دهند جز اینکه عاملی بیاراده برای آمریکا و ناتو باشند.
***
آیتالله جنتی:
در برابر معرفی تاریخ انقلاب به نسل جوان مسؤولیم
دبیر شورای نگهبان گفت: به عنوان وظیفه شرعی، انقلابی و سیاسی، همه مسؤولیم راه و روش امام را به نسلهای آینده و جوان کشور انتقال دهیم.
آیتالله احمد جنتی در جلسه شورای نگهبان با اشاره به سالروز رحلت امام خمینی(ره) و قیام ۱۵ خرداد، گفت: ۱۴ و ۱۵ خرداد ۲ روز بسیار مهم در تاریخ ایران است و باید نسل جوان را به انحای گوناگون با مناسبتها و شخصیتهای بارز تاریخ انقلاب و نهضت اسلامی آشنا کنیم.
وی افزود: نسل جدید ما آنطور که بایسته و شایسته است با تاریخ انقلاب و نهضت آشنایی ندارد و این وظیفه همه ما از جمله رسانههاست که مردم بویژه جوانان را با افراد و شخصیتهای بزرگی همچون امام خمینی(ره) آشنا کنیم. آیتالله جنتی در تشریح شخصیت و ویژگیهای حضرت امام خمینی(ره) گفت: ایشان به خدا، خود و مردم باور داشت و بر اساس همین باور مطمئن بود که نهضت اسلامی به پیروزی میرسد.
وی با تاکید بر اینکه به عنوان وظیفه شرعی، انقلابی و سیاسی، همه مسؤولیم راه و روش امام را به نسلهای آینده و جوان کشور انتقال دهیم، تصریح کرد: نباید خیال کنیم چون در دوره حیات مبارک حضرت امام(ره) حضور داشتهایم و ایشان را درک کردهایم، وظیفهای در قبال معرفی ایشان به نسل جدید نداریم.
***
بیانیههای فرانسه و آلمان درباره کشتیهای یونانی مردود است
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به بیانیههای از روی دست یکدیگر کپیشده سخنگویان وزارت خارجه فرانسه و آلمان درباره کشتیهای یونانی توقیف شده در خلیجفارس اظهار داشت: ما صدور اینگونه بیانیههای یکطرفه و غیرقابل توجیه را که ظاهراً به یک عادت مستمر نزد صادرکنندگان آن مبدل شده، قویاً مردود میدانیم.
سعید خطیبزاده افزود: به این کشورها توصیه میکنیم به جای فرار به جلو و حمایت نابجا از نقضهای صورتگرفته توسط کشتیهای یونانی، از فرآیندهای قضایی مبتنی بر مقررات بینالمللی که هدف آن تضمین آزادی کشتیرانی و امنیت دریایی است حمایت کنند.
وی تاکید کرد: متاسفانه این کشورها در حالی به اقدامات قانونی صورتگرفته در ایران معترض هستند که در قبال توقیف غیرقانونی کشتی تحت پرچم ایران توسط مقامات یونانی و تخلیه محموله آن که در اجرای فرامرزی قوانین و احکام داخلی یک کشور دیگر است، سکوت اختیار میکنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان تصریح کرد: اینگونه مداخلات نامناسب در فرآیندهای مستقل قضایی کشورمان، هیچ کمکی به حل و فصل موضوعات نخواهد کرد، لذا همانطور که به مقامات یونانی گفتهایم، مناسب است به جای تحرکات سیاسی و رسانهای، برای حل و فصل موضوعات از طریق راههای حقوقی و قضایی نزد مراجع ذیصلاح کشورمان اقدام شود.
**************
شرق**
فروپاشی حکومت افغانستان و سلطه شبهنظامیان طالبان بر این کشور، زنگ خطر قدرتگرفتن گروههای تروریستی همپیمان یا رقیب طالبان در افغانستان را به صدا درآورد. القاعده یکی از مهمترین گروههای همپیمان طالبان است که در دوره اول حکومت این گروه بر افغانستان هم، با استقرار در افغانستان و پشتیبانی طالبان، عملیات تروریستی خود ازجمله در 11 سپتامبر 2001 را اجرا میکرد.
سازمان ملل بهتازگی گزارشی منتشر کرده که نشان میدهد ایمن الظواهری، رهبر القاعده، «عهد وفاداری» خود را با هبتالله آخوندزاده، رهبر طالبان، تجدید و القاعده «روابط نزدیک» خود با طالبان را حفظ کرده است. در این گزارش آمده است اکنون که طالبان پس از به قدرت رسیدن دوباره «آزادی عمل بیشتری» در افغانستان به دست آورده، ایمن الظواهری نیز «پیامهای ضبطشده بیشتری منتشر کرده است».
در گزارش تازه ۲۵صفحهای سازمان ملل آمده است: «طالبان همچنان به روشهای گذشته خود عمل میکند، پناهگاههای امن برای گروههای تروریستی مانند القاعده فراهم کرده و افراد گروه طالبان را که در فهرست تحریمهای سازمان ملل قرار داشتند، به مقامهای کابینه خود گماشتهاند». همانطور که گزارش جدید سازمان ملل متحد نشان میدهد، طالبان از القاعده جدا نشده و این گروه تروریستی در عوض «از تسلط طالبان برای جذب نیرو و بودجه جدید استفاده کرده است».
