توئيت جنجالي؟!

عمليات کربلاي 4 يکي از عمليات هاي هجومي ايران در دوره دفاع مقدس بود که در 5 دي سال 65 به وقوع پيوست. هدف از طراحي اين علميات، تسخير جزيره ام‌الرصاص و محاصره شهر بصره به منظور فشار آوردن بر لشکر بعثي عراق بود. مقصود از تهيه اين گزارش نه يادآوري اين عمليات در سي و دومين سالگرد آن است و نه بيان شجاعت هاي غواصان و رزمندگان اين عمليات که با رشادت تمام در مقابل لشکر بعثي جنگيدند و عده اي از آنان مظلومانه در آب هاي منطقه به شهادت رسيدند. مراد از اين گزارش بررسي امواج رسانه اي بوجود آمده در کشور و موضع گيري ها و حرف و حديث ها بر سر يک توئيت است.

سه روز پيش محسن رضايي در توئيتي اظهار داشت: «عمليات کربلاي چهار به منظور فريب دشمن انجام شد. اگر تحليلگر تاريخي در فهم آن فريب بخورد، پس واي به حال نوشته‌هاي او. با عمليات کربلاي چهار به دشمن وانمود کرديم که عمليات سالانه ما تنها همين بوده‌است. ده روز بعد در همان نقطه و در زماني که نيروهاي ارتش بعثي به مرخصي رفته بودند، عمليات کربلاي پنج را انجام داديم.»

در اين مجال قصد بررسي علت بيان متفاوت و بي سابقه فرمانده سپاه در دوران جنگ را نداريم بلکه از اين دريچه به بررسي موضعگيري ها در پاسخ به اين توئيت مي پردازيم.

شرح ماجرا از زبان فرماندهان

جمعي از افرادي که طي سه روز گذشته به اظهار نظر در خصوص توئيت محسن رضايي پرداخته اند، فرماندهان جنگ، راويان و رزمندگان حاضر در عمليات کربلاي 4 بوده اند. اين افراد در بيانشان سعي کرده اند به واکاوي عمليات کربلاي 4 بپردازند و به دنبال تکميل و يا اصلاح توئيت مختصر رضايي برآيند تا از سر خيرخواهي براي مخاطب عام، بتوانند شبهات و سوالات ذهني به وجود آمده را پاسخ دهند.

يکي از اولين افراد اظهار نظر کننده از اين جمع، دکتر محمد مرندي است که غواص کربلاي 4 بوده است. اين استاد دانشگاه تهران در واقع در رد توئيت حسام الدين آشنا که گفته بود عمليات کربلاي 4 لو رفته بود، واکنش نشان داد و توئيت زد: "نيروهاي ما فوق‌العاده حرفه‌اي بودند و برخي در عمليات‌هاي زيادي حضور داشتند. وقتي که غواصان عزيز موج اول وارد آب شدند و به سمت جزاير حرکت کردند، فضا کاملاً ساکت و آرام بود. طبيعتاً اگر دشمن متوجه حضور نيروهاي غواص مي‌شد، آنها بسيار آسيب پذير مي‌شدند و جا براي پنهان شدن يا عقب نشيني نبود.

وقتي که بچه‌هاي موج اول توي آب بودند اصلاً درگيري نشد. عمليات موقعي افشا شد که برخي نيروها به ساحل جزاير رسيده بودند و درگير شدند. به سرعت نبرد شدت پيدا کرد و ما کماکان منتظر دستور براي ورود به آب و حرکت به سمت ساحل غربي رودخانه بوديم.

غلو برخي در مورد تعداد شهدا نشانم‌دهد که آنان درک واقعي از اين اعداد را ندارند. از طرفي به هيچ وجه قبل از عمليات آسمان پر از منورهاي چلچراغي نبود، بلکه فضا بسيار تاريک بود. اگر اکثر قبضه‌ها منهدم شدند، چطور بعد از دو هفته توانستيم از دژهاي مستحکم نوني شکل با موفقيت عبور کنيم؟"

سردار حسين علائي اولين فرمانده نيروي دريايي سپاه هم در در سايت تابناک، اينگونه مطرح نمود که فرماندهان جنگ عمليات کربلاي 4 را بعد از وقوعش تبديل به عمليات فريب بر عليه دشمن کردند:

"در واقع عمليات‌هاي کربلاي ۴ و ۵ هر دو بخش هايي از يک عمليات سرنوشت ساز هستند که با هم طراحي شدند؛ اما براي ايجاد غافگيري، تلاش شد به ارتش عراق نشان داده شود که عمليات بزرگ سالانه ايران، همان عمليات کربلاي ۴ بوده که انجام شده است و با عقب بردن نيروها از منطقه عملياتي به ارتش عراق وانمود شد که رزمندگان اسلام قصد انجام عمليات ديگري را ندارند تا ارتش عراق فريب خورده و بتوان عمليات کربلاي ۵ را انجام داد."

