* در ابتدا بفرمایید بیمه در سازمان سپاه چگونه شکل گرفت؟
**همان گونه که در ابتدای تشکیل سپاه، پاسداران انتظار دریافت حقوق را نداشتند ولی با گذشت زمان و ایجاد ضرورت ها باعث شد تا مدیریت حقوق و مزایا شکل بگیرد، بیمه نیز از یک چنین پیشینه ای برخوردار است. یعنی علی رغم اینکه سوابقی برای رسیدن و حرکت به سمت این موضوع در سازمان سپاه وجود داشت اما هیچ کس انتظار و توقعی برای ارائه چنین خدماتی را نداشت. از این رو در راستای تدوین ضرورت هایی که سپاه به آن نیاز داشت، موضوع قانون استخدامی سپاه که بیمه هم جزیی از این قانون است، مطرح شد.
بدین ترتیب در ماده 197 قانون استخدامی سپاه موضوع ارائه خدمات بیمه ای به کارکنان لحاظ می شود و سپاه را موظف می کند تا در قبال یکسری موضوعاتی که در قانون به آنها اشاره شده است، نیروها را بیمه کند و تحت پوشش قرار دهد.
بنابراین برای اینکه ماده قانونی مورد اشاره اجرایی شود، مدیریت بیمه و بازنشستگی و مجموعه ایثارگران معاونت نیروی انسانی ستاد مشترک سپاه عهده دار مسئولیت تحقق موارد مندرج در این ماده قانونی شد و کار خود را در قالب تدوین آیین نامه ها و مقرراتی که برای اجرا و اجرایی شدن ماده 197 نیاز بود شروع کرد و اولین اقدامات اجرایی و عملیاتی آن در چارچوب سازمان بیمه و بازنشستگی آغاز شد و از اوایل سال 74 نیز اولین خدمات بیمه ای ارائه شد.
از سوی دیگر هم زمان که فعالیت بیمه ای در سپاه آغاز شد با مجوز فرمانده وقت کل سپاه مقرر شد خدمات بیمه ای دیگری مضاعف بر آنچه در قانون ذکر شده ارائه شود، به نحوی که با اصلاحیه قانون بیمه نیروهای مسلح در سال 1376، آنچه در سپاه به عنوان خدمات مضاعف بر موارد مندرج در قانون بیمه ذکر شده بود به سایر نیروهای مسلح نیز تعمیم یافت سطح پوشش آن به طوری که با رشد 400 درصدی روبه رو شد. بر این اساس با تصویب و اجازه گسترش خدمات بیمه ای، نوع دیگری از خدمات بیمه ای تحت عنوان بیمه های اختیاری به متقاضیان ارائه شد.
در واقع تمام این تلاش ها برای این بود که احساس می کردیم و می کنیم که هر چه مکانیزم بیمه را در موضوعات مختلف برای پاسداران تقویت کنیم به دو هدف عمده مشارکت کارکنان در ارائه خدمات و پایداری خدمات و افزایش عزت نفس پاسداران، خواهیم رسید.
* به خدمات بیمه اختیاری اشاره کردید، این نوع خدمات بیمه از چه سالی اجرا شده و چه خدماتی را شامل می شود؟
**طرح بیمه اختیاری در سپاه، سال 1377 با تحت پوشش قرار دادن اعضای خانواده و خانه کارکنان با عنوان بیمه خانه و خانواده آغاز شد و به موازات این بیمه، ارائه خدمات دیگری را نیز شروع کردیم که تکمیل کننده بیمه قانونی در رابطه با فوت حین خدمت، عادی و از کار افتادگی بود زیرا این نوع بیمه های قانونی از وضعیت خدمتی کارکنان تبعیت می کرد یعنی هر چه سابقه خدمتی افراد بیشتر باشد از مزایای بیشتری در این نوع بیمه ها برخوردار می شوند. لذا به منظور افزایش خدمات بیمه ای متفاوت، خدماتی را به عنوان بیمه مازاد عمر و حوادث از زمستان سال 1379 شروع کردیم.
در واقع وقتی خدمات را صرفاً در چارچوب اعتبارات دولتی ببینیم، چون بودجه این خدمات با تنظیم بودجه سالانه کشور بالا و پایین می شود، خدمات رسانی را نامتعادل و ناپایدار می کند. به همین منظور بیمه اختیاری کمکی است هم برای بیمه شدگان و هم مجموعه سازمان سپاه که بودجه ای را در قبال این امور هزینه نمی کند.
* نوع خدمات دهی در بیمه های اجباری و اختیاری چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
**در بیمه اجباری، همه نیروها تحت پوشش قرار می گیرند و کارکنان، اختیاری در رد یا قبول آن ندارند، در مقایسه با سایر خدمات بیمه ای متفاوت و خاص است و شرایط خدمتی در ارائه خدمات بیمه اجباری تأثیر مستقیم دارد.
