کیهان**

بی‌ارادگی بایدن برای لغو تحریم‌ها و دروغ بزرگی که «مالی» گفت
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران بر خلاف واقعیات ادعا کرد: رویکرد ایران در مذاکرات دوحه باعث شد فرصت خوبی برای دست یافتن به توافق احیای برجام از دست برود.
رابرت مالی در گفت‌وگو با شبکه آمریکایی ان‌پی‌آر گفت: در این دور اخیر، اتحادیه اروپا در نقش خود به عنوان هماهنگ‌کننده می‌خواست حداقل یک تلاش دیگر را انجام دهد؛ بنابراین از هر دو هیئت دعوت کرد تا به دوحه بیایند، با این امید که ایرانی‌ها تمایلی برای پاسخ‌دهی مثبت نشان دهند. اما متأسفانه ایران نتوانست پاسخی به ما بدهد و به نوعی این دور از مذاکرات اتلاف وقت بود.
وی گفت: اتحادیه اروپا از آن‌چه گمان می‌کرد برآیند منصفانه‌ای خواهد بود روی میز قرار داد و ما گفتیم برای آن توافق آمادگی داریم. طرفی که پاسخ مثبت نداد ایران بود. ایران اگر آمادگی ارائه پاسخ ندارد، مشخص نیست به چه دلیل به مذاکرات آمدند. ایران در دوحه تقاضاهای جدیدی داشت که ارتباطی به توافق هسته‌ای نداشت.
ادعای رابرت مالی در حالی است که دولت بایدن نتوانسته میان ادامه تحریم‌ها یا توافق، یکی را انتخاب کند و در واقع، توافقی را می‌پسندد که در آن تحریم‌ها همچنان برقرار بماند و آمریکا هم هیچ تضمینی ندهد که بدعهدی گذشته را تکرار نمی‌کند.
این واقعیت به قدری روشن است که مجله نیوزویک به تازگی نوشت: دولت بایدن، هیچ پیشنهاد روشنی برای لغو تحریم‌های ایران ندارد.
نیوزویک می‌نویسد «دولت بایدن بسیار به عرضه نفت ایران به بازار نیاز دارد اما هیچ راهکار روشنی برای لغو تحریم‌های ایران ارائه نکرده است. ایران و ونزوئلا می‌توانند نیاز ایالات متحده در حوزه انرژی را تامین کنند، مشروط بر این که بایدن تحریم‌های اعمال شده دوره ترامپ را لغو کند.

به این ترتیب‌، انتظار می‌رود که به طور بالقوه ۲ تا ۲.۵ میلیون بشکه در روز نفت بیشتری به بازار جهانی عرضه شود. اکنون هر گالن بنزین در آمریکا در قیمت بی‌سابقه پنج دلار نوسان می‌کند و این قیمت بنزین‌، خبر خوبی برای دولت بایدن که خود را آماده انتخابات کنگره می‌کند، نیست. اگر بایدن قدمی برای عرضه بنزین به بازار جهانی برندارد، در نهایت هزینه‌های سیاسی‌اش را پرداخت خواهد کرد.
دولت بایدن، هیچ راهبرد روشنی برای لغو تحریم‌هایی که دونالد ترامپ وضع کرد، ندارد. اثربخشی تحریم‌ها در سال‌های اخیر با مشارکت‌های راهبردی فزاینده بین تهران و کاراکاس مورد چالش قرار گرفته است. به علاوه‌، در پی کاهش عرضه انرژی و افزایش قیمت آن‌، حمایت داخلی در آمریکا برای کمک به اوکراین نیز رفته رفته رنگ می‌بازد».

برجام چه سرنوشتی پیدا می‌کرد «مایه عبرت» محسوب نمی‌شد؟
یکی از عناصر غربگرا می‌گوید مانع مهم احیای برجام، ذهنیت مغرضانه‌ای است که در کشور حاکم شده است.
رضا نصری در روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: «درباره موضوع «برجام» و مقوله «مذاکرات» به‌دلیل فضایی که در سال‌های گذشته در ایران حاکم بوده، نوعی صورت‌‌بندی وجود دارد که ناخودآگاه خروجی و دامنه مانور را به طرز قابل ملاحظه‌‌ای محدود می‌‌سازد. در واقع، از بدو آغاز برجام، فضای رسانه‌‌ای کشور به نحوی سامان‌‌دهی شد که گویی «برجام» یک تجربه شکست‌‌خورده‌‌ است که لازم است دولت‌ها از آن عبرت بگیرند و از بسط و تکرار آن خودداری کنند!

