دفاع مقدس و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران طولانی ترین جنگ متعارف در قرن بیستم میلادی و دومین جنگ طولانی این قرن بعد از جنگ ویتنام بود که نزدیک به هشت سال به طول انجامید. این جنگ با پشتیبانی دو ابرقدرت شرق و غرب، به ایران نوپای انقلابی تحمیل شد تا این انقلاب را در نطفه خفه کند و امکان گسترش اندیشه انقلاب اسلامی در منطقه و جهان از بین برود.
دفاع مقدس هشت ساله دارای مقاطع مختلف پیروزی ها و ناکامی ها برای رزمندگان انقلابی ایران بود که هر کدام به نوبه خود نیازمند تفصیل و تشریح جداگانه است.
جنگ تحمیلی عراق علیه ایران زمانی آغاز شد که ایران اسلامی تازه شکل گرفته بود و طبعا به بازسازی کشور و آرامش و سازندگی می اندیشید و نیروهای مسلح نیز به دلیل آمادگی چندانی برخوردار نبودند، به همین دلایل نظامیان عراق در ماههای اول پس از شروع حمله موفق شدند چند شهر مرزی در غرب و جنوب ایران از جمله خرمشهر را اشغال نمایند.
خرمشهر در سی و پنجمین روز جنگ در 4 آبان 1359 به اشغال ارتش بعثی درآمد و آن چه در این ارتباط قابل تامل و تفاخر است این که دشمن برای تصرف این شهر یک گردان در نظر گرفته بود اما برخلاف انتظار با دست های خالی و تنها با تکیه بر اراده های استوار مردم خرمشهر بعد از 34 روز مقاومت مردم سلحشور این دیار در پایان نه با یک گردان بلکه با هجوم یک لشکر زرهی تا بن دندان مسلح و آن هم با دادن تلفات نیرویی و تجهیزاتی قابل توجه به اشغال بعثی ها درآمد.
این اشغال 578 روز طول کشید و با رشادت های رزمندگان و در سایه اتحاد و همبستگی نیروهای مسلح و بسیج مردمی طی عملیات الی بیت المقدس در صبح روز سوم خرداد 61 آزاد شد.
در واقع فتح خرمشهر، دفاع مقدس را وارد مرحله نوینی کرد و برای اولین بار از شروع جنگ تحمیلی، ایران را در موضع قدرت قرار داد؛ این فتح انعکاس جهانی بالایی داشت و از نظر سیاسی، عراق با از دست دادن خرمشهر تکیه گاهش را برای مذاکره از دست داد.
آزادسازی خرمشهر که در عملیات غرور آفرین الی بیت المقدس رقم خورد و از قدرتی حکایت داشت که همت و ایمان رزمندگان اسلام آن را پدید آورد و امام (ره) از آن نه به فتح خاک بلکه به فتح ارزش ها یاد نمود.
فتح خرمشهر در برابر دشمنی انجام گرفت که هدفش تصرف کامل خاک سرزمین بود ولی با روحیه انقلابی و مقاومت جوانان کشور نه تنها جلوی این هدف شوم گرفته شد بلکه این نیروی متجاوز با عزت تمام ذلیلانه به بیرون از مرزها رانده شد. در حال حاضر با توجه به پیچیدگی های زمان بنا به تعبیر مقام معظم رهبری(دام ظله العالی) "خرمشهرها در پیش داریم"، الان دشمن به دنبال تصرف خرمشهرهای فکری و ذهنی و مکتبی ماست و می خواهد این نقاط را فتح کند. امروز نیز باید با تاسی به رزمندگان آن ایام و با همان روحیه و اتصال به خداوند، فتح های بزرگی مثل فتح خرمشهر بیافرینیم.
مقام معظم رهبری (دام ظله العالی) درباره حماسه فتح خرمشهر می فرمایند:" حماسه فتح خرمشهر و عملیات بیت المقدس در تاریخ کشورمان ماندگار خواهد بود".
این ماندگاری زمانی جامه عمل خواهد پوشید که به سایر مسائل کشور تسری یابد. امروز یکی از خرمشهرهای کشورمان اقتصاد است که عملیات بیت المقدس آن حمایت از کالای ایرانی و اجرای اقتصاد مقاومتی مد نظر مقام معظم رهبری است که تلاش و جدیت و اهتمام مسئولین و مردم را می طلبد.