* یکی از موضوعات مهم در فراگیر کردن خدمات بیمه ای، اطلاع رسانی صحیح و به موقع است. با توجه به اینکه عموم پاسداران آگاهی کمی همانند اقشار مختلف جامعه نسبت به قوانین مختلف از جمله بیمه دارند، برای افزایش دانش آنها چه برنامه ای دارید؟
**متأسفانه اقشار کمی در جامعه نسبت به قوانین موضوعات مختلف از حداقل آگاهی های لازم برخوردارند که پاسداران نیز از این قاعده مستثنی نیستند. شاید یکی از علت های نداشتن آگاهی های لازم این است که تا وقتی فردی نسبت به موضوعی احساس نیاز پیدا نکند خیلی دنبال اطلاعات آن نمی رود. با این وجود ما در موسسه بیمه بنیاد تعاون سالانه بطور متوسط یک اطلاعیه را به نام تک تک افراد صادر می کنیم. علاوه بر این در برخی همایش ها بخش هایی را بیان می کنیم. البته علی رغم تمام این اقدامات اکثر کارکنان با فقر اطلاعاتی مواجه هستند. هر چند بخشی از اطلاع رسانی به عملکرد صحیح مقابل قوانین موجود باز می گردد، با این حال باید در این خصوص تلاش بیشتری شود.
* آیا در بخش خدمات درمانی هم مسئولیتی دارید؟
**در رابطه با بخش درمان چون سازمان خدمات درمانی نیروهای مسلح فقط مسئولیت دارد، موسسه بیمه بنیاد تعاون در این بخش ورود پیدا نکرده است. یعنی موضوع درمان تنها موضوعی است که در مجموعه فعالیت های موسسه نمی گنجد. البته در صورت صلاحدید سازمان سپاه موسسه آمادگی دارد خدمات بیمه ای مازاد بر آنچه در سیستم خدمات درمانی نیروهای مسلح ارائه می شود، ارائه کند، مشروط بر آنکه با فعالیت های سازمان مورد اشاره تداخلی نداشته باشد.
* پس بطور خلاصه می توانید بگوئید مجموعه فعالیت های موسسه شامل چه بخش هایی می شود؟
**بله، در بخش بیمه عمر و حوادث خانواده امسال براساس آخرین تغییرات، از ابتدای تیرماه همسران پاسداران تا سقف هفت میلیون تومان، فرزندان براساس گروه سنی اگر زیر یکسال فوت کنند یا دچار از کارافتادگی ناشی از حادثه شوند از پوشش حداکثر یک میلیون تومان، اگر یک تا شش سال باشند تا سقف 5/2 میلیون تومان و فرزندان بالای شش سال تا زمانیکه تحت پوشش قرار می گیرند تا سقف پنج میلیون تومان تحت پوشش خدمات بیمه ای قرار می گیرند.
به کارکنان سپاه نیز در شرایط فوت تا سقف 15 میلیون تومان و در شرایط از کارافتادگی در اثر حادثه حداکثر 10 میلیون تومان پرداخت می شود که این رقم در بیمه قانونی تا سقف 10 میلیون تومان است. (پرداخت بیمه های عمر و حوادث توسط سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح صورت می گیرد و این موسسه فقط مسئولیت پیگیری امور را دارد.) اگر این مبالغ را با سال گذشته مقایسه کنیم، رشد 5/2 برابری خدمات بیمه ها را مشاهده می کنیم. منازل کارکنان نیز تا سال گذشته شش میلیون تومان در مقابل حوادث 9 گانه شامل آتش سوزی، سیل، صاعقه، طوفان و غیره بیمه می شد که امسال این رقم به 15 میلیون تومان رسیده است و در حوادثی مانند بارندگی، برف و ریزش چاه هم تا سقف سه میلیون تومان بیمه می شوند.
علاوه بر این سپاه از سال 84 به عنوان پیشگام در نیروهای مسلح، خودروهای شخصی کارکنان خود را بدون دریافت پیش قسط بیمه بدنه می کرده که در این رابطه نیز بیش از 40 نمایندگی بیمه خودرو در خارج از مجموعه بنیاد تعاون ایجاد کرده ایم.
خدمت دیگر، ارائه کمک هزینه بیماری های صعب العلاج که شامل 61 عنوان است از اواخر سال 83 (زمان شروع این نوع بیمه) تا پایان سال گذشته توسط موسسه بیمه بنیاد تعاون ارائه می شد ولی از امسال با توجه به تغییرات بوجود آمده در سپاه، توسط مدیریت های خدمات رفاهی سپاه های استانی ارائه می شود.
