شکست های پی در پی در منطقه، عربستان را وارد فرایندی کرده است که بیش از هر زمانی از عدم عقلانیت رنج می برد. اظهارات مقامات عربستان درباره مداخله زمینی در سوریه بیانگر نوعی پریشان حالی است که ریاض پس از پیشرفت‌های ارتش سوریه و همپیمانان آن در حومه شمالی حلب و آزادسازی دو شهرک نبل و الزهراء، با آن مواجه شده است
ژنرال احمد عسیری، مشاور وزیر دفاع عربستان و سخنگوی ائتلاف عربستان در حمله به یمن چهارشنبه هفته گذشته در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «پادشاهی عربستان آماده مشارکت در هرگونه عملیات زمینی است که ائتلاف (تحت هدایت آمریکا) بر سر اجرای آن در سوریه توافق کند.»
منابع آگاه سعودی نیز در این ارتباط به شبکه خبری «سی ان ان» گفته‌اند که دست کم 150 هزار نیروی نظامی در عربستان مستقر شده تا وارد خاک سوریه شوند. این در حالی است که وزیر دفاع آمریکا ساعاتی پس از اعلام آمادگی عربستان سعودی برای اعزام نیرو به سوریه از این تصمیم عربستان استقبال کرد. این اظهار نظر مقامات نظامی عربستان در حالی ایراد می شود که مذاکرات صلح بین نمایندگان دولت سوریه و مخالفان آن در ژنو به دلیل فقدان پیشرفت، تا 25 فوریه متوقف شد.
برخی خبرها نیز حکایت از تحرکات ترکیه در مرزهای سوریه دارد. برخی ناظران پيشروي هاي اخير ارتش سوريه در مناطق نُبل و الزهرا و باز پس گيري اين دو شهر استراتژيك كه شاهرگ هاي حياتي گروه هاي تروريستي عنوان می شود، را عاملی در عصبانیت عربستان می دانند. اما این ادعای عربستان تا چه میزان با واقعیت همخوانی دارد و در صورت اجرا چه پیامدهایی را به همراه خواهد داشت؟
به نظر می رسد شکست های پی در پی در منطقه، عربستان را وارد فرایندی کرده است که بیش از هر زمانی از عدم عقلانیت رنج می برد. اظهارات مقامات عربستان درباره مداخله زمینی در سوریه بیانگر نوعی پریشان حالی است که ریاض پس از پیشرفت‌های ارتش سوریه و همپیمانان آن در حومه شمالی حلب و آزادسازی دو شهرک نبل و الزهراء، با آن مواجه شده است. ارتش سوریه با کمک نیروهای مقاومت عراق و لبنان موفق شد محاصره دو منطقه شیعه نشین «نبل» و «الزهراء» را پس از چهار سال حصر بشکند که این یکی از بزرگترین شکست های نه تنها تروریست های سوریه، بلکه حامیان آن از جمله عربستان و ترکیه به شمار می آید.
فتح مناطق راهبردی در حومه حلب و پیشروی ارتش سوریه در جنوب و پس گرفتن مناطق استراتژیک در درعا، عربستان و ترکیه را خشمگین کرده است. آن ها گمان نمی کردند در حین مذاکرات ژنو 3 میان گروه های مخالف سوری با نمایندگان حکومت سوریه، که البته ناقص و نامرتب برگزار شد و در آخر هم برای حداقل سه هفته تعلیق شد، ارتش سوریه و نیروی هوایی روسیه و متحدانشان در نقشه ای از پیش تعریف شده در حال پیشروی در شمال و جنوب باشند. حالا ریاض و آنکارا، واشنگتن را متهم می کنند که از پیشروی های ارتش سوریه یا خبر نداشته یا به آن ها دروغ گفته است.
سرکیس نعوم، ستون نویس روزنامه النهار در این باره اعلام کرد، برخی مقام های عربستانی به صراحت به مقام های آمریکایی گفته اند که نسبت به نیات آمریکا در سوریه بدبین هستند و اکنون تصمیم دارند خود وارد عمل شوند.
عصبانیت عربستان به دلیل پیروزی های برق آسای ارتش سوریه باعث شده است که این کشور از دخالت نظامی در سوریه سخن بگوید؛ مسئله ای که با توجه به شرایط نظامی عربستان همخوانی ندارد و این کشور در شرایطی نیست که بخواهد جبهه جدیدی در کنار یمن برای خود بگشاید، بنابراین از همان ابتدای طرح این مسئله کارشناسان معتقد بودند این اظهارات تنها یک بلوف سیاسی است که به شکل ناشیانه ای ابراز شده و تنها موجب تمسخر عربستان می شود.