در همین راستا، شاهد بودیم چگونه برخی از لفظ «برجام» به‌عنوان صفتی نکوهیده استفاده می‌‌کردند و از آن به‌عنوان پیشوندی برای القای تسلیم و وادادگی در کنار سایر واژگان بهره می‌‌بردند. به‌عنوان مثال، حتما به یاد داریم چگونه لفظ «برجام منطقه‌‌ای» و «برجام موشکی»‌‌ ذهن مخاطب را به سمت برداشت‌‌های خاصی از دیپلماسی و مذاکره در حوزه‌های فراهسته‌‌ای هدایت می‌‌کرد!

در امتداد همین «صورت‌‌بندی»، همچنان شاهدیم چگونه در ایران امری مانند «مذاکره بر سر مسائل منطقه‌‌ای» را - که همه کشورها و بازیگران غیردولتی در منطقه فعالانه به آن مبادرت دارند - به «مذاکره موشکی» تعبیر می‌‌کردند؛ به‌نحوی‌که صرفِ به‌کارگیری پسوند «منطقه» پس از واژه «گفت‌وگو» امروزه در ذهن هر مخاطبی به‌صورت خودکار واژه «خلع سلاح» و «تسلیم» را متبادر می‌‌سازد!
حال، چگونه می‌‌توان تصور کرد این بستر ذهنی و روانی در بلندمدت هیچ تاثیری بر رویکرد دستگاه سیاست خارجی کشور نسبت به امر مذاکره و ابزاری که خود را مجاز به بهره‌‌برداری از آن می‌‌داند، نداشته باشد؟ حقیقت این است که فضای ذهنی حاکم بر سیاست خارجی کشور به نحوی دست کارگزاران دیپلماسی و تصمیم‌‌گیران کلان این حوزه را بسته که عملا آنها را از مبادرت به برخی ابتکارات و حتی از توسل به برخی از ابتدایی‌‌ترین، رایج‌‌ترین و متعارف‌‌ترین تاکتیک‌‌ها و ابزارهای صحنه دیپلماسی بین‌‌‌‌المللی باز داشته است!

به‌عنوان مثال، دولت ایران نمی‌‌تواند به راحتی برای ایجاد یک «رژیم امنیت جمعی بومی» در منطقه یک «نقشه راه ده ساله» به طرف مقابل ارائه دهد و تداوم مذاکرات و حفظ چارچوب آن نقشه‌‌راه را به تداوم لغو تحریم‌‌ها و پایبندی غرب به برجام مشروط کند. دولت ایران نمی‌‌تواند با طرح برخی مباحث خلاقانه - مانند اعلام تمایل کشور به ایجاد نوعی دِتانت و همزیستی و تغییر دینامیک رفتار کنونی - بسیاری از طرح‌ها و تبلیغات لابی‌‌های متخاصم در واشنگتن را خنثی ‌کند و کنگره را در توسل به اهرم‌‌های قهریه خود محدود سازد.

این در حالی است که سایر رقبا و کشورها - از ترکیه گرفته تا امارات و قطر و عربستان سعودی- غالبا از طیف وسیعی از اهرم‌‌ها و ابزار دیپلماسی برای پیشبرد منافع خود بهره‌مند هستند. در واقع، یکی از مهم‌ترین موانع بر سر راه احیای برجام ذهنیت و فضایی است که به‌واسطه صورت‌‌بندی‌‌های هدفمند و مغرضانه در سال‌های اخیر در ایران حاکم شده و امروز دامن‌‌گیر حاکمیت و دولت رئیسی در مذاکرات هسته‌‌ای نیز شده است.» از این شبه کارشناس باید پرسید که اگر برجام، تجربه شکست خورده‌ای نیست، چرا هم 95 درصد برنامه هسته‌ای ایران را به عنوان پیشران پیشرفت‌های اقتصادی تعطیل کرد و هم شمار تحریم را به بیش از دو برابر افزایش داد، هم ایران نتوانست نسبت به عهدشکنی آمریکا طرح شکایت و اقامه دعوایی بکند؟
ثانیاً بزک‌کنندگان برجام و کارچاق‌کن‌های آن وعده می‌کردند که با یک توافق، تمام تحریم‌های مالی و بانکی و نفتی بکلی لغو (و نه حتی تعلیق) خواهد شد. این دروغ بزرگ از سر بی‌سوادی بود یا عامداً و عالماً به خورد افکار عمومی داده شد؟ چرا به هنگام توجیه و تحسین و تمجید برجام، سخنی از برجام موشکی و منطقه‌ای در میان نبود؟

