جان بولتون در حلقه اطرافیان خود آنهم به عنوان یک عنصر کاملا ضد ایرانی هماهنگ با جریانات براندازی از جمله گروهک منافقین هیچگاه نمی تواند با ایران از در مذاکره وارد شود زیرا وجود او به تنهایی نشان از حفظ سیاست خصمانه علیه تهران دارد.
بالاخره دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا بعد از هفته ها گمانه زنی در مورد سرنوشت جان‌بولتون مشاور امنیت ملی خود با انتشار یک توییت خبر برکناری یا به عبارت بهتر اخراج وی را اعلام کرد! وی در توییتر خود نوشت که به بولتون اطلاع داده که دیگر به خدماتش در دولت نیازی ندارد آنهم به این دلیل بسیاری از نظرات بولتون را قبول نداشته است!
اما شاید این سوال برای شما مطرح شده باشد که بسیاری از نظرات بولتون در چه موردی بوده که ترامپ با آنها مخالف داشته و در چهارچوب سیاست های وی نمی گنجیده است؟! برای پاسخ به این سوال باید به این نکته دقت کرد که مسئولیت جان بولتون در دولت ترامپ رسماً "دستیار رئیس‌جمهور در امور امنیت ملی" یا به صورت مختصر مشاور امنیت ملی بود که در رسانه های آمریکایی از آن به عنوان "NSC Advisor" یاد می شود.
مشاور امنیت ملی در ساختار سیاسی ایالات متحده آمریکا دسترسی ها و اختیارات متغیری دارد به این معنی که میزانِ قدرت و دامنه اختیارات مشاور امنیت ملی بصورت مستقیم بستگی به رویکرد رئیس جمهور حاکم نسبت به حوزه امنیت ملی و سیاست خارجه دارد از این رو هم در دولت‌های مختلف تاریخ آمریکا تاثیر مشاور امنیت ملی بر روند تصمیم‌سازی در حوزه سیاست خارجه بسیار متغیر و متفاوت بوده است.
بطور مثال در برخی دوره‌‌ها مانند دوره ریاست جمهوری ریچارد نیکسون و جرالد فورد که هنری کیسینجر دیپلمات معروف آمریکایی مسئولیت مشاور امنیت ملی را بر عهده داشت یا در دوره جرج بوش پسر که کاندالیسا رایس این مسئولیت را برعهده داشت ، جایگاه مشاور امنیت ملی به بالاترین حد تاثیرگذاری خود در حوزه سیاست خارجه ایالات متحده رسید البته در مقابل هم در برخی از دوره های ریاست جمهوری آمریکا مانند دوره هشت ساله ریاست جمهوری باراک اباما بدلیل در حاشیه بودن مشاور امنیت ملی نسبت به وزیر امور خارجه وقت این کشور شاهد هیچ گونه خبری از سه مشاور امنیت ملی اوباما که آخرینشان سوزان رایس بود نبودیم!
در واقع با نگاهی به کارنامه مشاورین امنیت ملی آمریکا می توان نتیجه گرفت که اگر سیاست خارجی اولویت رئیس‌جمهور آمریکا باشد و یا حتی رئیس جمهور قصد پیگیری یک پروژه یا پرونده مشخص را در حوزه بین‌الملل داشته باشد جایگاه مشاور امنیت ملی دارای اهمیتی ویژه می شود و دفتر مشاور امنیت ملی در بال غربی کاخ سفید به محور تصمیم گیری در حوزه سیاست خارجی بدل می گردد زیرا هم به رئیس جمهور در حوزه امنیت ملی و سیاست خارجی مشاوره می دهد و هم اینکه به دلیل استقرار در مجاورت دفتر رئیس‌جمهور دسترسی و قدرت نفوذ بالایی در روند تصمیم‌گیری رئیس دولت دارد، البته مشاور امنیت ملی مسئولیت مهم ایجاد هماهنگی میان نهاد‌ها فعال حوزه امنیت ملی و سیاست خارجه آمریکا را هم بر عهده دارد و به عنوان یک نظارت فعالیت های آنها را بررسی و تایید می کند! از سوی دیگر مشاور امنیت ملی می تواند بطور مستقل در کسوت سخنگوی دولت در حوزه سیاست خارجی و امنیت ملی ظاهر شده و دیدگاه های دولت را در زمینه‌های مورد نظر خود طرح نماید.
