مهمترین اقدام ارتش در سال های اولیه انقلاب علاوه بر حضور مسمتر در جنگ تحمیلی، دفع فتنه ضد انقلاب در مناطق غربی کشور بود. تاثیر ارتش در پاکسازی جنگ های داخلی کردستان با کمک نیروهای خود، چون نیروی هوایی و زمینی از جمله نقش های تاثیر گذار ارتش بود که با وجود توطئه بنی صدر، موفق به ختم غائله ضد انقلاب در این منطقه شدند.
در این سال ها کمتر به نقش ارتش در انقلاب مسالمت آمیز ایران اشاره شده است. درست در زمانی که گارد شاهنشاهی و ساواک مشغول سرکوب مردم بودند، این ارتش بود که با کناره گیری از صحنه و حتی پیوستن به مردم، نقش مهمی در تسریع روند انقلاب اسلامی ایفا کرد. امام خمینی (ره) به خوبی می دانست جنس و بدنه ارتش، از همین مردم انقلابی است؛ سازمانی که به عنوان مهمترین رکن امنیت یک کشور با پول همین مردم اداره می شود، در بزنگاه ها هم به کمک مردم می شتابد. از همین رو در تاریخ 19 بهمن 57، همافران نیروی هوایی ارتش روزی به یاد ماندنی را در تبعیت از انقلاب و امام خلق کردند.
به همین جهت بود که حضرت امام خمینی بعد از انقلاب، ساختار و اساس ارتش را از بین نبرد، در حالی که برخی نیروهای تندرو که بعدها به جبهه ضدانقلاب پیوستند، خواهان انحلال ارتش بودند. چند سال قبل امير سرتيپ دوم بازنشسته عباس سليمي فرمانده اسبق دانشكده علوم و فنون فارابي در گفتگو با پايگاه اطلاع‌رساني دفتر حفظ و نشر آثار آيت‌الله خامنه‌اي، با اشاره به مقاومت حضرت امام در مقابل افرادی که خواهان انحلال ارتش بودند، گفت:
«به نظر من ريشه مطرح شدن زمزمه شوم انحلال ارتش پس از بيعت تاريخي نوزدهم بهمن شكل گرفت. چون آن حركت عظيم تاريخي و همچنين حركت مؤثر همافران نيروي هوايي در همراهي با انقلاب اسلامي سبب شد، دشمناني كه خواستار تشكيل جمهوري اسلامي و دوام آن نبودند و همچنين عناصر خود فروخته داخلي متوجه اين خطر بشوند و درصدد آن برآيند كه اين قشر يعني ارتش را از مردم مسلمان ايران جدا كنند. شايد يكي از بهترين تاكتيك‌ها به‌زعم آنان اين بود كه زمزمه شوم انحلال ارتش را سربدهند. من به خوبي به ياد دارم كه برخي افراد چه به عنوان افرادي كه ظاهراً مدعي اسلام و ديانت بودند و شعار "ارتش بي‌طبقه توحيدي " را سر مي‌دادند كه آن موقع خيلي مُد بود يا كساني ديگر كه وابستگي رسمي به گروهك‌ها داشتند و معتقد بودند كه در ارتباط با ارتش بايد به اصطلاح يك ميليشياي خلقي در كشور وجود داشته باشد.»
شاید اگر این اتفاق در آن روزهای پرالتهاب واقع می شد، نتیجه مستقیمی بر روند جنگ به سود دشمن بعثی می گذاشت. درست یک روز بعد از آغاز هجوم دشمن، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، در یکم مهرماه سال1359ضربه ای کاری به نیروی هوایی عراق وارد آورد که طی آن 140 فروند از شکاری بمب افکن های نیروی هوایی در عملیاتی به نام «کمان 99» اکثر پایگاه های هوایی عراق را به جز پایگاه الولید، بمباران کرد. همین عملیات حیرت انگیز، کشور را در شرایط دفاع قرار داد.
