▼ حرف روز
ماده ۹۹ منشور ملل در دقیقه ۹۰
بعد از گذشت بیش از دو ماه از جنگ غزه، «آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل متحد مطابق ماده ۹۹ منشور ملل متحد، نامه‌ای برای آتش‌بس خطاب به شورای امنیت نوشت. به استناد ماده ۹۹ «دبیرکل می‌تواند نظر شورای امنیت را به هر موضوعی که به عقیده او ممکن است حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید کند، جلب کند» در خصوص این نامه نکات قابل تأملی وجود دارد از جمله: ۱ـ استناد به ماده ۹۹ منشور ملل متحد توسط دبیرکل به ندرت اتفاق افتاده است و آخرین مورد آن در سال ۱۹۸۹ بوده و اکنون برای نهمین بار در طول عمر سازمان ملل است که دبیرکل چنین درخواستی از شورای امنیت دارد. ۲ـ در چرایی اقدام دبیر کل سازمان ملل متحد دو عامل بیش از سایر عوامل تأثیر دارند؛ دلیل اول فراگیر شدن احساسات ضد‌جنگ و ضد‌صهیونیستی در کشورهای مختلف است که به درستی باید آن را قیام مردم دنیا علیه صهیونیسم و جنایات آن دانست و از سوی دیگر ناکارآمدی سازمان ملل در رفع و کنترل بحران حاضر و تلاش دبیرکل برای احیاء نقش این سازمان در تحولات جهانیست. توضیح آنکه در آتش‌بس ۷ روزه از سوم تا نهم آذرماه، سازمان ملل نتوانست نقش تأثیرگذاری داشته باشد (این یکی از نشانگان تحولات جدید در هندسه قدرت جهانی است که کارایی سازمان‌های بین‌المللی نظم مستقر، تضعیف شده است) و لذا این آتش‌بس در کنار فشار میدانی گروه‌های مقاومت، حاصل رایزنی‌های منطقه‌ای بود؛ و لذا این اقدام را از یک منظر تلاش دبیرکل برای بازگرداندن سازمان ملل و تأثیرگذاری آن بر تحولات بین‌المللی باید لحاظ کرد و توجه داشت که در حال حاضر مسئله‌ای مهم‌تر از جنگ غزه در دنیا وجود ندارد و اگر قرار باشد که سازمان ملل در آن تأثیری نداشته باشد آیا به پایان عمرش نزدیک نشده؟! ۳ـ با وجود آنکه پیش‌نویس تهیه شده برای آتش‌بس در شورای امنیت با وتوی آمریکا رد شد، مسئله مهم‌تر، نقش روانی نامه دبیر کل در افکار عمومی دنیاست؛ این اقدام همانگونه که بیان شد پیرو فراگیر شدن احساسات ضد صهیونیستی در دنیاست. حالا دبیرکل سازمان ملل نیز درخواست آتش‌بس دارد و اثر روانی آن منزوی‌تر شدن صهیونیست‌ها و آمریکا به عنوان حامی اصلی رژیم صهیونیستی خواهد بود؛ و به همین دلیل است که مقامات آمریکایی و صهیونیست‌ها نتوانستند عصبانیت و خشم خود را بروز ندهند.
در حقیقت این بیانیه و قبل‌تر از آن فضای بین‌المللی به صهیونیست‌ها فهمانده است که یکی از پیامدهای جنگ اخیر غزه آن است که شرایط در محیط بین‌الملل برای آنها نفس‌گیرتر از هر زمان دیگری شده است.