آندریاس کریگ، عضو بخش مطالعات دفاعی دانشکده کینگ لندن و مشاور نیروهای مسلح قطر در این باره به روزنامه العرب، چاپ لندن می گوید: «عربستان ناتوان تر از آن است که بتواند در سوریه کاری کند. می توانیم بگوییم عربستان در حال حاضر وضعیت قربانی رو به مرگی را دارد که برای فرار از مرگ دست به هر کاری می زند، اما بیشتر جان خود را به خطر می اندازد.» وی تاکید کرد: «بعد از تسلط نیروهای ارتش سوریه بر شهر حلب، نیروهای (تروریست های) موسوم به میانه رو یا معتدل شکست بزرگی را متحمل شده اند، به ویژه که ارتش سوریه توانست بر شهرهای متعددی مسلط شود و راه اصلی که اطراف شمالی شهر حلب به ترکیه را وصل می کرد، با حمایت نیروی هوایی روسیه ببندد. این مشکلی برای عربستان و قطر که هر دو سرمایه گذاری های بسیاری را به سود مخالفان اسد در سوریه کرده اند، محسوب می شود، چرا که به این ترتیب کار امدادرسانی به مخالفان مورد حمایت آن ها سخت می شود و این مساله می تواند هزینه های سنگینی را متوجه آنها کند.» وی ترکیه و عربستان را بازنده های اصلی وضعیت موجود می داند و تاکید می کند، ترکیه و عربستان به تغییر مسیر این جنگ نیاز دارند. برای همین اگر ریاض تصمیم به دخالت نظامی در سوریه بگیرد نیازمند همکاری دوحه و آنکارا است.
برخی دیگر از تحلیلگران بر این اعتقادند حتی اگر عربستان هم تصمیم به ورود نظامی به سوریه بگیرد، ورودش محدود خواهد بود، چرا که از عواقب این کار به خوبی خبر دارد. به ویژه که روسیه و ایران در سوریه حضوری فعال دارند و هر لحظه احتمال برخورد با آنها می رود و این مساله به هیچ وجه به سود عربستان نخواهد بود.
در واقع عربستانی ها با فکر ارسال تعداد محدودی نیروی جنگی به سوریه مخالفتی ندارند، اما این که ابعاد حضور آنها چگونه خواهد بود، جای سوال است. شاید آنها فقط نیروهای ویژه خود را به سوریه اعزام کنند. جین کینینمونت، پژوهشگر مرکز چتم هاوس می گوید: «به اعتقاد من حضور عربستان در سوریه چندان جدی و موثر نخواهد بود، چرا که برای ریاض جنگ یمن در مقایسه با مبارزه با داعش در سوریه اهمیت بیشتری دارد. شاید تعداد کمی نیروی نظامی زمینی به سوریه بفرستد، شاید هم فقط نیروهای ویژه عربستان در سوریه حاضر شوند که فقط جنبه سمبولیک داشته باشد تا وانمود شود عربستان با داعش می جنگد.»
ابراز تمایل عربستان به ورود نظامی در سوریه با استقبال ایالات متحده مواجه شده است. با این حال کارشناسان می گویند که اینها تنها تعارفات سیاسی است و آمریکا و اروپا به هیچ وجه تمایل ندارند عربستان درگیر جنگ نظامی در سوریه شود. دیوید پولاک، پژوهشگر در مرکز مطالعات خاور نزدیک در واشنگتن در این باره می گوید: «حرف هایی که عربستانی ها می زنند و آمریکایی ها پاسخ می دهند تعارفات سیاسی است، اما در اجرا انجام چنین کاری ممکن نیست، برای این که آمریکایی ها و اروپایی ها و ترک ها و حتی عرب ها از برخورد نظامی مستقیم با روسیه به شدت می ترسند.»
به هر صورت عربستان اگر مرتکب این حماقت سیاسی شود و نیروهای نظامی خود را به سوریه اعزام کند جرقه ای در انبار باروت منطقه خواهد انداخت. پیامدهای اعزام نیروهای عربستانی به سوریه، تنها به جنگ داخلی در سوریه محدود نمی‌شود، بلکه پیامدهای آن متوجه کل منطقه خواهد شد و مطمئنا عربستان و متحدانشان به دلیل وضعیت شکننده امنیتی بیشتر از همه از آن آسیب خواهند دید. بنابراین با توجه به پیامدهای این اقدام بعید به نظر می رسد که عربستان این بلوف سیاسی خود را اجرایی کند. البته همه سناریوها تا زمان نشست فرماندهان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در بروکسل در روزهای آینده در حالت تعلیق باقی خواهد ماند، چرا که در این نشست در مورد آمادگی عربستان برای اعزام نیروی زمینی به سوریه تصمیم گیری خواهد شد./