پایگاه بصیرت،در نوشتار قبل نکاتی را پیرامون شناخت طبیعت(مزاج) انسان ها بیان نمودیم. دراین شماره بنا داریم که اقسام مزاج های چهارگانه را هم از جهت ساختار جسمانی و هم بر اساس ساختار روانی معرفی نمائیم ولی قبل از هرچیز و به جهت جلوگیری از برداشت های شخصی ذکر یک نکته را لازم می دانیم و آن اینکه لزوما همه ویژگی های یک مزاج خاص دریک فرد دیده نمی شود و در تعیین مزاج خاص در یک فرد باید به غلبه ویژگی های یک مزاج توجه کرد ؛یعنی، اینکه ممکن است مزاج اولیه یک نفر گرم و تر(دموی) بوده باشد ولیکن در اثر تغذیه ناسالم خصوصا استفاده افراطی از مواد کارخانه ای و حاوی مواد نگهدارنده، مزاجش به سرد وخشک(سوداوی) تغییر پیداکند که دقت در این نکته بسیار ضروری می باشد. اول: مزاج گرم و تر(دموی) ازلحاظ ساختارجسمانی؛ هیکل دموی ها درشت است، موی پرپشت دارند و پوستشان سرخ و سفید است، عروق روی دست ها برجسته است؛ نبض آنها پر و قوی است؛ درلمس،پوست بدنشان گرم و مرطوب است.قدرت حرکات بدنی آنها بالاست و صدایی رسا و محکم دارند،خواب خوبی دارند،هرچند بی خوابی را هم تا اندازه ای تحمل می کنند. قدرت هضم و اشتهایشان خوب است و معمولا یبوست ندارند؛ تحمل گرما و سرمای زیادی دارند، اما بیشتر خنکی و سرما را ترجیع می دهند، مزه مورد علاقه آنها شیرینی و ترشی است و دارای میل جنسی خوب و متناسب می باشند. از لحاظ ساختار روانی؛ دموی ها معمولا آرام، خوش خلق و صمیمی هستند؛ نوعا افراد شجاع و جسوری هستند و معمولا پیشرو و رهبر گروه خود می باشند. بی خیال و سرزنده و اغلب بی حساب و کتاب اند؛ عموما دیر خشمگین می شوند اما اگر عصبانی شوند ممکن است کارهای مخاطره آمیز از خود نشان دهند. دوم مزاج گرم و خشک(صفراوی) ازلحاظ ساختارجسمانی؛ افرادی لاغر ولی با استخوان بندی درشت هستند،موهای پرپشت و سیاه و گاهی مجعّد دارندو به علت حرارت و خشکی زیاد، بیشتر مستعد تاسی سر هستند؛ سفیدی چشم آنها مایل به زرد و عروق روی دست آنها برجسته است؛ نبض سریع و قوی دارند؛ در هنگام لمس،پوست بدنشان گرم و خشک است، قدرت و حرکات بدنی آنها بسیار بالاست و پیوسته، سریع و بلند صحبت می کنند؛ خوابشان کم و سبک است؛ قدرت هاضمه آنها خوب است و معمولا گرما را تحمل نمی کنند، فصل تابستان برایشان غیر قابل تحمل است و بیشتر زمستان را دوست می دارند از نظر جنسی توان بالا ولی متغیر دارند. از لحاظ ساختار روانی؛ ازقدرت حافظه و یاد گیری بالایی برخوردارند، افرادی بسیار پر جنب و جوش، باهوش و فعال هستند؛ روابط اجتماعی آنها قوی است؛ آتشین مزاج، عجول و بی قرارند؛ خیلی زود عصبی و خشمگین می شوند اما فوراً پشیمان می گردند؛ اصولاً مزاج های گرم ؛ یعنی، دموی ها و صفراوی ها، از لحاظ اعمال بدنی و خصوصیات حیاتی از قدرت بالایی برخوردارند، گرما موجب افزایش کارکرد اعضای مختلف آنها می گردد. ( ادامه دارد) * استاد عظیم الشأن ما حکیم روازده معتقدند حالت پنجم وطبع معتدلی نیزوجود دارد که ویژه اولیاء الهی خاصه حضرات معصومین علیهم السلام می باشد. *عضو موسسه احیاء طب جامع ایرانیان و عضو جامعه حامیان کشاورزی سالم ایران.