و اساساً برجام چگونه توافقی بود که می‌شد آن را گروگان گرفت و مطالبه امتیازات جدید از ایران کرد؟ خسارت‌باری یک توافق، از این روشن‌تر که دست یک طرف را ببندد و به طرف مقابل چنان میدان مانوری بدهد که هم بتواندتعهداتش را زیر پا بگذارد و هم در یک گروگان‌گیری آشکار، اجرای همان تعهدات (وعده‌های) قبلی را مشروط به اخذ امتیاز جدید کند؟!
کدام توافق منطقی را سراغ دارید که طرف کلاهبردار، چک بلامحل بدهد و امتیاز نقد و غیرقابل بازگشت بگیرد؛ اما به همان کلاهبردار اعتماد کنند و وارد مذاکرات جدید شوند که طی آن، طرف کلاهبردار بگوید نمی‌تواند به تعهداتش (مثل لغو مؤثر تحریم‌ها و ارائه تضمین و...) عمل کند، اما انتظار دارد که امتیازات جدیدی را دریافت کند و حداکثر چک بی‌محل دیگر را تقدیم کند؟
نهایتاً باید پرسید در شرایط اصرار دولت و کنگره آمریکا به حفظ شاکله تحریم‌ها، مابه‌ازای واقعی همزیستی و تغییر دینامیک در رفتار «ایران چه می‌تواند باشد؟» کوتاه آمدن از مطالبه لغو تحریم‌ها؟ پذیرش واگذاری قدرت دفاعی و منطقه‌ای بازدارنده؟ خب! در این صورت، ‌نویسنده غربگرا چرا پشت نام «منافع ملی ایران» پنهان می‌شود؛ علناً اعلام کند مستخدم رسانه‌ای آمریکاست.

افراطیون مدعی اصلاحات بدنامی را بهتر از فراموش شدن می‌دانند!
مواضع رادیکال و ساختارشکنانه برخی اصلاح‌طلبان برای آن است که خود را از جایگاه عاملان وضع موجود اقتصادی خارج کنند.
وطن امروز در یادداشتی با عنوان «بلاموضوع سیاسی و استراتژی بدنامی» نوشت: اصلاح‌طلبان در آستانه یک‌سالگی از دست دادن قوه مجریه قرار دارند. نیمه مرداد سال گذشته بود که حسن روحانی با تحویل دادن کلید پاستور به منتخب جدید مردم با دوره 8 ساله ریاست خود بر جمهور وداع کرد. با این حال ساده‌انگاری است اگر پایان روحانی را به پایان حضور اصلاح‌طلبان در قدرت تقلیل دهیم. اصلاحات سال‌ها پیش از پایان دولت روحانی جایگاه اجتماعی خود را از دست رفته دیده بود؛ مسئله‌ای که عملا در 2 سال پایانی دوره روحانی، دولت دوازدهم را تبدیل به دولتی غیرمردمی و حتی ضدمردمی کرده بود.

جریانی که روزگاری صدای بلندی داشت و ادعا می‌کرد کلید حل مشکلات را در دستان خود دارد به مرور زمان بدترین تصویر مدیریتی ممکن را از خود نشان داد. بر همین اساس بیراه نیست اگر جریان اصلاحات را در سال‌های اخیر یک جریان بلاموضوع به حساب آوریم. صدالبته که این بلاموضوعی به معنای فقدان نمود و حضور اجتماعی نبوده و نیست، با این حال عملا این جریان موضوعیت سیاسی خود را در جامعه ناراضی ایران به سرعت برق و باد از دست داد.

