روابط بین کشورهای عرب حوزه خلیجفارس، هند و اسرائیل مبتنی بر منافع گستردهای است که هر سه طرف از روابط دارند و در کنار این منافع، برخی نگرانیها و تهدیدهای مشترکی را هم برای خود متصور میباشند که در رأس آنها نگرانی از ایران و روابط آن با روسیه و چین است.
سفر چند روز پیش نارندرا مودی، نخستوزیر هند، به سرزمینهای اشغالی از سال 1950 که کشور هند، رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت در نوع خود بیسابقه است؛ در این سفر سه روز که طی آن دیدارهای رسمی متعددی با سران مختلف صهیونیست صورت گرفت و آقای مودی از تأسیسات و کارخانههای اسرائیلی مختلفی هم بازدید کرد، قراردادهای اقتصادی زیادی بین دو طرف امضا شد که مهمترین آنها همکاری دو طرف در زمینههای فناوری و نیز امضای قراردادهایی در زمینه همکاریهای امنیتی، نظامی و تسلیحاتی مشترک بود.
سفر نخستوزیر هند به سرزمینهای اشغالی که همزمان با بیست و پنجمین سال آغاز روابط دیپلماتیک بین دو طرف صورت گرفت، در شرایطی است که هند در گذشته یکی از منادیان بزرگ احقاق حقوق از دست رفته ملت فسطین در جوامع بینالمللی بود، ولی اکنون همان شیوهای را در پیش گرفته است که بسیاری از کشورهای عربی برای عادیسازی رواط با اشغالگران صهیونیست دنبال میکنند.
فارغ از مباحث اقتصادی و منافعی که روابط با تلآویو برای دهلی نو دارد، نزدیکی و همگرایی که بین دو طرف ایجاد شده از منظر دیگری هم قابل بحث است و آن این که این روابط در شرایطی دنبال میشود که برخی از کشورهای عربی و در رأس آنها عربستان سعودی و امارات متحده عربی به دنبال امضای قراردادهای نظامی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی با اسرائیل هستند تا اینکه روابط خود را با این رژیم به روابطی کاملاً عادی تبدیل کنند. در واقع، این دو تحول را به سختی میتوان از هم جدا کرد به ویژه اینکه ریاض و ابوظبی چندین دهه است روابطی راهبردی با دهلی نو دارند که مبتنی بر انرژی و نیروی کار میباشد. ضمن اینکه نخستوزیر هند اخیراً هم دیدارهایی از عربستان و امارات داشته است؛ قراردادهایی که در ابتدای سال جاری میلادی بین امارات و هند امضا شد، شامل شراکت راهبردی دو طرف نیز میباشد.
از سوی دیگر، میتوان گفت روابط بین کشورهای عرب حوزه خلیجفارس، هند و اسرائیل مبتنی بر منافع گستردهای است که هر سه طرف از روابط دارند و در کنار این منافع، برخی نگرانیها و تهدیدهای مشترکی را هم برای خود متصور میباشند که در رأس آنها نگرانی از ایران و روابط آن با روسیه و چین است.
به باور برخی از صاحبنظران، روابط کشورهای حوزه خلیجفارس، اسرائیل و هند از این زاویه هم قابل بحث است که دهلی نو میتواند به نوعی ادارهکننده روابط بین دو طرف دیگر (ریاض و ابوظبی) باشد که به سختی و در عین حال به شکل غیر علنی تلاش میکنند تا روابطی عادی با تلآویو داشته باشند و این احتمال هم کاملاً قابل طرح است که کشورهای عربی تحت پوشش هند قراردادها و توافقنامههایی با اسرائیل امضا کنند؛ امری که نمود آن درباره امارات بیشتر است و این کشور در حالی که برقراری رابطه دیپلماتیک علنی با اسرائیل را ردّ میکند، همکاریهای اقتصادی گستردهای با بازرگانان و شرکتهای صهونیست دارد؛ شرکتهایی که بیشتر فعالیت های آنها در زمینه کشاروزی متمرکز است و عمدتاً در کشورهایی مثل قبرس، انگلستان و هند ثبت شدهاند و با نام این کشورها و نه اسرائیل، تعاملات اقتصادی خود را امارات متحده عربی دنبال میکنند./