(روزنامه شرق - 1394/05/31 - شماره 2377 - صفحه 7)
ایرنا: معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی می‌گوید سیاسیون ایران در هفته‌های آینده باید به «فرصت کم، لابی صهیونیست‌ها، دانش اندک نمایندگان کنگره، احتمال طراحی توطئه در واپسین لحظات و رد احتمالی برجام در کنگره» بیندیشند. حسین موسویان تأکید کرد: «دراین‌میان، تینک‌تنک‌ها (اتاق‌های فکر) بیش از آنچه که ما تصور کنیم، مؤثر خواهند بود. شاید به همین خاطر است که اندیشمندان موافق برجام از هرسوی جهان به واشنگتن آمده‌اند تا در لابی با کنگره، مددکار دولت اوباما باشند. عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، درمجموع، توافق وین را معجزه دیپلماسی خواند که جز با لطف و اراده خدا ممکن نبود. او گفت: «این تنها توافق بین‌المللی است که تمام قدرت‌های بزرگ جهانی بر حق غنی‌سازی ایران صحه می‌گذارند و زیر آن را امضا می‌کنند.
حال آنکه نه‌تنها آمریکا بلکه هیچ قدرت عضو شورای امنیت سازمان ملل تاکنون در هیچ توافق‌نامه رسمی‌ای راجع به هیچ کشوری به طور رسمی نپذیرفته است که غنی‌سازی داشته باشد. از نظر اکثر کارشناسان جهانی بعید بود روزی توافقی شود که قدرت‌های جهانی، هم غنی‌سازی ایران را بپذیرند و هم تحریم‌ها را بردارند». معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی گفت: «البته این توافق ایده‌آل هیچ‌کس در جمهوری اسلامی نیست. ایده‌آل قدرت‌های جهان هم نیست. باید این را بپذیریم که این توافق کف خواسته‌هاست نه سقف آن. اما همین کف، به اعتقاد قلبی من از جمله شاهکارهای دیپلماسی در یک قرن گذشته است، نه‌فقط درباره ایران، که در عالم دیپلماسی».
استاد دانشگاه پرینستون گفت: «این اولین مدل در عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای طی ٦٠ سال اخیر است که دقیق و ریز و با تمام جزئیات تعریف شده است، کشورها می‌توانند از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای بهره‌مند شوند بدون اینکه ریسک بمب اتم وجود داشته باشد، چه از طریق غنی‌سازی و چه از طریق آب سنگین. هیچ‌کدام از معاهدات قبلی هسته‌ای پاسخ‌گوی این سؤال نبود حتی با پروتکل الحاقی هم می‌شود بمب ساخت اما حالا مدلی به‌وجود آمده که ضامن تکنولوژی صلح‌آمیز برای همه و بمب هسته‌ای برای هیچ‌کس است». او پیشنهاد کرد که این مدل در مرحله نخست منطقه‌ای و سپس جهانی شده و تمام کشورهای جهان به اصول کلیدی آن پایبند شوند تا خطر اشاعه سلاح هسته‌ای در جهان برای همیشه منتفی شود.
وضعیت برجام در کنگره آمریکا
عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در پاسخ به اینکه گفته می‌شود اگر کنگره آمریکا برجام را بررسی و تصویب کند، مجلس ایران نیز باید چنین کند، گفت: «ورود پارلمان‌های دو کشور به برجام نقطه مشترک ماست ولی اینکه در داخل ایران گفته می‌شود برجام یک معاهده بین‌المللی و تصویب آن از اختیارات مجلس است، حداقل از نظر طرف آمریکایی چنین نیست». او افزود: «تصمیم‌گیری نهایی در مورد این توافق به‌عهده کنگره آمریکا نیست. در یک صورت کنگره می‌تواند مانع از اجرای آن شود و آن اینکه کنگره بتواند رأی‌گیری کند و بالای دوسوم رأی بیاورد. در غیراین‌صورت حتی اگر کنگره تصویب نکند، رئیس‌جمهور اختیار قانونی برای وتو دارد. در نتیجه، برجام اجرا می‌شود و رأی منفی کنگره هیچ تأثیری روی آن نخواهد داشت. البته اکنون محاسبات و برداشت‌ها این است که در کنگره دوسوم رأی نمی‌آورد».
نقش مؤثر تینک‌تنک‌ها در تصویب برجام
موسویان گفت: «دولت آمریکا از همه متخصصان و تینک‌تنک‌ها در سراسر جهان خواسته به واشنگتن بیایند و کنگره را نسبت به برجام توجیه کنند بااین‌حال تهران باید بررسی کند که اگر برجام با رأی بیش از دوسوم در کنگره رد شد، آن‌وقت چه باید بکند. تینک‌تنک و لابی‌های داخل آمریکا در این میان بسیار مؤثر هستند، بسیار بیشتر از آنکه ما تصورش را هم داشته باشیم». عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای تینک‌تنک یا اتاق فکر را یکی از موضوعات کمتردرک‌شده در ایران عنوان کرد و گفت: «هنوز در ایران درک جامعی نسبت به تأثیر افکار عمومی، لابی‌ها و مراکز مطالعاتی بر سیستم تصمیم‌گیری سیاست‌گذاران آمریکا و دولت‌های غربی ایجاد نشده است.
حال آنکه در تمام کشورهای غربی لابی وجود دارد و اول افکار عمومی را در آمریکا تحت‌تأثیر قرار می‌دهند». استاد دانشگاه پرینستون افزود: «ایران هیچ برنامه سازمان‌یافته‌ای برای لابی در آمریکا و اروپا ندارد. از ابتدای انقلاب تاکنون هیچ دولتی چنین برنامه‌ای نداشته است. خیلی از دولت‌ها متوجه اهمیت آن بوده‌‌اند ولی اراده سیاسی ملی پشت آن نبوده که بخواهد روی افکار عمومی دنیا سرمایه‌گذاری کند و واقعیت‌های مربوط به ایران را عرضه کند. به همین دلیل ایران، ملت ایران و انقلاب اسلامی، مظلوم واقع شده است».
http://www.sharghdaily.ir/News/71307
ش.د9402177