اصلاح‌طلبان از سویی برای پیروزی در انتخابات و رسیدن به میز قدرت ادبیات رادیکال و ضدملی را در پیش گرفتند و از سوی دیگر در عرصه عمل ناکارآمدی خود را در بالاترین سطح ممکن به نمایش گذاشتند. این دو عامل در کنار یکدیگر باعث شد این جریان عملا پایگاه اجتماعی‌اش را از دست بدهد؛ پایگاهی که از سویی با ادبیات رادیکال اصلاح‌طلبان انتظارات بالایی پیدا کرده بود و از سوی دیگر با مشاهده عملکرد فضاحت‌بار دولت یازدهم و دوازدهم در بهت و حیرت فرو رفت. فروپاشی این پایگاه تا آنجا پیش رفت که جریان اصلاحات شاهد فقدان پژواک و نفوذ سیاسی در جامعه سرخورده و ناراضی ایران شود.
با تمام این اوصاف و در روزهایی که دولت سیزدهم به پایان نخستین سال زمامداری خود بر امور اجرایی نزدیک می‌شود، چهره‌های اصلاح‌طلب هرکدام در حد توان خود تلاش می‌کنند جبهه خود را از بلاموضوعی سیاسی خارج کرده و حداقل در قامت نمایندگان منتقد دولت سیزدهم در فضای عمومی برای خود جبهه و وجهه‌ای به دست آورند.

تکراری‌ترین و البته قابل پیش‌بینی‌ترین استراتژی اصلاح‌طلبان حرکت به سمت رادیکالیسم و اظهارات هنجارشکنانه برای قرار گرفتن در مرکز توجه افکار عمومی است. گویی اصلاحات بار دیگر به این جمع‌بندی رسیده که شهرت با بدنامی به مراتب بهتر از گمنامی و فراموش شدن در افکار عمومی است.

اظهارات هتاکانه و بلاهت‌بار فائزه هاشمی در ماه‌های اخیر را می‌توان شاهد مثالی بر این امر دانست. طرح مواضعی که اندک تفاوتی با جریانات ضدانقلاب و برانداز ندارد در کارنامه این آقازاده پرحاشیه امری جدید به حساب نمی‌آید، با این حال رفتار ماه‌های اخیر وی و دیگر چهره‌های شناخته‌شده اصلاح‌طلب نشان از در پیش گرفتن چنین رویه‌ای به شکل حساب‌شده دارد.
اصلاح‌طلبان از سویی تلاش می‌کنند با اظهارات رادیکال موقعیت خود را از جایگاه متولیان و عاملان وضع موجود خارج کرده و در صورت امکان به عنوان بخشی از معترضان وضع موجود شناخته شوند و از سوی دیگر با احیای تشکیلات و انسجام نسبی تبدیل به رکنی اثربخش در معادلات سیاسی کشور شوند.

برای نمونه تقریبا تمام چهره‌های اصلاح‌طلب فعال در شبکه‌های اجتماعی در خط واحدی در چند ماه گذشته با تکرار ادعای طرف آمریکایی سعی می‌کنند مقصر به سرانجام نرسیدن مذاکرات هسته‌ای را پافشاری تیم مذاکره‌کننده بر اخذ تضمین از طرف آمریکایی بخوانند. این موضع در شرایطی است که باتلاق فعلی پرونده هسته‌ای ناشی از مسیری است که تفکر جریان غربگرا در سال‌های گذشته پی گرفته بود.

*******************************

خراسان**

*************************

ایران**

به ریاست معاون اول‌ رئیس‌جمهور صورت گرفت
برگزاری جلسه بررسی طرح‌های اولویت‌دار استان همدان

جلسه هماهنگی و بررسی اجرای طرح‌های اولویت‌دار استان همدان بعدازظهر دیروز (سه‌شنبه) به ریاست دکتر محمد مخبر معاون اول رئیس‌جمهور در نهاد ریاست‌جمهوری برگزار شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی  معاون اول رئیس جمهور، در این جلسه که معاون اجرایی رئیس‌جمهور، وزرای جهاد کشاورزی، آموزش و پرورش، نفت، دادگستری، علوم، تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ورزش و جوانان، رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران کشور، معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده، استاندار همدان، معاونان و مسئولین دستگاه‌های مربوطه و استانی حضور داشتند، توافقات دستگاه‌های اجرایی و بانک‌های عامل برای اجرای طرح‌های اولویت‌دار این استان در حوزه‌های مختلف بررسی و تصویب شد. همچنین در این جلسه بر ضرورت اجرایی و عملیاتی شدن هر چه سریع‌تر طرح‌های مرتبط با حوزه گردشگری، نیرو، ورزش و جوانان، خانواده و زنان، صنعتی، کشاورزی، آموزشی، بهداشتی، درمانی و عمرانی و زیرساختی استان همدان به منظور اشتغالزایی و توسعه و آبادانی این استان تأکید شد.

