چرایی اهمیت مشارکت حداکثری

پایگاه بصیرت / گروه سیاسی/ اسماعیل برگزیده

مقام معظم رهبری در دیدار معلمان و فرهنگیان(17/02/1396) با اشاره به اهمیت و کارکردهای انتخابات برای نظام اسلامی فرمودند:‌ «اگر می‌خواهید این اقتدار و عظمت و مصونیت باقی بماند، باید در انتخابات شرکت کنید. مهم نیست به چه کسی رأی می‌دهیم، مهم این است که همه بیایند و باشند و نشان بدهند که حاضرند از اسلام و جمهوری اسلامی دفاع کنند. اگر این حضور ادامه یابد، دشمن هرگز هیچ غلطی در مقابل کشور نخواهد توانست بکند.» معظم‌له در ادامه خاطرنشان کردند:‌ «آنچه برای منافع ملت به‌صورت فوری لازم است، حضور مردم است. حضور مردم دشمنان را از هیبت جمهوری اسلامی می‌ترساند. این هیبت ناشی از امثال حقیر نیست، به‌خاطر حضور مردم است. دولت‌ها تأثیری ندارند.» 

آنگونه که از بیانات معظم‌له استنباط می‌شود، دغدغه‌ اساسی ایشان در ارتباط با انتخابات، اصل حضور پرشور و حداکثری آنها در پای صندوق‌های رأی است و این مسأله هم به دلیل کارکردهایی است که این حضور می‌تواند داشته باشد. 

درواقع، انتخابات ازجمله عرصه‌های حساس وسرنوشت‌ساز برای همه نظام‌های سیاسی است که علاوه بر آنکه سبب چرخش نخبگان می‌شود، تحکیم و تسهیل ارتباط مردم با نظام حاکم را نیز در پی دارد. از این‌رو، انتخابات از مهمترین مکانیسم‌هایی است که باتوجه به نقش آن در طرح تقاضاها، خواست‌ها و اعتراض‌ها و آگاهی یافتن کارگزاران نظام از این مسائل، می‌تواند گامی در راستای تقویت ماندگاری نظام حاکم باشد. بنابراین، برای نیل به این مقصود همواره مشارکت حداکثری، در کنار برگزاری انتخابات سالم و بدون حواشی امنیتی و سیاسی و انتخاب اصلح، به عنوان مهمترین راهبردهای انتخابات مطلوب در نظام جمهوری اسلامی ایران بوده است. درواقع، مشارکت حداکثری یکی از اضلاع انتخابات مطلوب و در تراز جمهوری اسلامی ایران است. حال سؤال این است که اساساً مشارکت حداکثری چه اهمیتی دارد و چه لزومی دارد که حضور مردم در انتخابات به طور حداکثری باشد؟ بدون ذکر مقدمه، در پاسخ می‌توان به چند نکته اشاره کرد:

1- ارتقای درجه مقبولیت نظام: با عنایت به مردم‌سالار بودن نظام جمهوری اسلامی ایران، ضروری است که مردم در درجات مختلف، در صحنه‌های مختلف این نظام نقش‌آفرینی کنند. به بیان دیگر، از آنجا که جمهوری اسلامی نظامی مردم‌سالار بوده که رأی و نظر مردم برای آن اهمیت دارد، به میزانی که مشارکت مردم در مسائل و امور این نظام ازجمله انتخابات گسترده‌تر باشد، این مشارکت هم تسهیل ارتباط مردم و نظام را در پی دارد و هم نشان از میزان مقبولیت نظام در نزد مردم است. بنابراین، افزایش مشارکت مردم در انتخابات می‌تواند حاکی از تقویت مؤلفه‌های مقبولیت نظام نزد مردم باشد. به تعبیر دقیق‌تر می‌توان گفت که از آنجا که نظام جمهوری اسلامی برای رأی و نظر مردم اعتبار حقیقی قائل است و رأی مردم را در کنار رکن الهی بودن و رکن کارآمدی نظام سیاسی، از ارکان مشروعیت خود می‌داند، مشارکت حداکثری در انتخابات که تبلوربخش یکی از ارکان مشروعیت نظام است، اهیمت و ضروت مضاعف دارد. 

2- مصونیت‌آفرینی: جمهوری اسلامی هم به سبب ماهیت مردم‌سالار آن و هم به دلیل مسائلی که با آن مواجه است، نیازمند مشارکت حداکثری مردم در عرصه‌های مختلف ازجمله انتخابات است. درواقع، باتوجه به اینکه دشمن در تمام برنامه‌ها و توطئه‌های شوم خود علیه جمهوری اسلامی درصدد است تا با قطع ارتباط مردم با نظام اسلامی و ناامیدسازی آنها از نظام و مسئولان، بتواند به این نظام ضربه بزند، روشن است که حضور حداکثری مردم در انتخابات این پیوند را تقویت و مستحکم می‌سازد و می‌تواند در ابعاد مختلف به مصونیت ‌بخشی نظام در برابر توطئه‌های دشمن منجر شود.

3- تضمین ماندگاری نظام: مردم در کنار رهبری و آموزه‌های اسلامی، سه رکن اساسی انقلاب اسلامی ایران هستند که از ابتدای شکل‌گیری و تکوین انقلاب اسلامی تاکنون دوشادوش هم حضور داشته‌اند. به بیان دیگر، همانگونه که انقلاب با نقش‌آفرینی و جان‌فشانی مردم شکل گرفت، پیروز و تثبیت شد و در مراحل بعد به قله‌هایی از شکوفایی دست یافت، تداوم آن نیز به حضور همین مردم در صحنه‌های مختلف و از مهمترین آنها؛ یعنی انتخابات بستگی دارد. 

4- افزایش اعتبار بین‌المللی نظام: سیاست خارجی را نتیجه سیاست داخلی دانسته‌اند؛ یعنی اینکه کیفیت سیاست خارجی کشورها و اینکه سیاست به چه میزان در تحصیل هرچه بهتر و بیشتر منافع ملی توفیق داشته باشد، منوط به این است که در سطح داخلی به چه میزان از حمایت و پشتوانه ملی و مردمی برخوردار است. به عبارتی، حضور حداکثری مردم در انتخابات منجر به روی کارآمدن دولت‌ها و کارگزاران قوی و با پشتوانه اجتماعی مستحکم می‌شود و این موضوع در تقویت مواضع نظام در سطح نظام بین‌الملل و افزایش اعتبار بین‌المللی آن نقش بسزایی دارد. 

5- مقدمه‌ای برای حل مشکلات و تقویت کارآمدی: طبیعتاً به میزانی که حضور مردم در انتخابات بیشتر باشد، وظایف و رسالت‌های بیشتری متوجه کارگزاران منتخب مردم خواهد بود. منظور این است که حضور حداکثری در انتخابات خود اهرم فشاری بر مسئولان خواهد بود که قوی‌تر، جسورتر و کارآمدتر مسائل مردم را پیگیری و حل کنند.