گزارشی دیگر که از سوی «تیم تحلیلی حمایت و نظارت بر تحریمهای سازمان ملل» منتشر شده، از تمرکز مجدد القاعده بر منطقه کشمیر خبر میدهد. این گزارش نشان میدهد این شاخه از القاعده در هند، تابع هسته مرکزی این گروه در افغانستان است. به گمان کشورهای عضو سازمان ملل، هسته مرکزی القاعده در افغانستان بین ۱۸۰ تا ۴۰۰ جنگجو دارد که اتباع بنگلادش، هند، میانمار و پاکستاناند و در استانهای غزنی، هلمند، قندهار، نیمروز، پکتیکا و زابل مستقرند.
نام القاعده که حضورش در افغانستان در سالهای اخیر و پس از حمله آمریکا به این کشور، بهشدت تضعیف شده بود، با به قدرت رسیدن مجدد طالبان یک بار دیگر سر زبانها آمد. سیزدهمین گزارش تیم تحلیلی سازمان ملل متحد که اولین گزارش این گروه پس از تسلط طالبان بر افغانستان است، از سروسامانگرفتن دوباره القاعده به کمک طالبان حکایت دارد.
این گزارش نشان میدهد شبکه القاعده اخیرا نام مجله خود در شبهقاره هند را از «نوای جهاد افغانستان» به «نوای غزوه هند» تغییر داده است. تیم تحلیلی حمایت و نظارت بر تحریمهای سازمان ملل این کار را نشانه تمرکز مجدد القاعده بر کشمیر خوانده است. این در حالی است که طالبان در اوایل سال 2022 از ایجاد یک واحد نظامی جدید به نام «واحد عملیاتی پانیپت» در استان ننگرهار، هممرز با پاکستان، خبر داد. پانیپت نام شهری در هند است که در تاریخ افغانستان تداعیکننده اولین جنگ خونین شاه افغانستان با هند است.
طالبان بهعنوان گروه شبهنظامی تحت حمایت پاکستان، همواره از شورش در کشمیر علیه دولت هند حمایت کرده است. با این وضع، حمایت گروه طالبان از شبکه القاعده در کشمیر هم ناممکن به نظر نمیرسد. گزارش سازمان ملل هرچند گروه القاعده را درحالحاضر به لحاظ توانایی عملیاتی، ضعیف ارزیابی میکند، بر این باور است که شرایط فعلی افغانستان، یعنی حاکمیت طالبان بر این کشور، ممکن است به این گروه اجازه دهد تا خود را دوباره سازماندهی کند.
شبکه القاعده در پی حمله مشترک اکتبر ۲۰۱۵ ایالات متحده آمریکا و نیروهای امنیتی دولت پیشین افغانستان به شهرستان شورآبک قندهار، بهشدت تضعیف شد. علاوهبراین، محدودیتهای مالی نیز این گروه را در وضعیتی قرار داد که کمتر توان عملیات تهاجمی داشت؛ اما با به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان، گزارش سازمان ملل تأیید میکند که رابطه بین این گروه و شبکه القاعده همچنان نزدیک است و رهبران اصلی القاعده درحالحاضر هم در افغانستان و هم در هند حضور دارند.
این گزارش نشان میدهد «هسته مرکزی القاعده به رهبری ایمن الظواهری هنوز در مناطق شرقی افغانستان از استان زابل تا کنر و در امتداد مرز با پاکستان حضور دارد». از آگوست ۲۰۲۱ تاکنون، ایمن الظواهری، رهبر شبکه القاعده، دستکم هشت پیام ویدئویی منتشر کرده است. در آخرین ویدئویی که بنیاد رسانهای الصحاب القاعده در پنجم آوریل منتشر کرد، الظواهری «به نافرمانی یک زن مسلمان هندی در مقابل مردان معترض به حجاب» اشاره میکند؛ رویدادی که در اوایل فوریه ۲۰۲۲ در رسانههای اجتماعی فراگیر شد.
تحلیل سازمان ملل افزایش سرعت ارتباطات اخیر القاعده را نشان میدهد و مشخص است که رهبر شبکه القاعده پس از تسلط طالبان بر افغانستان، برای رهبری و منسجمکردن گروهش فرصتهای بیشتری به دست آورده است. قطع روابط با شبکه القاعده بهعنوان دشمن اصلی ایالات متحده آمریکا، یکی از مهمترین نکات در توافقنامه دوحه بود که در فوریه ۲۰۲۰ میان طالبان و دولت آمریکا به امضا رسید؛ اما گزارشها نشان میدهند طالبان کماکان با القاعده همکاری دارد و به قدرت رسیدن این گروه در افغانستان عملا به سروسامانگرفتن القاعده منتهی شد.
بر اساس این گزارشها، نزدیکترین پیوندها با القاعده در میان طالبان به شبکه حقانی مربوط میشود. سازمان ملل نیز تأیید میکند که طالبان برای تسهیل محل پناهگاههای امن و پشتیبانی از هسته القاعده در افغانستان همچنان شریک قابل اعتمادی است: «شبکه القاعده بیشتر با جلالالدین حقانی، رهبر پیشین شبکه حقانی، در ارتباط بود و حقانیها و طالبان به دلیل حمایت شبکه القاعده در سالهای پیش از ۲۰۰۱، مدیون شبکه تروریستی القاعده هستند».
**************************************************************************************