سردار محسن رشيد که ۱۰ سال مديريت مرکز مطالعات و تحقيقات جنگ را بر عهده داشته است، نگاه مستقلي به عمليات کربلاي 4 داشته و در گفتگو با سايت انتخاب مي‌گويد: "عمليات کربلاي ۴ فريب نبوده و اتفاقاً عمليات اصلي بوده است".

محمدعلي اسفناني از غواصان بازمانده عمليات کربلاي۴ و نماينده مجلس نهم نيز موضعي همراه با اين گفته سردار رشيد گرفت و در گفت‌وگو با «اعتمادآنلاين» گفت؛ نمي‌توان چنين حرفي را قبول کرد که اين عمليات يک عمليات ايذايي يا براي فريب بوده است. چند تا لشکر در اين عمليات درگير بودند، يکي از لشکرها به اهداف خود رسيد و لشکرهاي ديگر موفق نشدند.

مشرق نيز موضع سردار احمد غلام‌پورفرمانده قرارگاه کربلا در دوران دفاع مقدس را در خصوص توئيت اخير محسن رضايي بازتاب داد. غلام‌پور معتقد است عمليات هاي کربلاي چهار و پنج در منطق نظامي يک عمليات محسوب مي‌شوند. او در خصوص اين عمليات توضيح داده است: "اين عمليات از نيمه شب شروع و قبل از طلوع آفتاب دستور عقب نشيني داده شد. لذا چند ساعت بيشتر عمل نشد. احتمال لو رفتن و بسته شدن برخي از راه‌ها را داده بوديم ولي نمي‌دانستيم کدام‌ها بسته شده‌اند. منتظر بوديم که اگر موفق نشديم، نقاط قوت و ضعف دشمن را شناسايي کنيم تا فرصتي براي ادامه عمليات داشته باشيم.

سردار غلام‌پور در پاسخ به اينکه چرا در توييت محسن رضايي درباره کربلاي ۴ از عمليات فريب نام برده شده، افزود: "به هر حال ما پس از عمليات، وانمود کرديم که عمليات اصلي ما همين بوده است و اين نوعي عمليات فريب به حساب مي‌آيد. ما در حقيقت دشمن را با تبليغات و خارج کردن موقت نيروها از منطقه فريب داديم. در نتيجه، يک عمليات لو رفته اولاً تبديل به عمليات شناسايي با رزم و ثانياً به فريبي براي دشمن تبديل شد."

سردار بهمن کارگر، رئيس بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع مقدس نيز علت فريب بودن عمليات کربلاي 4 را در به خطا انداختن ارتش بعثي عراق عنوان مي کند. او مي گويد: "پس از عقب کشيدن نيرو‌هاي ما از جزيره ‌ام‌الرصاص و ساير بخش‌هاي عمليات کربلاي ۴، دشمن فکر مي‌کرد که انجام عمليات بعدي ايران، ماه‌ها به طول خواهد انجاميد؛ ليکن با انجام عمليات کربلاي ۵ با فاصله تنها ۱۵ روز از عمليات کربلاي ۴ دشمن دچار فريب و شکست اساسي شد." سردار کارگر در عين حال اين را هم گفت که: "عمليات کربلاي ۴ از ابتدا عمليات فريب نبود، بلکه چنين تأثيري را داشت" و اين يعني فرصت سازي هوشمندانه از عمليات شکست خورده.

کاسبان به ميدان آمدند!

اين آگاهي بخشي ها و توضيحات تکميلي رزمندگان و فرماندهان جنگ در خصوص توئيت محسن رضايي در حالي شکل گرفت که طيف اصلاحات با نگاه سياسي و کاسب مآبانه به استقبال حرف هاي فرمانده مقتدر سپاه در دوران جنگ رفت.

حسام الدين آشنا اولين فرد از اين طيف بود که در توئيتي سراسر کذب مدعي شد: سرداران جنگ قبل از عمليات کربلاي 4، خبر قطعي از لو رفتن عمليات توسط دشمن را داشتند و با اين وضعيت تن به انجام عمليات دادند. او در بخشي از توئيت خود مي آورد: " ده‌ها هزار رزمنده و خانواده هزاران شهيد هيچگاه از شما نپرسيدند چرا از چند شب قبل از عمليات کربلاي چهار آسمان از منورهاي چلچراغي دشمن مانند روز روشن شده بود." مشاور رئيس جمهور که هيچ سابقه‌اي در اين عمليات نداشته است براي صدق مدعاي خود دست به تحريف کتاب "لشکر خوبان" مي زند و از قول سردار مهديقلي رضايي در اين کتاب مي آورد: "داخل سنگر شدم، امين آقا (سردار شريعتي) پاي بيسيم دوزانو نشسته بود. پرسيدم کي به آب بزنيم؟ گفت: حتي ساعت عمليات هم لو رفته ولي آقا محسن (رضايي) قبول نمي‌کند که عمليات لغو شود. تو به غواص‌ها بگو به محض شليک از طرف دشمن، برگردند."

