حرف روز/ نشانه‌هاي خط سوم

پایگاه بصیرت / مهدی سعیدی

یادداشت: در طول چهار دهه گذشته از عمر انقلاب اسلامي در مقاطع مختلف گفتمان‌هاي سياسي گوناگونی پدیدار شده‌اند. برخي از اين گفتمان‌ها توانستند در قالب احزاب و گروه‌هاي سياسي خود را ظهور و بروز عيني‌تري بخشند و گاه در رقابت‌هاي انتخاباتي نيز توانستند پيروز ميدان شوند و گاه در همان مرحله ايده و نظر باقي ماندند و با اقبال اجتماعي مواجه نشدند و پس از مدتي به فراموشي سپرده شدند. همچنين در دوران تفوق رقابت‌هاي دوقطبي گفتماني که آخرين آن اصولگرايي و اصلاح‌طلبي بود، همواره تلاش‌هايي براي شکل‌گيري جريان سوم، جرياني مغاير با دوگانه‌هاي حاکم شکل گرفته که بیشتر آنها با شکست مواجه شده است. روند پيدايش جريان اعتدال در سال 1392 و اقدامات صورت گرفته از جانب منسوبان آن در چهار سال گذشته، حرکتی است که تلاش براي بازي در الگوي جريان سوم را تداعي کرده است. حوادث رخ داده در سال‌هاي اخير و آنچه به طور ويژه در مراسم رأي‌گيري براي کابينه اتفاق افتاد، نشان از شکل‌گيري جريان سياسي جديدي در کشور دارد که تلاش می‌کند در روند پيش روي خود بر غيريت‌سازي تأکيد کرده و مرزهاي خود را با جريان‌هاي رقيب بيشتر کند. خط فاصل اين جريان هر روز بيش از گذشته با اصلاح‌طلبي در حال مشخص شدن است. اين واگرايي خود را هم در معرفي وزراي دولت دوازدهم نشان داد و هم در رأیی که از جانب مجلس به برخي وزرا اختصاص داده شد. اگر «حجتي» و «بي‌طرف» را دو شاخص اصلاح‌طلبي در دولت روحاني بدانيم، استقبال نکردن مجلس نشان مي‌دهد که اين واگرايي‌ها در حال تشديد است. از سوی دیگر، واگرايي آقاي لاريجاني و همراهان وي از جريان اصولگرايي نيز روز به روز بيشتر شده است. اين گروه با وجود انتظارات اولیه در انتخابات ارديبهشت ماه 1396 با جبهه مردمي انقلاب اسلامي همراهي نکرد و بدون هیچ‌گونه حمایتی از نامزدهای جریان اصولگرا، عملاً در صف حامیان آقای روحانی درآمد. این موضع‌گیری سیاسی آخرین نقطه اتصال‌ جریان آقای لاریجانی را با جریان اصولگرایی قطع کرد و عملاً او را در ائتلافی مشخص با اردوگاه اعتدالیون قرار داد.
به نظر می‌رسد، اعتدالیون برنامه‌های بلندی برای آینده دارند که به تدریج با واگرایی بیشتر از جریان اصلاح‌طلبی و اصولگرایی تعین مشخص‌تری خواهد یافت.