تقدیر وزیر ارشاد از حجت‌الاسلام طائب

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی از خدمات و تلاش‌های حجت‌الاسلام والمسلمین حسین طائب در زمان تصدی مسئولیتش قدردانی کرد. به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در بخشی از  پیام محمدمهدی اسماعیلی آمده است: «حجت‌الاسلام والمسلمین جناب حاج آقای حسین طائب (زیدعزه) حضور ارجمند و ارزشمند جنابعالی در طول سالیان متمادی برای حفاظت و صیانت از دستاوردهای گرانقدر انقلاب اسلامی و میراث پربار امام خمینی(ره) در دوره ریاست سازمان اطلاعات سپاه، موجبات آرامش و امنیت را برای این ملت عزیز و سرزمین پاک و شریف ایران اسلامی به ارمغان آورده و دشمنان ایمان و نور را به یأس، نومیدی، انزوا و اعتزال کشانید.»

بخش عمرانی و جاری بودجه عمومی 
کشور تفکیک می‌شود

اعضای کمیسیون مشترک مجمع تشخیص مصلحت نظام در شانزدهمین جلسه خود به سیاستگذاری در خصوص اصلاح ساختار بودجه کشور در برنامه هفتم توسعه ادامه دادند. به گزارش مرکز رسانه و روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام، در جلسه کمیسیون مشترک که به ریاست محمدباقر ذوالقدر دبیر مجمع و با حضور برخی اعضای دیگر و نمایندگانی از دولت، مجلس و ستاد کل نیروی‌های مسلح برگزار شد، مواد دیگری از سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه در خصوص «کاهش هزینه‌ها، چابک‌سازی و کارآمدسازی دولت»، «حذف دستگاه‌های موازی و غیرضرور و هزینه‌های زائد» و «کاهش تصدی گری دستگاه‌های دولتی و بخش عمومی و واگذاری مدیریتی در موارد غیرحاکمیتی» در جهت نیل به پیشرفت اقتصادی عدالت محور مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد این اصلاحات اقتصادی به نحوی صورت گیرد که «نسبت بودجه عمومی کشور به تولید ناخالص داخلی در طول سال‌های برنامه ثابت بماند.»
اعضای کمیسیون مشترک پس از استماع پیشنهاد مجلس و نظرات نماینده دولت، پیرامون «تفکیک بخش عمرانی و جاری بودجه و نهادهای اجرای آنها» با کلیات آن موافقت کردند اما بحث و بررسی بیشتر در این خصوص به جلسه بعد کمیسیون موکول شد. خاطرنشان می‌شود، در این جلسه، آقایان سعید جلیلی، محسن رضایی، محمد جواد ایروانی، علی لاریجانی، غلامرضا آقازاده، سیدمرتضی نبوی، محمدرضا باهنر، مجید انصاری، سیدمصطفی میرسلیم، داوود دانش جعفری، پرویز داوودی، حسین مظفر و صادق و اعظ‌ زاده دیدگاه‌های خود را پیرامون افزایش کارآمد‌سازی دولت، واگذاری تصدی‌گری‌ها به بخش خصوصی و تداوم ارائه خدمات دولت در بخش‌های آموزش و بهداشت در کنار بخش خصوصی و ضابطه‌مند کردن افزایش بودجه دولت در طول برنامه هفتم توسعه بیان کردند.

