بدون تردید پیدایش انقلاب اسلامی بر مبنای آموزه‌های اعتقادی و فرهنگی نهضت عاشورا و تاثیرات انقلاب کربلا شکل گرفته است و الگوهای «نهضت حسینی» در تار و پود «نهضت خمینی» نمود عینی یافته است. از همین رو ویژگی‌های فرهنگی دو انقلاب به شهادت منابع پژوهشی و کاویدن زمینه‌‌های زایش عاشورا و انقلاب اسلامی در مرتبتی قرار می‌گیرد که به فرموده حضرت امام(ره): «انقلاب اسلامی ایران، پرتوی از عاشورا و انقلاب عظیم الهی آن است.» (صحیفه نور، ج 18، ص 22)
اینک در آستانه اربعین سالار شهیدان دشت نینوا و در برهه‌ای که خطر نفوذ همه‌جانبه و پیچیده دشمن به ویژه در عرصه فرهنگی، مکرر از سوی مقام معظم رهبری گوشزد می‌شود، تبیین وجوه اشتراک فرهنگی دو نهضت الهی و دینی بیش از پیش ضرورت می‌یابد.
با مروری بر آنچه از لسان امام معصوم(ع) و امام دیروز و امروز عصر انقلاب برآمده، بی‌هیچ رمزگشایی راه برای شناخت عناصر مشترک فرهنگی دو انقلاب فراهم می‌آید:
امام حسین(ع) در بیان هدف قیام عاشورا می‌فرماید: «من مرگ در راه حق را جز سعادت و زندگی با ستمکاران را جز ملال و دلتنگی نمی‌دانم.» (سید بن طاووس، اللهوف، ص 69) و همسویی با این هدف در بیان امام خمینی(ره) تبلور یافته است: «روزهایی که بر ما گذشت عاشورای مکرر بود و میدان‌‌ها، خیابان‌ها و کوی و برزن‌هایی که خون فرزندان اسلام در آن ریخت کربلای مکرر... هفده شهریور مکرر عاشورا و میدان شهدا مکرر کربلا کاخ ستمگری را با خون در هم کوبید. کربلای ما کاخ سلطنت شیطانی را فرو ریخت.» «صحیفه نور، ج 9 ص 57)
رهبر معظم انقلاب در بیانی روشنگرانه عاشورا را موتور محرک انقلاب می‌دانند و می‌فرمایند: «ماجرای حسین‌بن‌علی(ع) حقیقتا موتور حرکت قرون اسلامی در جهت تفکرات صحیح اسلامی بوده است. هر آزادیخواه و هر مجاهد فی‌سبیل‌الله و هرکس که می‌خواسته است در میدان خطر وارد شود از آن ماجرا مایه گرفته و آن را پشتوانه روحی و معنوی خود قرار داده است. در انقلاب ما این معنی به صورت بیّنی واضح بود.» (سامانه حوزه www.hawzah.net)
جانمایه وجوه مشترک دو نهضت را می‌توان این‌گونه فهرست کرد:
- فرهنگ پیروی از رضای خدا و عمل به تکلیف الهی
- فرهنگ شهادت، ایثار و فداکاری
- فرهنگ ظلم‌ستیزی
- فرهنگ رویارویی با طاغوت
- فرهنگ مبارزه دائمی و مستمر حق با باطل و سازش‌ناپذیری با ستمکاران
- فرهنگ مبارزه با فساد و مفسدان
- فرهنگ مبارزه با دشمن داخلی و خارجی
- فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر و احیای دین خدا و ارزش‌های فراموش‌شده جهت برپایی حکومت اسلامی
آنچه مسلم است با صیانت از این منظومه فرهنگی و نهادینه شدن شاخصه‌های فوق که علت محدثه هر دو نهضت نیز بوده، راه بر نفوذ فرهنگی دشمن بسته شده و بزک کردن دشمن در جهت رویارویی و مقابله با انقلاب اسلامی ره به جایی نخواهد برد و پایه‌های هر یک از استوانه‌های برشمرده شده - که علت مبقیه انقلاب است - اگر مورد غفلت و مماشات قرار گیرد و به لحاظ خودباختگی و عدم خودباوری تخریب شود و یا از دیگر سو به دلیل بدفهمی و کج‌اندیشی و حتی مصلحت‌اندیشی‌های غیر عزت‌مدارانه با دوری از پرتو هدایت حکیمانه رهبری، تقویت نگردد قبح نفوذ دشمن در جامعه کمرنگ خواهد شد که چنین سرنوشتی با توجه به تکیه بر شور و شعور حسینی از ساحت کیان انقلاب اسلامی دور خواهد ماند. ان‌شاءالله.