همزمان با ایام اربعین و روزهای پایانی ماه صفر، انتشارات انقلاب اسلامی کتاب «جاذبه حسینی» را برای مطالعه معرفی کرد.
به گزارش گروه فرهنگی بصیرت به نقل از خبرگزاری مهر، کتاب «جاذبه حسینی» مجموعه ای است از رهنمودهای حضرت آیت‌الله العظمی خامنه ای(مدّظلّه العالی) بین سال های ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۰، با محوریت تبیین شخصیّت حضرت زینب(سلام الله علیها) و گفتارهایی با موضوع «اربعین حسینی» که توسط انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شده است.
محتوای این اثر که در واقع از کتاب برجسته و شاخص «آفتاب در مصاف» -با محوریت موضوع عاشورا و سیّدالشّهدا(علیه السلام) - استخراج گردیده با حال و هوای ایام اربعین و روزهای پایانی ماه صفر- که در زبان رهبر معظّم انقلاب اسلامی به‌عنوان روزهای زینب کبری(سلام‌اللهعلیها) نامیده شده- همخوانی دارد.
ویژگی های شخصیّتی حضرت زینب (سلام الله علیها)
بخشی از بیانات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(مدّظلّه العالی) در این کتاب مرتبط با ویژگی های شخصیّتی حضرت زینب(سلام الله علیها) و فلسفه اقدامات آن حضرت در دوران حیات و بخصوص پس از نهضت عاشورای حسینی است: «زینب (سلام الله علیها) می داند اگر برادرش حسین بن علی(علیه السّلام) را از میان این جمع بردارند، دیگر کسی نیست شایسته رهبری و سرپرستی و اداره این جامعه باشد؛ جمعی که یک سرنوشت بسیار تلخ و دشوار و پیچیده ای در انتظار آن است. درعین‌حال دل به دریا می زند و نه مثل یک زن برجسته، که مثل یک مرد سرآمد با ظرفیت علوی، مثل امیرالمؤمنین(علیه السّلام)، مثل پیغمبر(صلّی الله علیه و آله) مثل خود امام حسین(علیه السلام) در این حد ظرفیّت نشان می دهد و وارد این میدان بسیار پیچیده و دشوار می شود. بعد در تمام مراحل، نقش یک حکیم شجاع قدرتمند پرجذبه قاطع را تا آخر ایفاء می کند؛ گویی برنامه ای در ذهنش از پیش طراحی کرده و قدم به قدم طبق این برنامه حرکت می کند؛ با حوادث، غافلگیرانه مواجه نمی شود. گویی از پیش، همه ی حوادث را پیش بینی کرده، دیده، برنامه ریزی کرده، می دانسته و برای هر حادثه ای پاسخش را و عمل مناسبش را در دست داشته و طبق آن هم عمل می کرده است» (۱۵/دی/۶۵).
یکی دیگر از نکات حائز اهمیّت در مورد شخصیّت حضرت زینب(سلام الله علیها) برای همه افراد و نسل ها قابلیت «الگو» پذیری از آن حضرت برای همه انسان ها است؛ «این زن است که الگوست؛ الگو برای همه مردان بزرگ عالم و زنان بزرگ عالم. انقلاب نبوی و انقلاب علوی را آسیب شناسی می کند؛ می گوید شماها نتوانستید در فتنه، حق را تشخیص بدهید؛ نتوانستید به وظیفه تان عمل کنید؛ نتیجه این شد که جگرگوشه ی پیغمبر سرش برروی نیزه رفت. عظمت زینب(سلام الله علیها) را اینجا می شود فهمید» (۱/اردیبهشت/۸۹) و بطور خاص آن حضرت الگویی برای بانوان است: «زن الگو می خواهد. اگر الگوی او زینب و فاطمه ی زهرا(سلام الله علیها) باشند، کارش عبارت است از فهم درست، هوشیاری در درک موقعیّت ها و انتخاب بهترین کارها، ولو با فداکاری و ایستادن پای همه چیز برای انجام تکلیف بزرگی که خدا بر دوش انسان ها گذاشته است، همراه باشد. زینب(سلام الله علیها) الگوست. زینب(سلام الله علیها) زنی نبود که از علم و معرفت بی بهره باشد؛ بالاترین علم ها و صافی ترین معرفت ها در دست او بود» (۲۲/آبان/۷۰).