امنیت ایران در میانه آتش و ناامنی منطقه
سرلشکر باقری، رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران که در سفری چند روزه از مناطق مرزی کردستان سرکشی کرده بود، در همایش پرچمداران دین و اندیشه که با حضور روحانیون شیعه و سنی این استان، برگزار شد با اشاره به سرمایه‌گذاری دشمنان بر ایجاد ناامنی در کشورمان، خاطرنشان کرد: طی بیش از چهار دهه در ۴۰ و چند سال گذشته بار‌ها و بار‌ها این تجربه را داشته‌ایم که دشمنان در هر مقطعی به روش و تاکتیکی با سرمایه‌گذاری عظیم و تحریک و توطئه تلاش کردند که وحدت، همدلی و برادری در این خطه مقدس را تبدیل به تفرقه و دشمنی کنند و منافع خود را با استثمار و چپاول ادامه دهند اما مردم کردستان و روحانیت در رأس آنها و مهاجرین و یاران که به کمک امنیت کردستان آمدند توانستند امنیت پایدار را در این سرزمین تأمین کنند.
به گزارش سپاه نیوز، وی با یادآوری اینکه امنیت امروز در کردستان مثال کم‌نظیری در کشور است و این مهم به آسانی بدست نیامده و برای این امنیت، دفاع پایدار و بازدارندگی کارآمد خون‌ها ریخته شده و جانبازان عزیزی تقدیم شده‌اند، ابراز کرد: ما در میانه آتش در منطقه غرب آسیا در یک کشتی امن، آرام و نجات‌بخش از ناامنی‌ها به سر می‌بریم و این نه تنها دستاورد کوچکی نیست که خود مقدمه و پیش‌نیاز هر گونه فعالیت اقتصادی، پیشرفت و توسعه زیرساخت‌ها و اقدامات فرهنگی، اجتماعی و اقدامات دیگر است که نیرو‌های مسلح با همکاری مردم آن را برقرار کرده‌اند.
رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح با بیان اینکه باید قدر این امنیت را بدانیم و به آن بی‌توجهی نکنیم، عنوان کرد: هر لحظه غفلت در برابر دشمنی که همواره در حال توطئه و رصد سرزمین ایران عزیز است، منجر به شکست‌های جبران‌ناپذیر خواهد شد.

ایران ناآرامی‌های ازبکستان را تحت نظر دارد
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص تحولات اخیر در جمهوری ازبکستان، گفت: جمهوری اسلامی ایران روند تحولات و ناآرامی‌های اخیر در بخشی از جمهوری ازبکستان را به دقت تحت نظر دارد. وی افزود: این تحولات مسأله داخلی جمهوری ازبکستان است و اطمینان داریم دولت کشور دوست و برادر ازبکستان، بزودی این مسأله را به نفع مردم شریف آن کشور حل و فصل خواهد کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان ثبات و امنیت در ازبکستان را برای جمهوری اسلامی ایران و منطقه حائز اهمیت ویژه دانست.

*************************

وطن امروز**

*******************

شرق**

بازدید رئیس عدلیه از دادسرای شهید مقدس –‌جرائم امنیتی- تهران:

ضرورت احترام به خانواده متهمان

بازدید و سرکشی از زندان‌ها و نشستن پای صحبت زندانیان و مراجعان بدون واسطه از‌جمله اقدامات پیشروانه محسنی‌اژه‌ای، رئیس دستگاه قضاست. در مدت مسئولیت خود نشان داده به دنبال تغییر و تحول در دستگاه قضاست. از این‌رو بازدید سرزده از زندان‌های ایلام، ساری و همچنین زندان اوین، زندان زنان قرچک و حتی دادسرای امنیتی شهید مقدس و صحبت با متهمان امنیتی را در دستور کار خود قرار داده است.

از‌جمله اقدامات مهم و عدالت‌محورانه رئیس دستگاه قضا، توصیه‌ به نحوه تعامل مقامات قضائی با ضابطین و تأکید بر نظارت وضعیت فرد بازداشتی از سوی آنها و در نهایت سرکشی سرزده و بدون اطلاع قبلی رئیس دستگاه قضا از محل بازداشت متهمان امنیتی بود که روز گذشته انجام شد؛ دستوراتی که جای خالی آنها در دستگاه قضا احساس می‌شد. محسنی‌اژه‌ای در این بازدید سرزده بدون واسطه پای صحبت متهمان امنیتی و برخی مراجعان نشست و در جریان مشکلاتشان قرار گرفت و همچنین برخی پرونده‌های خاص را شخصا بررسی و دستورات لازم را درباره آنها صادر کرد.