مصطفی برزکار
▼ گزارش روز
پیشگیری اولویت مبارزه فساد
در هفته‌ای که گذشت اخبار پیرامون فساد بروز یافته در چای دبش، فضای افکار عمومی کشور را به شدت جریحه‌دار ساخت. در این خصوص و جزئیات پیرامون آن مباحث مختلفی طرح شده و مسئولان مربوطه نیز شفاف‌سازی کلی را انجام دادند. بیان جزئیات نیز به دادگاه مربوطه و قوه قضائیه سپرده شده است. به هر حال باید پیرامون فساد چای دبش چند نکته را مدنظر قرار داد:
در ابتدا توجه به این نکته ضروری و لازم است که دولت و قوه قضائیه در بالاترین سطح، به محض مطلع شدن از موضوع فساد، اقدامات لازم را برای کشف، شناسایی و مجازات اولیه برای عوامل مؤثر در پرونده در نظر گرفتند. در ادامه نیز با تشکیل پرونده قضائی متخلفان و مجرمان را به دادگاه معرفی نمودند. بر این اساس رویکرد و عملکرد نظام در مبارزه با فساد قابل تقدیر و ستایش است. در واقع همین مبارزه با فساد و مجازات مفسد حکایت از نبود فساد سیستمی در داخل کشور دارد؛ عزم جزم قوای سه‌گانه باعث شده است که هر شخصیتی فارغ از ملاحظات و مصالح مصطلح، اگر که متهم باشد به پای میز محاکمه می‌آورند. چه اینکه معاون اول برخی دولت‌ها، وزرای متعدد و معاونین سازمان‌ها و وزارتخانه‌های مختلف مجازات شده‌اند. نکته مهم‌تر، فارغ از اینکه کدام دولت مقصر بوده و اینکه چگونه این اختلاس شکل گرفته و جزئیات آن چیست، و مجازات عاملان چگونه خواهد بود، موضوع اصلی این است که چرا در زمینه تخصیص نرخ ارز، هر چند وقت یک‌بار، شاهد چنین فسادهایی هستیم؟ دستگاه‌های متولی قانون‌گذار و مبارزه با فساد باید بدانند که تا زمانی که بستر بروز فساد وجود دارد، شدیدترین اعدام‌ها و مجازات‌ها نیز مانع از بروز چنین فسادهایی نخواهد شد. اساساً در خصوص فساد، موضوع اصلی پیشگیری از وقوع جرم و تخلف است. در واقع قانون‌های مربوطه باید به گونه‌ای باشد که مانع از ایجاد و شکل‌گیری بستر فساد زا باشد. از طرفی نهادهای نظارتی نیز باید فسادها را در ابتدای امر کشف و شناسایی کنند و مانع از گسترش آن شوند. نکته سوم توجه به عواملی است که موجب شکل‌گیری فساد شده است. انحصاری بودن برخی بازارها و نبود سیستم رقابتی و شفافیت اطلاعاتی ناقص، موجبات ایجاد رانت را فراهم می‌کند. بروکراسی عریض و طویل دولتی و عدم مقررات‌زدایی از مقررات دست و پاگیر در کنار محدودیت‌ها و سهمیه‌بندی‌های تجاری و ارزی و همچنین چند نرخی بودن ارز و سیستم غیر رقابتی و متمرکز بانکی نیز مزید بر علت شده است. از همه اینها مهم‌تر مشکلات ساختاری و تشکیلاتی در نهادهای نظارتی و فرآیندهای غیر‌کارشناسی و سالم در تخصیص اعتبارات ارزی و ریالی می‌باشد که رفته رفته فرآیند اصلاح این قوانین و رویه‌ها توسط مجلس و دولت در حال انجام است.
علی محمدی
▼ خبر ویژه
عربستان آمریکا را تحت فشار گذاشته است
دولت عربستان، آمریکا را تحت فشار گذاشته تا در واکنش به حملات انصارالله یمن به کشتی‌های اسرائیل در دریای سرخ خویشتن‌داری نشان دهد. رویترز ضمن انتشار خبر فوق، به نقل از منابع آگاه نوشت: حوثی‌ها پس از آغاز یورش اسرائیل به غزه، علاوه‌بر حمله به کشتی‌ها در خطوط مهم کشتیرانی، پهپادها و موشک‌هایی را به سمت اسرائیل شلیک کرده‌اند. یمن اعلام کرده است حملاتش در جهت حمایت از فلسطینی‌هاست و وعده داده تا پایان حملات اسرائیل به غزه اقدامات‌شان ادامه خواهند داد. پیام ریاض به واشنگتن با هدف جلوگیری از تشدید بیشتر تنش است. یکی از این منابع گفت: «سعودی‌ها، آمریکایی‌ها را در این مورد و درباره اینکه چرا باید درگیری غزه متوقف شود، تحت فشار قرار داده‌اند». منابع رویترز گفتند حملات حوثی‌ها، بخشی از تلاش برای اعمال فشار بر واشنگتن به منظور وادار کردن اسرائیل به توقف حمله به غزه است؛ هدفی که ایران، عربستان سعودی و سایر کشورهای منطقه درباره آن اشتراک نظر دارند.