درواقع از دیدگاه رهبر معظّم انقلاب نهضت حسینی و حوادث پس‌ازآن نشان داد که: «زن در حاشیه ی تاریخ نیست؛ زن در متن حوادث مهمّ تاریخی قرار دارد» (۱/اردیبهشت/۸۹). این تجلیل از شخصیت والای حضرت زینب (سلام الله علیها) در بیان حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(مدّظلّه العالی) تا حدی پیش می رود که ایشان آن حضرت را «بنیان گذار حفظ حوادث با ادبیات و هنر» معرفی می نمایند: «به نظر من بنیان گذار بنای حفظ حوادث با ادبیات و هنر، زینب کبری(سلام الله علیها) است. اگر حرکت و اقدام حضرت زینب(سلام الله علیها) نمی بود و بعد از آن بزرگوار هم بقیّه ی اهل بیت(علیه السّلام) -حضرت سجّاد(علیه السّلام) و دیگران- نمی بودند، حادثه ی عاشورا در تاریخ نمی ماند» (۳۱/شهریور/۸۴). بطور طبیعی این نوع نگاه به زن با دیدگاه تمدن کنونی غرب فرسنگ ها فاصله دارد: «زن در فرهنگ غربی، قیمت واقعی خودش را ندارد؛ برای زن، خودنمایی و جلوه گری و زیبایی فروشی، یک شرط حتمی شخصیّت است... میان این منجلاب فساد فرهنگی، زن مسلمان می تواند سَربکشد؛ می تواند حضور خود و حقیقت خود و هویّت زن اسلامی خود را برای همه آشکار کند. امروز ما می توانیم امیدوار باشیم همچنان که یک روز اسلام توانست در چنان فضای فرهنگی فاسد و غلطی زنی مثل زینب (سلام الله علیها) را به وجود آورد، که الگو و نمونه ی یک انسان بزرگ است -و نه‌فقط یک زن برجسته- امروز هم تعالیم اسلام و فرهنگ اسلامی میان این جنجال غوغاگرانه ی جوسازانه ی غرب، نمونه ی یک زن مسلمان کامل و بزرگ را می تواند به-وجود بیاورد؛ و ما به این احتیاج داریم. امروز دنیا احتیاج دارد به اینکه زن مسلمان، هویّت و حقیقت فرهنگی خودش را نشان بدهد» (۱۵/دی/۶۵).
تداوم تاریخی حرکت حضرت زینب(سلام الله علیها)
رهبر معظّم انقلاب اسلامی تأثیرات نهضت حسینی و حرکت و اقدام حضرت زینب(سلام الله علیها) را ادامه دهنده و تداوم بخش نهضت های حق طلبانه و مروج دهنده مبارزه با حکومت های طاغوتی دانسته اند: «او [حضرت زینب(سلام الله علیها)] می دانست خاطره ی آن خون جوشنده، سیلاب شهادت و فداکاری را در طول تاریخ، در سرزمین دل انسان های مسلمان به راه خواهد افکند، و افکند. از روز دهم -عاشورا- این موج خروشان همچنان در طول تاریخ ادامه داشته است. بر اثر خون شهیدان، قدرت های طاغوتیِ بسیاری سرنگون شد. قدرت طاغوتی بنی امیّه و قدرت های بسیاری از بنّی عباس، با تکان شدید این طوفان بنیان افکن ستم، بکلّی نابود و ویران شد. حکومت های بسیاری در سرزمین های اسلامی پدید آمد و اسلام ماند تشیّع به‌عنوان رگه ی پُرتپش و هیجان آفرین اسلام باقی ماند. هرچه حکومت های طاغوتی در توان داشتند، کوشیدند؛ امّا از صد سال پیش تا امروز، از روزگار سیّدجمال الدّین اسدآبادی و میرزا حسن شیرازی- آن علمای بزرگ دین- تا روزگار علمای بزرگی که جنبش مشروطیّت را پی ریختند، و تا روزگار میرزا کوچک خان جنگلی- آن روحانی بزرگوار، آن چریک اسلامی و آن بنیانگذار جنبش مسلحانه در ایران- و تا روزگار سیّدحسن مدرّس و شهید نوّاب صفوی و فداییان اسلام، و تا نهضت ملّی و تا لاله زار خونین پانزدهم خرداد سال۱۳۴۲، همه جا نبض خون حسین(علیه السّلام) بود که می تپید و قلب شهیدان بود که میزد و پیکر عظیم جامعه ی اسلامی را به حرکت و تلاش درمی آورد» (۱۰/فروردین/۵۹). از دیدگاه مقام معظّم رهبری با پیروزی انقلاب اسلامی هرچند؛ «ما همیشه حسین(علیه السّلام) را گرامی می داشتیم؛ امّا ملّت ما هیچ وقت مثل امروز نمی توانسته ادّعا کند شیعه ی امام حسین(علیه السّلام) است. امروز روح عاشورا در سراپای ملّت ما وجود دارد» (۴/مهر/۶۴). بنابراین معظّمٌ له تأکید دارند که: «همانطور که زینب کبری(سلام الله علیها) عصر عاشورا و شب یازدهم، میان آن همه شدّت و محنت، دست و پای خودش را گم نکرد و مأیوس نشد، ما هم امروز مأیوس نیستیم و نباید باشیم» (۲۲/آبان/۶۳).