رئیس قوه قضائیه در این دیدار، قضات و بازپرس‌هایی را که به صدور قرارهای بازداشت موقت اقدام می‌کنند، دارای مسئولیت شرعی و قانونی دانست و دستور داد در مدتی که فرد متهم در بازداشت به سر می‌برد، بر مراحل مختلف تحقیقات از او نظارت داشته باشند. همچنین توصیه کرد که بدون اطلاع قبلی از وضعیت متهم بازدید کنند و توجه داشته باشند که در اختیار بودن متهم نزد ضابط، رافع مسئولیت‌های شرعی و قانونی قاضی صادرکننده قرار نیست.

مرکز رسانه قوه قضائیه در گزارشی که روز گذشته منتشر کرد، نوشت که حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای، سه‌شنبه 14 تیر، ضمن بازدید از دادسرای شهید مقدس –‌جرائم امنیتی- تهران، در جمع قضات و کارکنان این دادسرا به مقوله اهمیت و ضرورت برقراری امنیت در جوامع بشری و نقش مراجع ذی‌صلاح قضائی در کمک به تأمین امنیت جامعه اشاره کرد.

بنا بر این گزارش، «بهره‌گیری از تخصص، تجارب و امکانات ضابطین قضائی در چارچوب قانونی و همچنین نظارت بر رفتار آنها از‌جمله دستورات و تأکیدات مداوم رئیس قوه قضائیه خطاب به مسئولان ذی‌صلاح قضائی به‌ویژه مقامات دادسرا» بوده است. مقوله‌ای که در جریان دیدار اخیر رهبر انقلاب با مقامات و مسئولان قضائی نیز مورد تأکید ایشان قرار گرفته است. رئیس عدلیه نیز بارها تکلیف و مسئولیت خطیر مسئولان قضائی درخصوص نظارت بر کار ضابطین و کارشناسان و همچنین راستی‌آزمایی تمام مراحل فرایند دادرسی از‌جمله اقاریر متهمان را گوشزد کرده است.

 قاضی شرعا و عرفا مسئول پاسخ‌گویی به پرونده است

از این‌رو، رئیس دستگاه قضا در دیدار روز گذشته خود با مسئولان و کارکنان دادسرای جرائم امنیتی توصیه‌های مهمی را خطاب به مسئولان و دست‌اندرکاران قضائی ذی‌ربط درخصوص نحوه نظارت و تعامل با ضابطین مطرح کرد و گفت: «مسئولان ذی‌صلاح قضائی و مشخصا مقامات دادسرا باید ضمن بهره‌گیری از تخصص، امکانات و مسئولیت‌های قانونی ضابطین در امر خطیر کشف جرم و تعقیب متهم، به این نکته مهم توجه داشته باشند که مسئول رسیدگی قضائی به پرونده شخص قاضی است و اوست که شرعا و عرفا پاسخ‌گوی پرونده است. بنابراین ضابط باید در کنار قاضی قرار گیرد و کمک کار او در سیر رسیدگی به پرونده باشد».

محسنی‌اژه‌ای در ادامه بیان کرد: «شناخت مقام قضائی از ضابط و ویژگی‌ها و ابعاد شخصیتی و کاری او موضوع بسیار حائز اهمیتی است و این شناخت به مرور زمان حاصل می‌شود».

رئیس دستگاه قضا در‌این‌باره توضیح داد: «ما در فرایند دادرسی در عین اینکه به اخذ اطلاعات و کشف جرم می‌پردازیم، باید به مقوله تربیت و هدایت متهم نیز نگاه ویژه‌ای داشته باشیم؛ به طریق اولی در مورد ضابطین هم به همین شکل است و این رویکرد هدایتی و تربیتی متهمین و محکومین در ضابطین هم باید مورد توجه ویژه قرار گیرد».

توجه کامل به موازین شرعی و قانونی در انجام تحقیقات، بازرسی‌ها، جلب‌ها و بازجویی‌ها و نظارت ویژه بر کار ضابطین در این حوزه‌ها، از‌جمله تأکیدات رئیس عدلیه خطاب به مسئولان دادسرا بود.

محسنی‌اژه‌ای در ادامه خطاب به مسئولان دادسرا تأکید کرد که از مسائلی نظیر عدم صورت‌جلسه ضابط پیرامون انجام مراحل مختلف بازرسی به سادگی عبور نکنند و چنانچه یک ضابط پس از اجازه مقام قضائی و با رعایت موازین قانونی، اقدام به بازرسی و یا ضبط اشیایی از متهم کرد و نسبت به صورت‌جلسه‌کردن آن، اقدام لازم را ترتیب نداد، موضوع را به صورت دقیق پیگیری کنند؛ چراکه عدم صورت‌جلسه موارد بازرسی از ناحیه ضابط زمینه‌ساز مشکلات و فساد بوده و برای خود ضابط نیز خطرناک است».

