(روزنامه ايران - 1394/06/18 - شماره 6023 - صفحه 1)
آمریکایی‌ها در گفت‌وگوی «مسقط» حق غنی‌سازی ایران را به رسمیت شناختند
یک روز پس از آنکه سعید جلیلی، مسئول سابق پرونده هسته‌ای در نشست با اعضای کمیسیون ویژه برجام حضور یافت و ضمن دفاع از دستاورد مذاکراتی که تحت مسئولیت وی انجام شد، انتقادات بسیاری را متوجه متن برجام کرد، رئیس سازمان انرژی اتمی هم که همراه دبیر شورای عالی امنیت ملی میهمان دیروز(سه‌شنبه) کمیسیون بود به سخنان جلیلی پاسخ داد. مذاکره‌کننده سابق پرونده هسته‌ای کشور در لابه‌لای سخنان خود گفته بود که حق غنی‌سازی ایران در مذاکرات پایانی وی با گروه 1+5 مورد پذیرش قرار گرفته بود.
جلیلی در حالی دستاوردهای کنونی را به دوران مسئولیت خود منتسب می‌کند که صالحی اندکی پس از پایان مذاکرات هسته‌ای و دستیابی ایران و 6 کشور طرف مذاکره به توافق، در گفت‌و‌گویی با روزنامه «ایران» که روز 13 مردادماه منتشر شد، برای نخستین بار از جزئیات مذاکرات محرمانه عمان در دولت سابق پرده برداشت و توضیح داد که چگونه پس از مذاکرات متوالی و بی‌نتیجه ایران و 1+5، از رهبر معظم انقلاب مجوز گرفت تا با مقامات امریکایی در عمان مذاکره کند.
مذاکراتی که اصغر خاجی به عنوان نماینده وزارت امور خارجه در آن شرکت کرد و طی چند جلسه به پذیرش برنامه غنی‌سازی از سوی امریکایی‌ها منتهی شد. صالحی در این باره به «ایران» گفته بود: «با کسب اجازه از رهبر معظم انقلاب، هشت ماه بعد از اینکه هماهنگی‌های لازم با دبیر شورای عالی امنیت ملی انجام شد، نخستین نشست با امریکایی‌ها برگزار شد. از طرف ما آقای خاجی، معاون اروپا و امریکای وزارت خارجه همراه چند نفر از مدیران کل، برای مذاکره به عمان اعزام شدند».
صالحی در ادامه با اشاره به مشکلات و موانع داخلی که بعد از آغاز گفت‌و‌گوهای عمان شکل گرفت، افزود: «در آن زمان انتخابات ریاست جمهوری امریکا فرارسیده بود و رقابت اوباما و رامنی خیلی نزدیک بود و امریکایی‌ها درصدد بودند با سرعت هر چه تمام‌تر در شرایط خیلی خوب مذاکره را پیش ببرند. واقعاً مجال خوبی برای مذاکره به وجود آمده بود. این در حالی بود که من در داخل کشور برای فرستادن نمایندگان مان به عمان دچار مشکل شده بودم زیرا نمی‌توانستم بدون ایجاد بعضی هماهنگی‌ها در میان نهادهای مختلف اقدامی انجام دهم. بالاخره در داخل کشور دوباره آنقدر موانع ایجاد شد که روز انتخابات امریکا فرا رسید و تیم اعزامی امریکا برای مذاکره گفتند به دلیل انتخابات امریکا، ادامه مذاکرات را چند ماه عقب بیندازیم تا ببینیم نتیجه انتخابات چه می‌شود. به این ترتیب، ما آن فرصت را هم از دست دادیم.»
وی در ادامه به فرصت سوزی ای که در نتیجه کارشکنی‌های داخلی رخ داد اشاره کرده و گفت: «با این تأخیر یک فرصت سوزی واقعی اتفاق افتاد، زیرا امریکایی‌ها در آن برهه، واقعاً آمادگی واگذاری امتیازات خوبی به ایران داشتند. به هر حال، چند ماهی گذشت و انتخابات امریکا با پیروزی مجدد اوباما تمام شد. بنده در این اندیشه بودم که برخلاف دفعه اول، زمان را برای انجام هماهنگی‌ها از دست ندهم.
بنابراین با پشتوانه رهبر معظم انقلاب و بر اساس تصمیم شخصی، نمایندگان‌مان را برای مذاکره با امریکایی‌ها به عمان اعزام کردم.» رئیس سازمان انرژی اتمی در همین گفت‌و‌گو به نتیجه مذاکرات اواخر سال 91 عمان اشاره می‌کند که بعد از پایان آن پادشاه عمان در نامه‌ای به احمدی‌نژاد اعلام می‌کند، «نماینده امریکا اعلام کرده است حق غنی‌سازی ایران را به رسمیت می‌شناسند». صالحی در این رابطه افزود: «هنگامی که این نامه در اختیار آقای احمدی‌نژاد قرار گرفت، برخی دوستان اظهار نظر کردند که این اقدامات به سرانجامی نخواهد رسید؛ امریکایی‌ها پایبند به تعهدات نیستند. ما تا این مرحله پیش رفتیم. در همین هنگام، از دفتر رهبر معظم انقلاب به ما اطلاع دادند که حسب صلاحدید معظم له، دیگر مذاکره را متوقف کنید؛ بگذارید بعد از تعیین تکلیف انتخابات، دولت بعدی مذاکرات را پیگیری کند».