از سوی دیگر بعضی از وام هایی هم که کارکنان از خدمات کارکنان سپاه دریافت می کنند، توسط این موسسه بیمه می شود. سربازان نیز همانند پاسداران البته به میزان کمتری از خدمات بیمه ای قانونی برخوردارند و از امسال هم میزان بیمه مازاد سربازان مجرد تا سقف پنج میلیون تومان و متأهلین هم تا هفت میلیون تومان افزایش یافته و این در حالی است که بیمه مازاد عمر و حوادث سربازان در سایر نیروهای مسلح کشورمان تاکنون اجرایی نشده است.
* آیا برای کاهش ترددها هم برنامه ای دارید؟
**برای کمک به این موضوع نمایندگی هایی در مراکز استان ها داریم که این نمایندگی ها یک مرجع در دسترس هستند. علاوه بر این با توجه به اینکه کارگزینی های رده ها اولین مرجع مطلع از مشکلات کارکنان هستند، کتابچه های حاوی اطلاعات لازم بیمه ای را برای آگاهی این عزیزان در اختیارشان می گذاریم تا در صورت مواجهه یا مراجعه راهنمایی های صحیحی را انجام دهند.
برنامه دیگری که به دنبال اجرایی کردن آن هستیم، راه اندازی سیستم نرم افزاری برای برقراری ارتباط با استان ها به منظور کم کردن زمان رسیدگی به پرونده ها است که به علت انتقال برخی از مأموریت های این موسسه به خدمات رفاهی کارکنان، تحقق این موضوع با تأخیر بیشتری صورت می گیرد.
* برنامه های آینده موسسه بیمه بنیاد تعاون چیست؟
**پیگیری متمرکز فعالیت های بیمه ای سپاه در موسسه بیمه بنیاد تعاون یکی از برنامه های آینده این موسسه است، زیرا تمرکز باعث می شود تا خدمات پراکنده بیمه ای که در رده های مختلف سپاه مانند اداره پشتیبانی، آماد و نیروی هوایی انجام می شود، با هدف بهره وری بیشتر و استفاده بهینه از توان تخصصی موسسه بیمه، در یک مجموعه صورت گیرد و این در صورت تحقق حق بیمه پرداختی کارکنان را کاهش می دهد و در رابطه با موضوع سازمانی نیز، به تشکیل یک سازمان یکپارچه و منسجم کمک می کند.
البته در رابطه با فعالیت های بیمه ای عمر و حوادث، خودرو ، بیماران صعب العلاج و منازل پاسداران، غیر از این موسسه هیچ سازمان یا اداره دیگری فعالیت ندارد و فقط در بخش بیمه های مسئولیت ، اماکن و اموال سپاه است که متمرکز انجام نمی شود.
موضوع دیگر ارائه خدمات بیمه ای غیر از عمر و حوادث مانند بیمه عمر و سرمایه گذاری است، زیرا بیمه سرمایه گذاری می تواند در طولانی مدت کارکنان را در شرایط بهره وری از یک سرمایه یکجا برخوردار سازد.
*پاسدارانی که از خدمات بیمه ای این موسسه استفاده می کنند چه نکات و مواردی را لازم است، مطلع باشند؟
**توصیه می کنیم در رابطه با بیمه های اختیاری اگر چنانچه حق بیمه به هر دلیلی از فیش حقوقی کسر نمی شود و این موضوع ادامه داشته باشد به معنای آن است که فرد به خدمات بیمه ای اختیاری احتیاج ندارد. بنابراین افرادی که از این نوع خدمات استفاده می کنند به عناوین خدمات بیمه ای در ستون کسورات اختیاری فیش حقوقی خود توجه کنند تا در صورت درج نشدن، اصلاح شود.
از سوی دیگر چون بیمه عمر تابع قانون ارث نیست به همین علت حق توزیع آن به فرد در زمان حیاتش داده شده است. به همین منظور تاکنون سه بار فرم ذی نفع را میان پاسداران توزیع کرده ایم که لازم است این فرم ها را با دقت، کامل کنند و در صورت نیاز به تغییر، اصلاحات لازم را انجام دهند تا در زمان باز پرداخت سرمایه بیمه، مشکلی روی ندهد.
هم چنین از پاسداران می خواهیم اطلاعیه هایی که از سوی این موسسه منتشر می شود را با دقت مطالعه کنند و اگر منزل بیمه شدگان دچار خسارتی شد، برای ارزیابی صحیح کارشناسان، خسارات وارده را تا زمان ارزیابی ترمیم نکنند که در غیر این صورت نمی توان برآورد صحیح از میزان خسارات وارد آمده انجام داد و کسانی که دچار از کارافتادگی می شوند مدارک لازم را برای پیگیری، جمع آوری کنند تا برای دریافت بیمه از کارافتادگی با مشکلی مواجه نشوند.