امریکا روز گذشته پایان معافیت نفتی را برای برخی از کشور‌هایی که می‌توانستند به‌رغم تحریم‌ها از ایران نفت بخرند اعلام کرد تا آخرین تیر خود را در حوزه جنگ اقتصادی انداخته باشد. حالا دست ایران باز است تا در شرایط انفعال [یا بهتر است بگوییم خود را به خواب زدن]کامل اروپا، برجام را مرده به حساب بیاورد و ضمن انجام اقدامات تأمینی برای محموله‌های نفتی‌اش با نیرو‌های متخاصمی که به دنبال اقدامات ایذایی در مسیر صدور نفت ایران هستند، مقابله به مثل لازم را صورت دهد.
بر اساس اعلام مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا از روز دوم ماه مه، واشنگتن دیگر هیچ معافیت تحریمی جدیدی به کشور‌هایی که پیش از این دارای معافیت برای خرید نفت از ایران بودند، اعطا نخواهد کرد.
نوامبر سال گذشته، وزارت خارجه امریکا معافیت‌های ۱۸۰ روزه‌ای را به هشت کشور خریدار نفت و میعانات ایران ارائه کرده بود تا در این فاصله به دنبال منابع جایگزین غیر از نفت ایران باشند. این مهلت در حال به پایان رسیدن است و دوم مه ۲۰۱۹ تمام خواهد شد.
حمله نظامی نمی‌کنیم
سه منبع حاضر در نشست محرمانه وزیر خارجه امریکا با رهبران نهاد‌ها و جوامع ایرانی- امریکایی به پایگاه خبری آکسیوس گفته‌اند که مایک پمپئو در این جلسه پشت در‌های بسته تأکید کرده است که دولت دونالد ترامپ به دنبال هیچ‌گونه اقدام نظامی در داخل ایران برای تغییر حکومت این کشور نیست. این منابع همچنین گفته‌اند که وزیر خارجه امریکا در صحبت‌هایش تلاش کرده از گروه مجاهدین خلق (منافقین) که مورد اقبال و توجه «جان بولتون» مشاور امنیت ملی کاخ سفید و «رودی جولیانی» وکیل شخصی ترامپ هستند، کاملاً فاصله بگیرد. براساس این گزارش، در این جلسه دو شنبه گذشته با حضور مایک پمپئو و رهبران ۱۵ نهاد و سازمان ایرانی- امریکایی در هتل دالاس تگزاس برگزار شده است.
یک سؤال عمده این جلسه این بوده است که اگر تغییر حکومت از طریق داخلی اتفاق نیفتد بعد چه خواهد شد؟ وزیر خارجه امریکا گفته، ما کاملاً محتاط هستیم که از زبان تغییر حکومت استفاده نکنیم. وی سپس تأکید کرده است که دولت ترامپ به دنبال مداخله نظامی در ایران نیست. آکسیوس به نقل از منابع خود گزارش داد که پمپئو در این جلسه برای توضیح موقعیت دولت نسبت به ایران از عبارات غیرمستقیم و ادبیات دیپلماتیک استفاده کرده است. پمپئو گفته: مأموریت ما دادن فرصت به آنهاست، ایجاد آن و فراهم کردن حمایت انتقالی. بهترین نفع برای ما این است که رهبران آن‌ها (ایران) غیرانقلابی باشند. در ادامه جلسه پرسش و پاسخ، پمپئو در پاسخ به سؤالی گفته است که اگر دولت ترامپ در حوادث بعد از انتخابات سال ۲۰۰۹ [فتنه ۸۸]روی کار بود خیلی متفاوت‌تر از دولت باراک اوباما اوضاع را مدیریت می‌کرد. پمپئو همچنین در پاسخ به این سؤال که چه تضمینی وجود دارد که تحریم‌ها به مردم عادی آسیب نزند هم جواب داده است: «هیچ تضمینی وجود ندارد.»
جبران توسط عربستان
پس از سخنان پمپئو دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا در پیامی توئیتری با این ادعا که عربستان سعودی و دیگر اعضای اوپک تفاوتی که اکنون به دلیل اعمال کامل تحریم‌ها علیه نفت ایران در تأمین نفت به وجود می‌آید را جبران خواهند کرد، نوشت: ایران از سوی جان کری (وزیر امورخارجه پیشین امریکا) و کسانی که به او کمک کردند تا امریکا را به سمت توافق هسته‌ای بسیار بد با ایران سوق دهند، توصیه‌های خیلی بدی دریافت کرده است.