البته مهدي‌قلي رضايي بلافاصله در متني کوتاه به تحريف اين بخش از کتاب پاسخ داد و عين متن کتاب را در فضاي مجازي منتشر کرد که ادبيات توئيتي آقاي آَشنا در آن وجود ندارد. اندکي پس از اين روشنگري، آشنا بدون عذر خواهي از مردم و پذيرش اشتباه، توئيتش را پاک کرد.

تاجزاده نيز ديگر چهره اصلاح طلبي بود که در موج سواري آشکار رسانه اي و در بياني کنايه آميز از مديريت نظامي محسن رضايي در طول جنگ و تخريب شخصيت وي توئيت زد: کسي که گفت در صورت حمله به ايران، هزاران سرباز امريکايي را اسير مي‌کنيم و براي هر کدام چند ميليارد دلار از امريکا مي‌گيريم، اخيراً ادعا کرد براي فريب دشمن چند هزار شهيد و مجروح در عمليات کربلاي۴ داديم. رزمندگان بي‌ادعا و از جان‌ گذشته با چنين فرماندهي، ايران را حفظ و صدام را ناکام کردند."

علي جنتي نيز در توييتر خود نوشت: "كساني که ادعا مي کنند عمليات کربلاي چهار براي فريب دشمن بوده است در واقع خود فريب خورده‌اند و‌ جان هزاران نفر از بهترين جوانان و مجاهدان پاک باخته راه خدا را به خطر انداخته و موجب شهادت و اسارت هزاران نفر شده اند، بايد در پيشگاه خدا و ملت احساس شرم کنند و از اظهارت ناصواب خود پوزش بخواهند."

به اين موضعگيري هاي سياسي بايد توئيت وزير جوان روحاني را نيز اضافه کرد که از قول مادر، به سخنان محسن رضايي درباره عمليات کربلاي 4 واکنش نشان داد و نوشت: "با مادرم که صحبت مي‌کردم، داستان عمليات کربلاي چهار به گوش او هم رسيده بود. پرسيد اين حرف‌هايي که مي‌زنند واقعيت دارد، گفتم خيلي‌ها رد کردند، گفت به آقايان بگو اگر والفجر هشت هم فريب بوده تا زنده‌ام چيزي نگويند، مادران شهدا تاب شنيدن اين حرف‌ها را ندارند."

صادق زيباکلام نيز چهره دانشگاهي اصلاحات در گفت‌و‌گو با ايلنا،گفت: "فکر مي‌کنم اين اقدامات و اظهارنظرهاي آقاي رضايي در جهت مطرح ساختن خودش به عنوان يک نامزد بالقوه اصولگرا صورت مي‌گيرد."

موضع گيري هاي طيف اصلاحات به اين ميزان خلاصه نشد. ديروز اين طيف در اقدامي هماهنگ و برنامه ريزي شده، صفحه اول روزنامه هاي زنجيره اي خود را به بازتاب توئيت رضايي اختصاص داد:

تيتر يک روزنامه سازندگي در روز 9 دي « فرمانده عمليات فريب» بود که در زير آن درج شد: "ارزيابي محسن رضايي از علت شکست عمليات کربلاي ۴ که به شهادت و مفقود شدن بسياري از بهترين فرزندان و رزمندگان جنگ تحميلي و دفاع مقدس منجر شد با واکنش گسترده سياسيون، مورخان و خانواده شهدا مواجه شد"

"عمليات فريب" نيز تيتر يک روزنامه همدلي در اين روز بود. اين روزنامه در بخشي از متن خود آورده است: "نمي‌دانم اگر مادران و پدران يا مادربزرگان و پدربزرگان‌، خواهران و برادران شهداي کربلاي ۴ اين سخنان را بشنوند چه عکس‌العملي به سردار نشان خواهند داد، آيا از او نمي‌پرسند که سربازان عمليات لو رفته را با چه توجيهي به جنگ فرستاديد؟"

تيتر يک روزنامه ايران نيز با عنوان «اسرار کربلاي ۴» به اين موضوع اختصاص يافت. اين روزنامه نوشت: «توئيت پرحاشيه محسن رضايي و اين ادعا که عمليات کربلاي چهار براي فريب دشمن طراحي شده بود را هيچ چيز از سر خط خبرهاي ايران خارج نکرده ... همچنان در فضاي مجازي هشتگ «کربلاي چهار» داغ است."

