می توان گفت لغو تحریم های هسته ای ضربه خوبی بر ساختار تحریم هاست و اجماع قبلی درباره تحریم ایران را در سطح بین المللی از بین می برد، اما لغو تحریم های هسته ای نباید به مثابه خداحافظی غرب و امریکا با ابزار تحریم علیه ایران تلقی شود، چرا که آمریکائی ها قصد ندارند کلیت تحریم ایران را از بین ببرند.
سرانجام بیانیه مشترک ایران و اعضای 1+5 با موضوع اجرای برجام از سوی وزیر امور خارجه کشورمان و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرائت گردید. این در حالیست که جمهوری اسلامی ایران تعهدات خود را مطابق برجام انجام داده و هم اکنون زمان اجرایی شدن وعده اصلی طرف مقابل مبنی بر برداشته شدن تمامی تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران است. به عبارت بهتر، هم اکنون زمان راستی آزمایی غرب فرا رسیده است.
در این خصوص نکاتی وجود دارد که باید آن ها را به صورتی جدی مد نظر قرار داد. نکته اول این که مطابق برجام، صرفا تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای ایران از امروز لغو می شوند. از این رو کلیت تحریم ها در حوزه های دیگر از جمله فعالیت های موشکی، موضوعات مربوط به ادعاهای واهی غرب در خصوص حمایت ایران از تروریسم و مقوله حقوق بشر به قوت خود باقی مانده و در آینده نیز امکان تشدید آن ها وجود دارد و از هم اکنون کنگره آمریکا و اعضای هر دو حزب دموکرات و جمهوری خواه بر سر تحریم ایران در این حوزه ها خیز برداشته اند.
جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید اخیرا در این خصوص مدعی شده است:
"ایران در بسیاری از زمینه‌های دیگر، هنوز هم بازیگر بدی است! اسرائیل را تهدید می‌کند، از تروریسم حمایت می‌کند و ساخت موشک‌های بالستیک را ادامه می‌دهد .ایران به خاطر موشک‌های بالستیک خود، تحت تحریم قرار دارد و ما هم کماکان به آن ها فشار وارد خواهیم کرد. ما هیچ وقت توانایی ایالات‌متحده برای اعمال تحریم‌های غیرهسته‌ای علیه ایران را از روی میز برنداشته‌ایم. هر زمان احتمال دارد که به خاطر تست موشک‌های بالستیک، ایران را تحریم کنیم."
واقعیت امر این است که علی رغم ارزش تحریم های لغو شده مطابق برجام، و اقداماتی که از امروز طرف مقابل به صورت رسمی آن ها را اعلام کرده است، دستگاه سیاست خارجی کشورمان باید مراقب تلاش دشمنان قسم خورده این مرز و بوم در خصوص "استمرار سیاست تحریم" باشد.
می توان گفت لغو تحریم های هسته ای ضربه خوبی بر ساختار تحریم هاست و اجماع قبلی درباره تحریم ایران را در سطح بین المللی از بین می برد، اما چنان که گفته شد، اعضای دو حزب دموکرات و جمهوریخواه کنگره آمریکا ( اعم از مجلس نمایندگان و سنا) جهت وضع تحریم های جدید موشکی علیه کشورمان خیز برداشته اند. استمرار تحریم ایران در حوزه های مختلف، فرمول و مبنای رفتاری مشترک دو حزب اصلی ایالات متحده را تشکیل می دهد.در چنین شرایطی نمی توان مدعی شد غرب تحریم ایران را رها کرده یا رها خواهد کرد. از این رو لغو تحریم های هسته ای نباید به مثابه خداحافظی غرب و امریکا با ابزار تحریم علیه ایران تلقی شود. هر چند حدود و ثغور تحریم های غیر هسته ای وضع شده در حال و آینده با تحریم های هسته ای تفاوت دارد، اما آمریکائی ها قصد ندارند کلیت تحریم ایران را از بین ببرند. اساسا یکی از اصلی ترین دغدغه سران ایالات متحده آمریکا در جریان مذاکرات هسته ای سال های گذشته و اخیر، حفظ هندسه و ساختار تحریم ها و زیرساخت های اقتصادی و روبناهای سیاسی آن، علیه ایران بوده است، بنابراین یکی از اصلی ترین خطاهای راهبردی ما در برهه فعلی می تواند تلقی نادرست از لغو تحریم های هسته ای و همسان سازی آن با لغو کلیه تحریم ها علیه ایران و خداحافظی آمریکا با مقوله تحریم علیه ایران باشد.
هم اکنون دستور العمل لغو تحریم های هسته ای ایران به وزارت خزانه داری ایالات متحده آمریکا ابلاغ گردیده و اتحادیه اروپا نیز رسما تحریم های خود علیه ایران را در این خصوص لغو کرده است. با این حال نباید فراموش کرد که از اکنون زمان رصد هوشمندانه بازی طرف مقابل فرا رسیده است.
در راستی آزمایی رفتار غرب باید به نکات و مقولات ویژه ای توجه داشت. این راستی آزمایی حالت و ماهیتی دو طرفه ندارد، زیرا از ابتدا ادعاهای غرب مبنی بر فعالیت های هسته ای غیر صلح آمیز از سوی ایران که منجر به اعمال تحریم از سوی واشنگتن و متحدانش علیه ایران شد، جملگی نادرست و دروغین بوده است. از این رو اکنون صرفا نوبت غرب است که شفافیت و تعهد لازم را داشته باشد و در این میان دیگر اعضای 1+5 نیز در بوته آزمون ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران قرار دارند.
نکته دیگر در این خصوص مربوط به واقع بینی جمهوری اسلامی ایران و حفظ رویکرد بسته ما در مقابل اعضای 1+5 و در راس آن ها آمریکاست. اگر این واقع بینی وجود نداشته باشد، غرب جسارت و جرات وضع تحریم های جدیدتر در حوزه های غیر هسته ای را علیه کشورمان پیدا خواهد کرد. همچنین لازم است در آینده پژوهی مربوط به برجام تمامی احتمالات از جمله احتمال بر هم خوردن توافق هسته ای (متاثر از کارشکنی غرب) را در نظر گرفت . در این خصوص هر گونه نگاه احساسی نسبت به برجام و قطعی دانستن این پدیده به مثابه پاشنه آشیل ما در دوران اجرایی شدن آن خواهد بود. حفظ و تشدید رویکرد بسته ما در مقابل طرف مقابل و در رأس آن ها ایالات متحده آمریکا، تنها راه ممکن برای استفاده از فرصت های برجام خواهد بود.
تجربه نشان داده است هر گاه این رویکرد بسته، باز شود، دشمن از موقعیت به دست آمده به بدترین نحو ممکن سوء استفاده خواهد کرد؛ موضوعی که مسئولین سیاست خارجی کشورمان باید آن را به صورتی جدی مدنظر قرار دهند./