نگرش مادی حاکم بر بسیاری از شعارها و بعد از آن طبعاً در سیاست های دولت منتخب جهت حل مشکلات زنان، رفته رفته بر جامعه زنان اثرگذاشته و ذائقه زنان را در جهت خلاف آرمان های اسلامی و انقلابی تغییر خواهد داد. بنابراین نامزدها در ابتدا باید به این مسئله مهم توجه داشته باشند که طرح های خود را برای یک زن در جامعه ایرانی و اسلامی ارائه می دهند که در آن جایگاه زن تفاوت های بارزی با سایر جوامع دموکراتیک دارد.
چند روز تا برگزاری انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری بیشتر باقی نمانده است. هرچه به روزهای پایانی نزدیک تر می شویم، تب تبلیغات نیز داغ تر می شود. طبعاً هر یک از نامزدها سعی دارند تا با معرفی کارنامه گذشته خود و همچنین برنامه ای برای آینده، نظر انتخاب کنندگان را به خود جلب کنند. در این بین اگرچه امسال شعارهای تبلیغاتی بیشتر حول محور مسائل اقتصادی و معیشتی مردم می گذرد، اما حوزه مسائل اجتماعی و به ویژه جامعه زنان به عنوان بیش از نیمی از جمعیت رأی دهندگان، از نظر برخی از نامزدها دور نمانده است.
شعارهایی چون ایجاد فرصت های برابر بین زن و مرد، بیمه زنان خانه دار و روستایی، توجه به اشتغال زنان، تسهیل ازدواج و کاهش طلاق، تأمین امنیت روانی برای زنان در خانواده و حتی شعارهایی که امکان تحقق آنها به لحاظ شرعی و قانونی مورد تردید است! اما نکته ای که عمدتاً مورد توجه نامزدها و نهادهای ناظر بر انتخابات قرار نمی گیرد، تأثیر برخی از این شعارها بر تغییر ذائقه جمعیت مخاطب است.
کرامت انسانی مبنای حقوق زنان
وضعیت کلی بانوان ایرانی پس از انقلاب اسلامی در مسیر رشد قرار گرفت، و زنان ایرانی ورود موفقی به بسیاری از عرصه های اجتماعی داشته اند. حضور دختران و زنان در دانشگاه ها حتی بیش از مردان، برخورداری ازحقوقی نظیر حق رأی در انتخابات، داشتن شغل دولتی و حتی به دست گرفتن برخی پست ها و مناصب مدیریتی، حضور فعال در برخی رشته های ورزشی و ... . اما در کنار همه اینها اصل کرامت انسانی نیز اهمیت خود را باز یافت. از این منظر زن دارای کرامت است و به عنوان سنگ بنای خانواده و جامعه، حضور او در عرصه‌های مختلف فعالیت های اجتماعی مانع از تشکیل خانواده و استحکام بخشیدن به آن نمی شود.
حال باید پرسید برخی از این شعارها درباره اشتغال و برابری فرصت ها تا چه اندازه بر مبنای حفظ کرامت زن شکل گرفته اند؟
توانمندسازی اقتصادی مساوی است با حل تمامی مشکلات زنان!
یکی از موضوعات اصلی که در تبلیغات برخی از نامزدهای ریاست جمهوری در خصوص زنان به چشم می خورد، اشتغال زنان است. ارائه راه کارهایی چون استخدام چندمیلیون نفر در سال، جذب سرمایه های خارجی و افزایش سرمایه گذاری، راه اندازی سایت هایی جهت ثبت نام افراد تحصیل کرده جویای کار و خدمات بیمه ای برای زنان خانه دار و روستایی و ... .
اکثر این برنامه ها نشان می دهد که از نظر برخی از نامزدها، توانمندسازی اقتصادی مساوی است با حل تمامی مشکلات زنان! البته در اینکه با افزایش سرمایه گذاری ها و همچنین رشد اقتصادی و موقعیت شغلی می توان فرصت بیشتری را برای اشتغال بانوان فراهم کرد، شکی نیست؛ اما نامزدهای ریاست جمهوری باید به این مسئله مهم توجه کند که طرح های خود را برای یک زن در جامعه اسلامی و ایرانی ارائه می دهد.