روزنامه هفت صبح هم عکس يک خود را به ولايتي و رضايي اختصاص داد و تيتر زد "روزگار غريب سردار و ديپلمات" تا بتواند در کنار حادثه اتوبوس دانشگاه علوم و تحقيقات که ولايتي را به ميز پاسخگويي کشانده است، تلويحاً رضايي را در موضع متهم قرار دهد.

آيا زمان براي پايان ماجرا فرا رسيده است؟!

واکنش‌ها به توئيت محسن رضايي درباره عمليات کربلاي چهار او را براي توضيح اظهاراتش به تلويزيون کشاند و ۱۰ دي در يک برنامه صبحگاهي گفت: من دست کساني را که به خاطر توئيتي که در مورد عمليات کربلاي چهار به من انتقاد وارد کردند مي‌بوسم و قصد رويارويي با آنها را ندارم. البته از سياسيوني که در اين باره حرف زدند انتظاري ندارم و به آنها مي‌گويم آقايان حاشيه‌سازي نکنيد و به درد و معيشت مردم برسيد.

وي ادامه داد: هر سال دي ماه با يک داستان تکراري مواجهيم که عده‌اي مي‌آيند در صحنه و مي‌گويند که عمليات کربلاي چهار لو رفته و هزاران نفر شهيد و مجروح شدند و فرماندهان هيچ توجهي به جان بچه‌هاي مردم نداشتند. ما ديديم چه کار کنيم که اين قصه هر سال تکرار مي‌شود. من يک توئيتي زدم که شما که اين همه حرف مي‌زنيد بياييد اين قضيه را اين زاويه ديگر نيز نگاه کنيد و آن اين است که عملياتي را که انجام داديم به عمليات فريب تبديل کرديم و ۱۵ روز بعد درست در همان منطقه عملياتي را انجام داديم. قصد من اين بود که حال که در مورد عمليات کربلاي چهار کار کارشناسي و انتقادي انجام مي‌شود در مورد جنبه تبديل اين عمليات به عمليات فريب هم بحث شود. اما اين حرف مرا طور ديگري برداشت کردند. اين تحليل پسيني است يعني اينکه مثل روز روشن است.

رضايي در پاسخ به اين سوال که انتقادي که مخاطبان وارد کرده‌اند اين است که مگر مي‌شود يک عمليات فريب اين همه شهيد داشته باشد؟ تاکيد کرد: مگر ما به اين عمليات، عمليات فريب مي‌گوييم؟ مي‌گوييم بعد از انجام عمليات کربلاي چهار، آن را به عمليات فريب تبديل کرديم.

اين توضيحات پايان کار نبود. سياسيون همچنان در ميدان بوده و تلاش کردند تا آخرين انتقادات خود را جهت انفعال محسن رضايي به کار برند. به عنوان نمونه عباس عبدي روزنامه‌نگار اصلاح‌طلب در واکنش به احساس پشيماني محسن رضايي درباره توئيتي درباره عمليات کربلاي 4 نوشت: «اي کاش اين پشيماني را زماني داشت که سرمايه جنگ را آورد تا در زمين سياست سرمايه گذاري کند. کافي است تا نگاهي به ديگر سرداراني بيندازد که سرمايه جنگ را در همان زمين به يادگار گذاشتند و همچنان محترم اند.»

جعفرزاده ايمن‌آبادي، نماينده مجلس نيز در واکنش به سخنان محسن رضايي در برنامه حالا خورشيد گفت : آقا محسن راست گفت اما درست نگفت! در کربلاي 4 حدود پنج هزار نفر شهيد شدند و 3900 نفر مفقود،3900 نفري که در آب سرد اروند غرق شدند و پيکرهاي پاک آنان هرگز پيدا نشد که بعداً شهيد محسوب شدند. نمي‌دانم چرا آقا محسن هيچ وقت اين 3900 نفر را نديد! روحشان شاد!

***

به راستي علت اين همه تناقض در دو سوي مواضع نسبت به توئيت محسن رضايي چيست؟ چرا در عين حالي که فرماندهان و رزمندگان جنگ به دنبال توضيح و تشريح عمليات براي روشن شدن اذهان هستند، طيف اصلاحات سعي مي کند با نگاهي سطحي به اين عمليات و موضعي از سر تخريب و تمسخر و فرافکني، اين توئيت را سياسي جلوه دهد؟ به نظر مي‌رسد طيف اصلاحات بعد از حمايت تمام قد از دولت تدبير و اميد و مشاهده نابساماني‌هاي اقتصادي کشور در نتيجه بي‌تدبيري و مديريت ضعيف دولت، براي حفظ قدرت، تدبير امر را در روشن کردن چراغ تخريب حريف يافته است. اين طيف به جاي رصد مشکلات کشور و علاج درد مردم در صدد است با زدن چهره‌هاي اصولگرا، زمينه قدرت گيري مجدد در انتخابات آينده را فراهم کند.