«اربعین»؛ شروع جاذبه مغناطیس حسینی
فصول دوم و سوم کتاب «جاذبه حسینی» نیز به بررسی اهمیّت و ابعاد «اربعین» و «شرح زیارت اربعین» در بیانات رهبر معظّم انقلاب پرداخته است. از دیدگاه معظّمٌ له اهمیّت ویژه اربعین در زنده نگه داشتن یاد شهادت امام حسین (ع) است: «اهمیّت اربعین از کجاست؟ صرف اینکه چهل روز از شهادت شهید می گذرد، چه خصوصیّتی دارد؟ خصوصیّت اربعین به این است که در اربعین حسینی، یاد شهادت حسین(علیه السّلام) زنده شد؛ و این بسیار مهم است» (۲۲/آبان/۶۳) بنابراین؛ «اساساً اهمیّت اربعین آن است که در این روز، با تدبیر الهی خاندان پیامبر(صلی الله علیه وآله)، یاد نهضت حسینی برای همیشه جاودانه شد و این کار پایه گذاری گردید» (۲۹/شهریور/۶۸). درواقع از منظر رهبر معظّم انقلاب: «درسی که اربعین به ما می دهد، این است که باید یاد حقیقت و خاطره ی شهادت را در مقابل طوفان تبلیغات دشمن زنده نگه داشت. اگر در مقابل تبلیغات دشمن، تبلیغات حق نبود و نباشد، دشمن در میدان تبلیغات غالب خواهد شد. میدان تبلیغات، میدان بسیار عظیم و خطرناکی است» (۲۹/شهریور/۶۸).
از دیدگاه حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(مدّظلّه العالی) مسئله آمدن اهل بیت بر سر مزار سیّدالشّهدا (علیه السلام)، در حقیقت امتداد حرکت عاشورا بوده است: «با این کار خواستند به پیروان حسین‌بن‌علی(علیه‌السلام) و دوستان خاندان پیغمبر و مسلمانانی که تحت تأثیر این حادثه قرار گرفته بودند، تفهیم کنند که این حادثه تمام نشد؛ مسئله با کشته شدن، دفن کردن و اسارت گرفتن و بعد رها کردن اسیران خاتمه پیدا نکرد؛ مسئله ادامه دارد. به شیعیان یاد دادند اینجا محل اجتماع شماست؛ اینجا میعاد بزرگی است که با جمع شدن در این میعاد، هدف جامعه ی شیعی و هدف بزرگ اسلامی جامعه ی مسلمانان را باید به یادِ هم بیاورید. تشکیل نظام اسلامی و تلاش در راه آن، حتّی در حدّ شهادت، آن هم با آن وضع؛ این چیزی است که باید از یاد مسلمانان نمی رفت و خاطره ی آن برای همیشه زنده می ماند. آمدن خاندان پیغمبر، امام سجّاد(علیه السلام) و زینب کبری(سلام الله علیها) به کربلا در اربعین، به این مقصود بود. لذا شما نگاه می کنید، زیارت اربعین یکی از پرمغزترین و پرمضمون ترین زیارت هایی است که برای ائمه(علیه السلام) ذکر شده است» (۲۴/مهر/۶۶). و در نهایت اینکه امروز و در ایام اربعین حسینی و روزهای پایانی ماه صفر کربلا مملو از انسان هایی است که از همه جای دنیای به زیارت امام حسین (ع) آمده اند: «آنجا [کربلای معلی] کعبه ی دلهاست. همان نقطه ای که روزی تصّور می شد همه چیز در آنجا دفن شد؛ اصالت ها، حقیقت ها، ارزش ها، و همه ی جلوه های اسلامِ نابِ پیغمبر(صلی الله علیه‌وآله) از میان رفت و تمام شد، امروز ببینید چطور دل های مردمِ دنیا را به خودش جذب کرده است! این، نه به‌صورت ایمان و باور، بلکه به‌صورت عشق است. از ایران، عربستان، هندوستان و از اقطار عالم، انسان هایی بااشتیاق به آنجا می روند. پس معلوم می شود که دست های مادّی، هیچ وقت نمی توانند اصالت ها را دفن کنند. اگر مردمی، ضعیف و بی عرضه باشند و جلوی چشم آنها اخفاء و کتمانی انجام گیرد، انسان هایی را برمی انگیزد، که خواهند توانست از آن اصالت ها استفاده کنند» (۲۳/آبان/۷۸).
مستندسازی و ارجاع بیانات معظّمٌ له به کتب مختلف -برای مطالعه بیشتر مخاطبان علاقمند- و همچنین وجود فهرست تفصیلی مناسب از نکات قوت کتاب «جاذبه ی حسینی» است. بطور خاص در ایام اربعین حسینی و روزهای پایانی ماه صفر مطالعه این اثر کم‌حجم -حدود ۱۰۰ صفحه ای- اما پرمحتوا به خوانندگان و زائران اباعبدالله الحسین (علیه السلام) توصیه می گردد.
خبرگزاری مهر
حمید نورشمسی