طبیعی است که نگرش به زنان در جامعه اسلامی فاصله بسیاری با نگاه به زنان در جوامع غربی دارد. زن در جامعه اسلامی در کنار جایگاه مادی و حتی پیش از آن از جایگاه معنوی برخوردار است. این یعنی زن در کنار حضور در عرصه های اجتماعی، نیاز به حضور جدی در بنیان خانواده و ایفای نقش همسری و مادری دارد. با توجه به همین مسئله رئیس جمهور آینده باید چاره ای اساسی برای تحقق بنیان خانواده به شکل مستحکم تری بیندیشد، زیرا در سال های اخیر به دلایل گوناگون بنیان خانواده با آسیب جدی مواجه شده است.
چنانکه در سال های اخیر، به بهای همراهی با کنوانسیون های بین المللی، عزت و شرافت زنانه زیر سوال برده شده و این پیروی تا جایی پیش می رود که فعالان حقوق زن، قوانین مجازات اسلامی، مانند شلاق زدن و دستگیری های مربوط به روابط خارج از ازدواج را خشونت آمیز معرفی می کنند. فراتر از آن با نگاه تساوی طلبانه محض، کنترل مرد (پدر، برادر و همسر) بر زن را که توسط احکام اسلامی مورد تأکید قرار گرفته و در قوانین و مقررات موجود نهادینه شده است را عاملی جهت نقض حقوق زنان معرفی می کنند.
در کنار تقویت پذیرش دیدگاه غربی نسبت به زن توسط فعالان حقوق زن، آنچه بیش از همه بر این نگرانی دامن می زند، نفوذ این دیدگاه در بدنه دولت است؛ که آگاهانه یا ناآگانه به نام زنان و به کام نهادینه کردن اندیشه های غربی در جامعه تمام می شود و پیامدهای ناگواری را به دنبال خواهد داشت، از جمله مشرعیت دادن به روابط آزادانه جنسی!
تعریف برابری جنسیتی در حاله ای از ابهام
برابری زن و مرد در زمینه شغلی، تحصیلی و تمامی عرصه های اجتماعی که حتی گاه توجیه شرعی و قانونی آن تردیدآمیز است، در برنامه های برخی از نامزدهای ریاست جمهوری مورد تأکید قرار گرفته است. اما باید دید منظور از این برابری چیست؟ اگر واقعا نامزدها به دنبال حل مشکلات زنان هستند، به جای تکرار مفاهیم غربی که هیچ تناسبی با فرهنگ ملی و مذهبی ما ندارد، مسائل حقیقی و داخلی زنان را باید بررسی کنند و تعاریف مربوط به زنان را متناسب با جامعه اسلامی، ایرانی بازنگری کنند و بدانند که در حال حاضر، مصداق واقعی خشونت علیه زنان در ایران، ترویج نگاه جنسی است که کرامت زن را تهدید می کند و باید در جهت کاهش آن تلاش کنند.
در روایتی از امیرمومنان علی (ع) آمده است که زن ریحانه است و نباید بیش از توانش به او کار واگذار کرد. این مسئله به لحاظ علم روانشناسی نیز ثابت شده است که با توجه به وضعیت عاطفی و احساسی زن، شایسته نیست کارهایی بیش از توانش به او واگذار شود. بنابراین به نظر می رسد تکیه صرف بر برابری خواهی بدون در نظر گرفتن تفاوت های دو جنس زن و مرد، آسیب های جدی به دنبال خواهد داشت. در این زمینه حتی غرب نیز متوجه اشتباه خود شده و شاهد شکل گیری جنبش احیای پدرسالاری، جنبش احیای لباس عفیفانه و ... در مقابل فعالیت دیدگاه های سکولاریستی و مادی گرایانه فمنیست هستیم.
ماحصل کلام اینکه اگر ما امروز ما با پدیده های جدیدی چون افزایش سن ازدواج، افزایش میزان دختران مجرد، تجرد قطعی زنان و پدیده سالمندی زنان مجرد و آسیب های جدی تری چون ازدواج سفید، جشن طلاق و روسپی گری مواجه هستیم، بدون تأثیر از چنین سیاست هایی نیست. در واقع نگرش مادی حاکم بر بسیاری از شعارها و بعد از آن طبعاً در سیاست های دولت منتخب جهت حل مشکلات زنان، رفته رفته بر جامعه زنان اثرگذاشته و ذائقه زنان را در جهت خلاف آرمان های اسلامی و انقلابی تغییر خواهد داد. بنابراین نامزدها در ابتدا باید به این مسئله مهم توجه داشته باشند که طرح های خود را برای یک زن در جامعه ایرانی و اسلامی ارائه می دهند که در آن جایگاه زن تفاوت های بارزی با سایر جوامع دموکراتیک دارد./الف/ی/