آمریکایی‌ها در مسقط حق غنی‌سازی ایران را به رسمیت شناختند
صالحی در حالی برای نخستین بار به جزئیات این مذاکرات محرمانه اشاره می‌کرد که مسئولان سابق پرونده هسته‌ای واکنشی به این اظهارات نشان ندادند اما جلیلی در جلسه روز دوشنبه کمیسیون ویژه برجام از پذیرش حق غنی‌سازی از سوی امریکایی‌ها روایت متفاوتی داشت و آن را به مذاکرات پایانی دولت سابق با گروه 1+5 گره زد. سخنانی که با واکنش‌هایی از سوی برخی چهره‌ها و مسئولان سیاسی رو به رو شده است. صالحی در واکنش به آن بخش از سخنان جلیلی که گفته بود حق غنی‌سازی در مذاکرات پایانی دوره وی مورد پذیرش امریکایی‌ها قرار گرفته است، ضمن مرور مذاکرات عمان که قبلاً در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران به شرح آن پرداخته بود اشاره داشت که «حق غنی‌سازی در هیچ یک از مذاکرات 1+5 از سوی امریکایی‌ها به رسمیت شناخته نشده، بلکه در گفت‌وگوی مسقط امریکایی‌ها حق غنی‌سازی ایران را به رسمیت شناختند و بعد از این بود که دولت جدید آمد و مذاکرات را پیگیری کردند».
ولایتی: نظرات جلیلی نتیجه بررسی خودشان است
رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک هم در واکنش به اظهارات جلیلی گفت: «نظرات وی نتیجه بررسی خودشان است. بالاخره گروهی که در مجلس تشکیل شده برای بررسی دقیق و سرفرصت برای همین موضوع است». به گزارش ایرنا، علی اکبر ولایتی افزود: «این حق مجلس است که این کار را انجام دهد وامیدواریم در نهایت به نتیجه‌ای برسند که به نفع جمهوری اسلامی ایران باشد. بدون تردید نمایندگان مردم در امری که به تعهدات جمهوری اسلامی در قضیه هسته‌ای مربوط می‌شود، ذیحق هستند».
بعیدی‌نژاد: «حق» یا «اجرای» غنی‌سازی محل اختلاف ایران و غرب بود
در همین حال حمید بعیدی‌نژاد، عضو تیم مذاکره‌کننده کشورمان هم در واکنش به انتقادات جلیلی که گفته بود «در متن برجام اشاره‌ای به پذیرش حق غنی‌سازی نشده است»، گفت: «اگر حقی وجود داشته باشد هیچ نوشته‌ای نمی‌تواند آن را از بین ببرد. در حقوق بین‌الملل، حق یا ذاتی است یا در یک معاهده بین‌المللی باید شناسایی شود». وی در گفت‌و‌گو با «خبرآنلاین» افزود: «از این منظر، غنی‌سازی محل اختلاف است. ما آن را حق ذاتی خود می‌دانیم ولی غربی‌ها چنین اعتقادی ندارند. یکی از بحث‌های اختلافی در «ان پی تی» ماده 4 آن است که آیا به موجب آن حق غنی‌سازی به رسمیت شناخته می‌شود یا نه. ما گفته‌ایم اگر نباید غنی‌سازی ایران ادامه پیدا کند مذاکره نمی‌کنیم، با این فرض به مذاکره آمده‌ایم که شما این حق را به رسمیت بشناسید».
مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: «اما اینکه این حق غنی‌سازی است یا اجرای غنی‌سازی بین ما و آنها محل اختلاف بود. با این حال در برجام و طی تفاهمی سیاسی پذیرفتند که ایران غنی‌سازی را ادامه دهد و تمام حدود آن هم تعریف شده است.» بعیدی‌نژاد گفت: «از جمله مهمترین اتفاقاتی که در سیاست تغییر امریکا روی داد آن بود که این کشور این حق را پذیرفت. بیل برنز در مذاکرات، به طور شمرده و با تأکید بر هر واژه گفت حاضریم برای نخستین بار غنی‌سازی ایران را بپذیریم اما درباره حدود آن باید صحبت کنیم.»
موضع مجلس، مخالفت با «برجام» نیست
بعیدی‌نژاد همچنین به بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب درباره برجام در جمع اعضای مجلس خبرگان اشاره کرد و گفت: «جای تعجب دارد با اینکه بیانات رهبری در این زمینه گویا بود باز هم برخی صاحبان رسانه گفتند «پس رهبری تکلیف را روشن کردند و باید برجام در مجلس تصویب شود.» رئیس تیم کارشناسی مذاکره‌کننده افزود: «دیدگاه ایشان بسیار کارشناسی ودقیق است. اینکه مجلس تصویب بکند یا نکند، بحث کاملاً کارشناسی و فنی است نه بحثی میان دولت و مجلس یا موضوع مباحثه سیاسی. اینکه نتیجه تعاملات حقوقی مشخص کند که نیاز به تصویب مجلس هست یا نه.»
وی گفت: «اگر مجلس شورای اسلامی به این نظر برسد و نهادهای قانونگذار از آن دفاع کنند که ضرورت دارد مجلس برجام را تصویب کند، تیم مذاکره‌کننده و دولت با آن هیچ مشکلی نخواهند داشت چون موضع مجلس، موضع مخالفت با برجام نیست.»
http://iran-newspaper.com/newspaper/page/6023/1/83737/0
ش.د9402433