رسانه‌ها پیش از این گزارش داده بودند که جان کری به وزیر امورخارجه کشورمان توصیه کرده است که تا پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ در توافق هسته‌ای باقی بماند. برایان هوک، نماینده ویژه امریکا در امور ایران پس از سخنان پمپئو در کنفرانسی خبری اظهار کرد که فرآیند به صفر رساندن صادرات نفت ایران از دوم می (۱۲ اردیبهشت) آغاز خواهد شد. وی مدعی شد که امریکا در سال جاری صادرات نفت ایران را به صفر خواهد رساند. وی در ادامه از بیان تبعات خرید نفت ایران از سوی کشور‌های دیگر خودداری کرد.
این مقام ارشد امریکایی همچنین به سؤال خبرنگاران در مورد تأثیر اقدام یکجانبه امریکا بر روابط تجاری این کشور با چین، ترکیه و ژاپن پاسخی نداد. در اولین واکنش خارجی نسبت به این اقدام بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی ضمن استقبال و قدردانی گفت که این اقدام از اهمیت بسیار بالایی برای اعمال فشار حداکثری بر ایران برخوردار است. وی افزود: ما از موضع امریکا علیه ایران حمایت می‌کنیم و این راه درست برای توقف آن (ایران) است.
واکنش ایران و مخالفان تحریم
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان درباره بیانیه اخیر کاخ سفید مبنی بر عدم تمدید معافیت برای خریداران نفت ایران اظهار داشت: با توجه به غیرقانونی بودن اصل تحریم‌های مورد نظر، جمهوری اسلامی ایران اصولاً ارزش و اعتباری برای معافیت‌های اعطایی بر تحریم‌ها قائل نبوده و نیست. وی در عین حال افزود: با این حال، با توجه به تأثیرات منفی عملی این تحریم‌ها و احتمال افزایش این اثرات منفی با عدم تمدید معافیت‌ها، وزارت امور خارجه امروز به صورت مستمر با تمامی نهاد‌های ذی‌ربط داخلی در تماس بوده و نیز رایزنی‌های فشرده‌ای با بسیاری از شرکای خارجی اعم از اروپایی، بین‌المللی و همسایگان صورت داده است. نتیجه این تماس‌ها و رایزنی‌های داخلی و خارجی به مراجع عالی تصمیم‌گیری منعکس شده و به زودی تصمیم مقتضی در این خصوص اتخاذ و اعلام خواهد شد.
وزارت خارجه چین روز دو شنبه در واکنش به تصمیم واشنگتن برای لغو معافیت واردات نفت ایران از سوی مشتریان، با انتشار بیانیه‌ای تأکید کرد: پکن همواره با اعمال تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه ایران مخالفت کرده است.
«گنگ شوانگ» سخنگوی وزارت خارجه چین در کنفرانس خبری گفت: همکاری‌های دوجانبه پکن با تهران مطابق با قانون است.
مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه با انتقاد از تصمیم امریکا برای پایان دادن به معافیت از تحریم‌های نفتی ایران اعلام کرد که این اقدام به صلح و ثبات منطقه کمکی نخواهد کرد و به مردم ایران آسیب می‌رساند. وی که در صفحه شخصی خود در توئیتر به این اقدام امریکا واکنش نشان داده در ادامه پیام خود نوشت: ترکیه تحریم‌های یکجانبه و تحمیل چگونگی پیشبرد روابط با همسایگان را رد می‌کند.
معافیت در مورد رابطه با سپاه
ساعاتی قبل از انتشار خبر اقدام امریکا در لغو معافیت برخی کشور‌های مشتری نفت ایران خبرگزاری رویترز به نقل از چند مقام فعلی و سابق دولت امریکا گزارش داد، بعد از قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی امریکا، این کشور معافیت‌های متعددی برای مقام‌های دولتی کشور‌های دیگر، شرکت‌ها و سازمان‌های غیردولتی صادر کرده تا آن‌ها صرفاً بابت مراوده با سپاه، تحریم نشوند. بر اساس این گزارش، این استثنا‌ها را وزیر خارجه امریکا در نظر گرفته است و از جمله قرار شده مقام‌های عراقی به خاطر تعامل‌شان با سپاه از گرفتن ویزای امریکا منع نشوند.
منبع: روزنامه جوان