▼ اخبار
تنها کسری از قدرت مقاومت فعال شده است
فرمانده کل سپاه گفت: به فضل الهی تحول جالبی در جهان رخ داده که ممکن است در کوتاه‌مدت قابل رویت نباشد، ولی آثار بلندمدت آن حتما روشن خواهد شد و آن این است که انقلاب اسلامی وقتی از مرزها عبور کرد و سازه‌هایی از قدرت شکل گرفت و این سازه‌ها به هم گره خورد و جغرافیایی از مقاومت را شکل داد و جبهه مقاومت ایجاد شد، دشمنان ما مجبور شدند از پناهگاه‌های راهبردی خارج شوند و دشمنان مجبور شدند مستقیما وارد گسترش نظامی شوند. ولی این گسترش آنقدر وسیع شده که خود آنها دچار پدیده گسترش بیش از حد شدند. سردار سلامی درباره پیش‌بینی این جنگ اظهار داشت: صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها عقلانی عمل نمی‌کنند. نسل‌های آینده فلسطین آموختند باید با چه کسی بجنگند و حتما سلاح در اختیار آنها قرار خواهد گرفت. رژیم صهیونیستی بیش از این قوی نخواهد شد و دشمنان آن قوی خواهند شد و سرانجام پیروزی با مظلومان فلسطینی خواهد بود. کسر کوچکی از ظرفیت‌های مقاومت فعال شده است.
گذرگاه رفح را با حمله مسلحانه باز می‌کنیم
وب‌سایت خبری تحلیلی آکسیوس آمریکا که به مقامات رژیم اسرائیل نزدیک است، به نقل از مقامات آمریکایی و صهیونیست نوشت: مصر به تل‌‌آویو هشدار داده چنانچه فلسطینیان غزه را به شبه جزیره سیناء بکوچاند، روابط خود با اسرائیل را قطع خواهد کرد. عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر هفته دوم جنگ رژیم اسرائیل علیه غزه در اقدامی کم‌سابقه پرده از نقشه این رژیم برای غزه و سیناء مصر برداشت و گفت: «ایده کوچاندن فلسطینیان به شبه جزیره سیناء مصر یعنی سوق دادن این کشور به سمت جنگ با اسرائیل». او همچنین گفت که تداوم «عملیات نظامی» (حمله زمینی به غزه) پیامدهایی برای منطقه خواهد داشت و ممکن است این عواقب از کنترل خارج شود. برخی از قبایل بادیه نشین صحرای سینا با اعلام ضرب‌العجلی از دولت مصر خواستند برای ورود کمک به غزه گذرگاه رفح را باز کند، در غیر این صورت این کار را از طریق اقدام مسلحانه انجام خواهند داد.
تنها مسئله مهم برای سپاه در انتخابات
سردار فدوی گفت: برای اینکه یک نفر رئیس‌جمهور شود سپاه سر سوزنی خود را خرج او نمی‌کند جانشین فرمانده کل سپاه در جمع دانشجویان دانشگاه جندی‌شاپور اهواز گفت: همه می‌توانند فدای سپاه بشوند، چون پاسدار انقلاب اسلامی است، ولی سپاه و یک پاسدار فدای هیچ بنی‌بشری نمی‌شوند. ما برای اینکه یک نفر نماینده و رئیس‌جمهور شود به اندازه سر سوزنی سپاه و خودمان را خرج او نمی‌کنیم. چون اصلا مهم نیست. مهم دستور رهبر انقلاب است یعنی مشارکت حداکثری؛ مشارکت حداکثری هیچ ربطی به کاندیدای خاصی ندارد. گفتنی است همواره جریان‌های ضد انقلاب تلاش کرده‌اند با واژه‌سازی‌های چون دخالت سپاه در انتخابات و... علیه سازوکارهای انتخابات در نظام اسلامی را زیر سؤال ببرند، تلاشی که اوج آن را در فتنه ۸۸ مشاهده کردیم و خیانتی که به ملت ایران شد.