در ادامه برخی از همان افرادی که خواهان انحلال ارتش بود، در پی ایجاد اختلاف بین ارتش و سپاه برآمدند و شخص بنی صدر در این زمینه نقش ایفا می کرد. سردار فدا، جانشین فرمانده سپاه صاحب الزمان (عج) استان اصفهان، در این باره می گوید: متاسفانه در همین دوره بود که بنی صدر خائن عامل اصلی اختلاف بین سپاه و ارتش شده بود و با این حرف که زمین می دهیم تا زمان بخریم جلوی دادن اسلحه به سپاه را می گرفت.
این در حالی بود که اخوت و برادری بین نیروهای ارتش و سپاه در ابتدای جنگ مثال زدنی بود. رئیس اطلاعات لشکر 92 اهواز در زمان جنگ در این باره می گوید: «همکاری‌ها خیلی خوب بود. اولین تجربه اقدام مشترک بین ارتش و سپاه در عملیات ثامن الائمه به وجود آمد که خیلی هم خوب بود. برادر رحیم صفوی حدود 1600 بسیجی و پاسدار را با یک نامه در اختیار ارتش گذاشت؛ نامه‌ای با این مضمون که این افراد موجودی ماست و هر طور که می‌خواهید به کار بگیرید. ارتشی‌ها هم این افراد را بین نیروهای خودشان تقسیم کردند. این عملیات بسیار نتیجه خوبی هم داشت. حصر آبادان شکسته شد و نیروهای عراقی منهدم و از شرق کارون عقب رانده شدند. این نتایج نظامی بسیار پربار است اما نتیجه مهم‌تر شکل‌گیری وحدت بود و اعتماد به نفسی که برای نیروهای خودی به وجود آورد. از این عملیات «می‌توانیم» به باور نشست. اخوت و صمیمیت خاصی بین ما شکل گرفت.»
با این حال، توطئه اختلاف اندازی بین سپاه و ارتش، با هوشیاری فرماندهان دو طرف و فرار بنی صدر، هرگز رخ نداد و این دو، دوشادوش هم برای دفاع از کشور می جنگیدند.
بهانه ای این بحث اما، روز ملی ارتش جمهوری اسلامی است. در تاریخ 29 فروردین ماه 58 در حالی که چند ماه بیشتر از انقلاب نگذشته بود، امام خمینی در پیامی به نقش و اهمیت ارتش اشاره کرد و خواست که همه ساله ارتش در این روز برای مردم رژه روند تا به این شکل وفاداری خود را نسبت به مردم نشان دهند و از مردم هم خواست تا از این ارتش انقلابی حمایت کنند.
از همین رو سعی بر آن داریم به نقش ارتش در مقاطع حساس بعد از انقلاب از جمله دفاع مقدس اشاره کنیم.
مهمترین اقدام ارتش در سال های اولیه انقلاب علاوه بر حضور مسمتر در جنگ تحمیلی، دفع فتنه ضد انقلاب در مناطق غربی کشور بود. تاثیر ارتش در پاکسازی جنگ های داخلی کردستان با کمک نیروهای خود، چون نیروی هوایی و زمینی از جمله نقش های تاثیر گذار ارتش بود که با وجود توطئه بنی صدر، موفق به ختم غائله ضد انقلاب در این منطقه شدند.