حال با توجه به اعلام اخراج جان بولتون از حلقه اطرافیان تاثیرگذار ترامپ می توان این اقدام را از دو جنبه تحلیل و تفسیر کرد که اولین آن چرخش نمادین سیاست ترامپ علیه ایران از «براندازی» به «نرمال سازی» است! در واقع ترامپ بعد از سه سال تلاش و اجرای سیاست فشار حداکثری به این نتیجه رسیده است که ملت و نظام اسلامی ایران بیدی نیست که با این بادها بلرزد و تغییر در سیاست های منطقه ای خود ایجاد نماید لذا بایستی در قالبی نو ایران را مجاب به پذیرش برجام تحدید کننده دیگری کرد! البته ترامپ به این نکته واقف است که با توجه به حضور جان بولتون در حلقه اطرافیان خود آنهم به عنوان یک عنصر کاملا ضد ایرانی هماهنگ با جریانات براندازی از جمله گروهک منافقین هیچگاه نمی تواند با ایران از در مذاکره وارد شود زیرا وجود او به تنهایی نشان از حفظ سیاست خصمانه علیه تهران دارد.
از سوی دیگر ترامپ پس از ثبت چند عکس یادگاری با رهبران کره شمالی ، تلاش دارد تا در راستای پیشبرد کمپین انتخاباتی سال آینده با ثبت چند عکس یادگاری با مقامات ایرانی از خود یک چهره کاریزماتیک توانمند در حل و فصل مسائل بین المللی جهان ارائه کند.پر واضح است که ترامپ برای تحقق این هدف هم ترامپ چاره ای جز کنار زدن جان بولتون به عنوان جدی‌ترین مخالف مذاکره با ایران نداشت زیرا از دید تمام تحلیل گران بین الملی حضور بولتون در حلقه اطرافیان ترامپ رسما پیام براندازی را به تهران منتقل می کرد!
البته طرح ادعای مضحک نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در رابطه با کشف یک سایت هسته ای مخفی در آباده استان فارس هم ارتباط مستقیمی با خبر برکناری جان بولتون دارد زیرا بولتون رابط نتانیاهو در دستگاه سیاست خارجی آمریکا و حلقه اطرافیان ترامپ بود و سخنرانی وی در رابطه با لزوم تداوم حفظ فشار بر ایران و تاکید سه باره بر آن نشان از نگرانی جدی وی در رابطه با سرنوشت سیاست فشار حداکثری علیه ملت ایران دارد لذا نتانیاهو در آخرین دست و پا زدن خود قبل از اعلام رسمی اخراج بولتون تلاش کرد تا با طرح یک ادعای جدید ترامپ را از تصمیم خود منصرف کند اما این حربه هم مانع از برکناری مشاور امنیت ملی آمریکا نشد!
از این رو می توان نتیجه گرفت که با توجه به در پیش رو بودن برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، این اقدام ترامپ تقلایی است برای ارسال این پیام به تهران که وی آماده مذاکره مستقیم با ایران است! اما همانگونه که ترامپ پیشتر تاکید کرده در نهایت مقصود وی از مذاکره با ایران خلع سلاح شدن کشورمان در سه حوزه اقتدار آفرین فناوری هسته ای صلح آمیز ، توان دفاعی و موشکی و همچنین نفوذ منطقه ای است که با توجه به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب (حفظه الله) قطعا این خواسته های آمریکا هیچ گاه مجال تحقق نخواهد یافت خصوصا به این دلیل که برکناری پر سروصدای جان بولتون می‌تواند یک عملیات فریب برای تحمیل اشتباه محاسباتی به دستگاه سیاست خارجی کشورمان باشد لذا در این ایام بیش از هر زمانی دستگاه دیپلماسی کشورمان بایستی به رهنمودهای هوشمندانه و روشنگرانه امام امت در رابطه با توطئه های آمریکا توجه داشته باشد تا بار دیگر معیشت ملت اسیر یک بازی تبلیغاتی جدید آمریکایی ها نشود.