حرف روز/ گره راهبردی تحریم‌گریز!

پایگاه بصیرت / فتح‌الله پریشان

یادداشت: سرانجام پس از پنج سال و نیم به عنوان چهل‌ونهمین سفر خارجی، حسن روحانی امروز برای اولین بار در دو دوره ریاست‌جمهوری‌اش عازم کشور عراق ‌شد. سفر دیرهنگام رئیس‌جمهور به کشور همسایه اگرچه از نگاه انتقادی کارشناسان سیاسی و اقتصادی به عنوان نقطه‌ضعف بزرگ دولت روحانی در سیاست خارجی دور نماند؛ اما حجم عظیمی از خبرها و تحلیل‌ها را نیز در موضوع اهمیت و ابعاد مختلف این سفر، دلایل و دستاوردهای آن، مقایسه سفر روحانی با سفر پنهانی ترامپ به عراق و تأثیر آن در کاهش آثار تحریم‌های عهدشکنانه آمریکا در رسانه‌ها و فضای مجازی به خود اختصاص داد که به سهم خود عمق نفوذ منطقه‌ای و فرصت‌های پیش روی جمهوری اسلامی ایران را نشان می‌دهد.
روز گذشته ایرج مسجدی سفیر ایران حضور حسن روحانی در بغداد را مهم‌ترین گام ایران برای ارتقای سطح تجارت دوجانبه با عراق و رساندن آن به 20 میلیارد دلار پیش‌بینی‌شده دانست و تأکید کرد که در این سفر سه‌روزه موضوع راه‌آهن خرمشهر به بصره، گسترش شهرک‌های صنعتی، روادید، قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر و مسائل گمرکی، بهداشت و درمان از جمله محورهای گفت‌وگوها خواهند بود. به طور حتم به این فهرست موضوعات مهم و محرمانه دیگری نیز افزوده خواهد شد؛ چرا که دو کشور علاوه بر مذهب مشترک، از علایق و ضرورت‌های منطقه‌ای فراوانی نیز برخوردار بوده و شرکای بزرگ امنیتی و تجاری هم در منطقه هستند، به گونه‌ای که امنیت پایدار دو کشور به یکدیگر «گره راهبردی» خورده است. مواضع اعلامی و اعمالی مسئولان جدید عراق مبنی بر اینکه بغداد به هیچ کشوری اذن سوء‌استفاده از عراق برای ضربه به جمهوری اسلامی را نمی‌دهد و اعلام حمایت‌های بی‌شائبه ایران از حقوق مردم عراق برای تصاحب سرنوشت سیاسی خودشان، ضمن حکایت از وجود درک احترام‌آمیز و راهبردی بین تهران‌‌ـ بغداد، نویدبخش فصل جدیدی از روابط ایران‌ـ عراق است که در بطن و متن خود مزیت‌های تحریم‌گریز فراوانی، از جمله مراودات مالی سنتی و حواله‌های غیربانکی، استفاده از مسیرهای ترانزیتی غیرقابل نظارت برای کشورهای غربی به‌ ویژه آمریکا، حضور سفرهای مکرر اتباع همسایه و توسعه شبکه‌های اقتصادی خرد در کنار نیازهای اساسی و غیر قابل جایگزین به سود ایران خواهد داشت که برای ایام تحریم بیش از گذشته به چشم می‌آیند.