سرکوب کردن غائله پاوه توسط نیروهای لشکر 16 و 81 زرهی با همکاری جنگنده های نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در مورخه 28/5/58 که منجر به خروج عناصر ضد انقلاب در شهر پاوه و آزادسازی این شهر از وجود منافقین شد، کنترل شهر سنندج و پاکسازی پادگان از لوث کردهای شورشی توسط لشکر 28 پیاده کردستان، بازپسگیری پادگان سقز از دست حزب کومله و دموکرات در مورخه 31/5/58 توسط نیروهای ارتشی که در این عملیات فرمانده پادگان سقز به درجه رفیع شهادت نائل آمد، سرکوبی عناصر ضد انقلاب در شهرستان سقز در مورخه 1/6/58 توسط لشکر 28 پیاده و هوانیروز قهرمان که منجر به خروج عناصر ضد انقلاب در شهرستان سقز و کنترل شهر توسط ارتش شد، درگیری بین نیروهای لشکر64 ارومیه با حزب کومله و دموکرات در پیرانشهر در مورخه 10/6/58 که منجر به آزادسازی پیرانشهر و پادگان مهاباد شد، پاکسازی شهرهای میاندوآب و مهاباد از لوث عناصر ضد انقلاب در مورخه 11/6/58 توسط نیروهای ارتشی، پاکسازی کامل شهرستان های پیرانشهر، سردشت و سلماس از لوث دموکرات ها در مورخه 24/6/58 توسط هواپیماها و بالگردهای ارتش، از جمله نقش های تاثیرگذار ارتش در مقابله با توطئه ضد انقلاب در مناطق مرزی کشور همچون کردستان بود.
در طول نبرد های های دفاع مقدس، ارتش در تمامی عملیات ها دوشادوش سپاه پاسدارن به دفاع از کشور و امنیت آن پرداخت. در این بین نباید از نقش شهید صیاد شیرازی غافل شد که نوعی نقطه اتصال میان ارتش و سپاه بود. اوج کار ارتش در دوران جنگ تحمیلی را می توان در عملیات غرورآفرین اچ 3 که موجب حیرت جهانیان شد، مشاهده کرد؛ عملیاتی که بنا به ادعا کارشناسان نظامی دنیا حیرت انگیز ترین عملیات هوایی در طول جنگ های جهان محسوب می شود.
طی این عملیات ۱۰ فروند فانتوم (۸ فروند اصلی و ۲ فروند رزرو) مسلح، در شرایط کامل حفاظتی از پایگاه شهید نوژه همدان به پرواز درآمدند و به سوی دریاچه ارومیه پرواز کردند. هواپیماها آن جا در ارتفاع پست با دو فروند تانکر سوخت رسان برخورد کردند، بعد از سوخت گیری، از نوار مرزی ترکیه وارد عراق شده و در آن جا با دو تانکر که از مسیر بین المللی خارج شده اند، برخورد کردند و بعد از سوخت گیری مجدد به سمت پایگاه های الولید رفته آن جا را بمباران کرده و از همین مسیر بازگشتند. این طرح به صورت کاملا سری پی گیری می شد و این عملیات در سحرگاه روز 15 فروردین ماه انجام صورت گرفت. نکته مهم در طراحی این عملیات، سبک بودن جنگنده ها و برق آسا بودن حمله بود.
بعد از عملیات مشخص شد که خسارت های ارتش عراق، بیشتر از پیش بینی ها بود: -۴۸ فروند هواپیماهای شکاری- بمب افکن (شامل میگ ۲۱ - میگ ۲۳ - سوخو ۲۰ - سوخو ۲۲ - توپولف ۱۶ و میراژ) منهدم و یا آسیب جدی دیده است.
این عملیات تاثیر بسیار مثبتی بر روند جنگ و روحیه مردم گذاشت تا جایی که تنها سه روز بعد از عملیات تمام خلبانان این عملیات بدون هیچ تشریفاتی با امام خود دیدار کردند؛ دیداری که بهجت و رضایت امام راحل را به وضوح می توان در چهره شان مشاهده کرد.
این ها نمونه هایی از رشادت ها و جان فشانی های فرزندان این سرزمین در ارتش جمهوری اسلامی ایران است؛ دلاوری هایی که تا امروز هم ادامه دارد تا جایی که سال گذشته تعدادی از کلاه سبز ها رشید ارتش در راه دفاع از حریم اهل بیت به مقام شهادت رسیدند./
روح همه شهدای ارتش شاد باد.