حماسه و جهاد / بلاغت را این گونه تعریف کرده‌اند که در مواجهه با مخاطب، نوعی سخن گفته یا کلام نوشته شود که موجب تاثیرگذاری بیشتر و بهتر گردد. یعنی از فنون و روش‌های کلامی به گونه‌ای بهره ببرد که با آرایش سخن و زیبا شدن آن نفوذ کلام را بیشتر نماید.
بلاغت ممکن است وصف متکلم باشد و یا ممکن است وصف جمله قرار گیرد. متکلم و گوینده‌ای بلیغ است که کلامش فصیح و مطابق با مقتضای حال باشد. جمله، یا کلامی بلیغ است که بر مخاطب تاثیر بگذارد به نحوی که در لذت، شادی و یا اندوه گوینده، شنونده نیز سهیم شود. مقتضای حال او را در نظر بگیرد؛ به این معنا که برای مثال در محفلی ایجاب می‌کند سخن با اطناب(تفصیل) ایراد شود و برعکس جایی اقتضا می‌کند سخن با ایجاز(اختصار) بیان شود. پس این وظیفهٔ گوینده است که شرایط مختلف را برای تأثیر گذاری کلامش در نظر بگیرد.
با این توضیح برای یک کلام بلیغ فقط نیاز به سخن گفته نیست کاه یک فعل و یک اقدام نیز باعث بلیغ شدن کلام می‌شود. برای نمونه اگر قرار است با کودکان صحبت گفت کلام بلیغ در چنین فضایی این گونه است که اولا برای اثر گذاری بر مخاطب کودک باید متناسب با سن و سال او کلمات را به کار برد و ثانیا گاه ممکن است پوشش و رفتار را نیز به کمک این کار آورده و این طور به بلاغت بیفزاییم. برعکس اگر قرار شد در جمع فرهیخته‌ای سخن گفت نوع نشستن و حتی تکان دادن دست‌ها و بالا و پایین بردن صدا و ازاین دست حرکات همگی می‌تواند حاوی بلاغت سخن باشند.
در دیدار اخیر فرمانده معظم کل قوا با پاسداران دانشگاه امام حسین(ع) ایشان در هنگام سخنرانی، اقدامی خلاف معمول عرف میدان نظامی انجام دادند و با بر هم زدن صفوف دسته ها از آنها خواستند در مقابل جایگاه آمده و دور بنشینند و راحت باشند!
این اقدام نادر امام خامنه‌ای را وقتی می‌توان درست ارزیابی نمود که به تحلیل محتوای سخنرانی ایشان در این جمع پرداخت. «[امروز] جنگ نظامی مطرح نیست؛ امروز برای کشور ما جنگ نظامیِ سنّتی و متعارف احتمال بسیار بسیار ضعیفی است لکن جهاد باقی است؛ جهاد یک چیز دیگر است. جهاد فقط به‌معنای قتال نیست، فقط به معنای جنگ نظامی نیست؛ جهاد یک معنای بسیار وسیع‌تری دارد. در بین جهادها جهادی هست که خدای متعال در قرآن آن را «جهاد کبیر» نام نهاده: وَ جٰهِدهُم بِه جِهادًا کَبیرًا؛
آنچه لبُّ الباب فرمایشات رهبری در این دیدار بود؛ این بود که امروز سپاه پاسداران به عنوان نهادی که باید پاسدار دستاوردها و آرمان‌های انقلاب باشند دوان جدیدی پیش روی خود می‌بیند و آن جنگ نامتقارن فرهنگی و اعتقادی است و با توجه به قدرت ایران اسلامی جنگ نظامی علیه انقلاب عملا منتفی و یا احتمالش بسیار ناچیز است.
ایشان حتی از دورانی سخن گفت که جنگ به جای ویرانی، آبادانی به همراه دارد و چه بسا منظور ایشان این بود که جهاد امروز با چرب و شیرین و زرق و برق‌های دنیا همراه است و همین موضوع،جهاد را سخت‌ترمی کند. ایشان وظیفه روشنگری و تبیین را از جمله وظایف اساسی سپاه عنوان و بر عمق بخشیدن شعارهای انقلاب تاکید کردند.
در چنین فضایی بود که بلاغت این گونه اقتضا می‌کرد فرمانده کل قوا حالت نظامی میدان را به هم بزند و با ایجاد فضایی صمیمی‌تر جدای از گفتار در رفتار نیز نشان دهد که امروز به اُخوت و اُلفت بیشتری نیاز است. جنگ نامتقارن فرهنگی و جهاد کبیر انس و مهربانی بیشتری بین افراد را می‌طلبد و لذا ایشان حتی از تعبیر «بچه‌های عزیز من» برای جوانان جمع استفاده کردند. این‌ها همه نشان از یک بلاغت عملی در رفتار امام‌المسلمین داشت تا تاثیر گذاری کلام خود را بهتر و بیشتر نماید و این گونه فرمان جهاد کبیر را ابلاغ فرمایند.
انتهای پیام/