هدف این تهدیدها چیست؟
روزنامه آرمان امروز در مطلبی تهدیدگونه نوشت: روحانی در این شرایط چه رد صلاحیت شود چه تأیید صلاحیت، برنده انتخابات است. روحانی با این کار کسب اعتبار مردمی می‌کند و در فضای سیاسی کشور اگر ایشان رد صلاحیت شود، زبان‌اش باز می‌شود تا حرف‌های ناگفته را بزند. در واقع با قدرت و شدت بیشتری می‌تواند بحث خالص‌سازی را افشا کند به همین خاطر احتمال رد صلاحیت او کم است. این روزنامه در ادمه می‌نویسد: حضور روحانی در مجلس خبرنگان یک مانور سیاسی است. گفتنی است اظهاراتی از این دست از سوی رسانه‌های نزدیک به حسن روحانی نشان از یأس سیاسی با اهدافی بالاتر از انتخابات مجلس خبرگان دارد پس در تلاش برای لیدری در فضای سیاسی کشور است.
▼ اخبار کوتاه
◄ مسئولان سازمان ملل می‌گویند، شرایط غزه در سایه ورود بسیار ناچیز کمک‌های بشردوستانه و تداوم حملات رژیم صهیونیستی در حال روبه‌رو شدن با سناریوی وحشتناک قحطی و گرسنگی است. سازمان ملل در مورد فروپاشی نهادهای امدادی بین‌المللی هشدار داده و تأکید کرده است که وضعیت در نوار غزه به سمت وخامت بیشتر پیش می‌رود و فجایع انسانی با قحطی و شیوع بیماری‌های همه‌گیر در میان شهروندان داخل نوار غزه در حال وقوع است.
◄ وزارت اطلاعات نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که به دنبال تلاش‌های شبانه‌روزی و سلسله اقدامات و رصدهای اطلاعاتی سربازان گمنام امام زمان(عج) در اداره کل اطلاعات استان سیستان و بلوچستان، سه نفر از عوامل اصلی ترور شهید مولوی عبدالواحد ریگی شناسایی و با همکاری عملیاتی فرماندهی انتظامی آن استان، دستگیر شدند. این عناصر تروریست قصد داشتند پس از ترور آن شهید، از کشور متواری شوند که در تور اطلاعاتی جان برکفان گمنام قرار گرفتند.
◄ وزیر کشور دستور داد اتباع غیرمجاز به موطن خود بازگردانده شوند و گفت: امکان ماندگاری و ارائه خدمات به اتباع خارجی غیرمجاز وجود ندارد. احمد وحیدی در دومین دوره سفر‌های استانی هیئت دولت به استان البرز افزود: مهاجران خارجی غیرمجاز، شناسایی و پس از حضور در اردوگاه‌هایی که برای بازگشت به کشورشان درنظر گرفته شده است، به موطن خود بازگردانده خواهند شد.
◄ سفر سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری کشورمان که به دعوت ولادیمیر پوتین همتای روس خود به مسکو سفر کرده است، در بسیاری از رسانه‌های خبری جهان بازتاب داشته است. رسانه‌های فرانسوی همچون روزنامه پرشمارگان لو فیگارو و بسیاری دیگر از رسانه‌های غربی این دیدار را نشانه روابط ویژه و راهبردی میان تهران و مسکو است و این اتحاد تهدیدی برای غرب محسوب می‌شود.
◄ رسانه‌های رژیم صهیونیستی از افزایش شدید بیکاری، کاهش فعالیت‌های تجاری و کمبود کمک از سوی کابینه نتانیاهو در شهر بندری ایلات خبر می‌دهند. این رسانه‌های عبری زبان اعلام کردند که در نتیجه طولانی شدن جنگ و قرار گرفتن مواضع نظامی شهر ایلات از پایگاه‌های اقتصادی مهم رژیم صهیونیستی در معرض حملات موشکی، این شهر در حال فروپاشی اقتصادی است.
◄ مرکز پژوهش‌های مجلس با انتشار نموداری از نرخ فقر در کشور طی ۱۲ سال گذشته، از کاهشی شدن نرخ فقر در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ خبر داد. بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نرخ فقر در کشور در سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹ ده درصد زیاد شد و از ۲۰ درصد به ۳۱ درصد افزایش یافت. بر اساس این گزارش، نرخ فقر در ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به ۳۰ درصد کاهش یافته است.