رئیس قوه قضائیه البته به مسئولان قضائی ذی‌ربط و مشخصا مقامات دادسرا تأکید کرد که در سیر رسیدگی به پرونده و تحقیق از متهم یا متهمان حتما بهره‌گیری از نظرات تخصصی ضابطین را مورد توجه قرار دهند.

نباید ابتدا فرد را بازداشت و سپس اقدام به جمع‌آوری ادله کرد

محسنی‌‌اژه‌ای در ادامه بر اهمیت و ضرورت جمع‌آوری ادله و اسناد ناظر بر اتهام انتسابی فرد پیش از مرحله احضار و بازداشت او تأکید کرد و گفت: «باید از ضابط بخواهیم تا آنجایی که مقدور است قبل از مرحله بازرسی و جلب فرد، نسبت به جمع‌آوری ادله، اسناد و مدارک ناظر بر انتساب اتهام به فرد اقدام کند و حتی‌الامکان نباید ابتدا فرد را بازداشت و سپس نسبت به تحصیل ادله اتهامی اقدام کرد».

وی همچنین خطاب به مسئولان دادسرا گفت: «در جریان دستوراتی که خطاب به ضابطین صادر می‌کنید، باید دقت داشته باشید که حتی‌الامکان، اطلاعات پیرامون اتهام انتسابی به فرد، قبل از بازداشت او به دست شما برسد؛ البته در برخی از موارد تحقق این امر ممکن نیست، اما اهتمام شما باید آن باشد که تا حد مقدور، این مورد لحاظ شود».

توصیه دیگری که محسنی‌اژه‌ای در جریان سخنرانی در جمع مسئولان و کارکنان دادسرای شهید مقدس –‌جرائم امنیتی- مطرح کرد، اهمیت برخورد محترمانه و کریمانه با خانواده متهمان بود.

قاضی‌القضات در این راستا تأکید کرد: ‌«مقوله رفتار محترمانه با خانواده متهمین و زندانیان و وقت ملاقات دادن به آنها جهت دیدار با عضو خانوداه‌شان موضوع بسیار حائز اهمیتی است؛ باید توجه داشت که در بسیاری از موارد، خانواده فرد زندانی، هم‌مسیر او نیست و با راه طی‌شده توسط او مخالف بوده است».

خانواده فرد بازداشتی را در جریان قرار دهید

رئیس قوه قضائیه همچنین با تأکید بر اینکه باید پس از بازداشت فرد، خانواده او را در جریان قرار داد، گفت: «ما مسئول تفهیم اتهام به متهم هستیم، اما در برخی موارد این خانواده متهم بازداشتی است که با قرار‌گرفتن در جریان امور می‌تواند به روشن‌شدن برخی از ابعاد پرونده یا قانع‌کردن عضو بازداشتی خانواده خود به واسطه نفوذ کلامی که بر او دارد، کمک کند همچنین لازم است در صورتی که متهم در خیابان و مکانی غیر از منزل مسکونی بازداشت می‌شود مراتب به اطلاع خانواده‌اش برسد».

رئیس دستگاه قضا در پایان با اشاره به اهمیت تعامل میان مقام قضائی و ضابطین در امر برقراری و ارتقای امنیت و مقابله با جرائم سازمان‌یافته، خطاب به مسئولان دادسرا تأکید کرد: «در برخورد با افرادی که به اشکال مختلف آرامش مردم را سلب می‌کنند و امنیت جامعه را به مخاطره می‌اندازند باید با نهایت سرعت، دقت و جدیت اقدام شود».

رئیس قوه قضائیه پس از سخنرانی در بازدید از شعب اجرای احکام دادسرا، برخی پرونده‌هایی را که فرایند رسیدگی به آنها طولانی شده بود، مورد پیگیری قرار داد و علت اطاله رسیدگی به آنها را جویا شد. همچنین محسنی‌اژه‌ای در جریان این بازدید با تعدادی از متهمان نیز گفت‌وگو کرد. 

*************************